Küçük portföyler "büyük" kaybedince borsayı terk etti
Yılbaşından bu yana Borsa İstanbul'da yükseliş yüzde 35 olurken, hisse seçimini doğru yapan büyük portföyler, yüzde 47,3 oranında kazanç sağladı. Enflasyonun üzerinde gelir elde eden “büyüklere” karşın, finansal okuryazarlığı daha az olan küçük yatırımcı, spekülatif hisselere yönelince kayıplarla karşılaşarak borsayı terk etti.
Borsa İstanbul’a pandemi ile yönelen vatandaşlar halka arzlarla kazanç sağlayınca, hisse seçiminde de "acemi" kaldı. HaberTürk’ten Rahim Ak’ın haberine göre, kulaktan dolma bilgilerle yatırım yapan küçük portföylerde finansal okuryazarlık da gelişmeyince zarar kaçınılmaz oldu.
Borsada yatırımcı sayısı pandemi ve sonrasında faizlerde düşük seyrin sürmesi, diğer yandan da halka arzlardaki yüksek getirilerle birlikte 2022-2023 döneminde 1,5 milyondan hızla 8,5 milyona çıktı.
2023 Ekim ayı sonrası hem azalan halka arzlar hem finansal okuryazarlığı düşük, tecrübesiz yatırımcıların ağırlıkta olmasıyla hisse seçimleri de yanlış olunca istediği kârı bulmayan yatırımcılar 7,5 milyona geriledi.
Kimler kazandı, kimler kaybetti?
Son verilere göre, borsada 7,5 milyon kişi ve kurum, 5,9 trilyon liralık hisse varlığa sahip bulunuyor. Peki, bu süreçte kazananlar ve kaybedenler kimler oldu?
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerinde, yatırımcı sayıları ve portföy değerine göre, gerçekler acı oldu.
Küçük yatırımcıların son dönemde sıklıkla görülen sosyal medya şikayetlerinin her alana yayılmadığı görülüyor. Kaybedenler “sosyal medya üstatlarının” yönlendirmeleriyle “kulaktan dolma bilgilerle” yatırım yapan küçük yatırımcı oldu.
Büyük portföyler daha da büyüdü
Yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 40 değer kazanan Borsa İstanbul'da hisse seçimini doğru yapan “büyükler” yüzde 47,3 kazanç sağlarken, enflasyonun üzerinde gelir elde etti.
Borsada 10 milyon liradan fazla portföyü olan kişi ve kurumların yatırımlarının değeri 3,1 trilyon TL’den 4,9 trilyon TL’ye çıktı. 2,2 trilyonu yabancılara ait olan bu portföylerin, sayısı da (10 milyon TL üstü yatırımcılar) 5 bin 202 artışla 20 bin 573 oldu.
Büyük hesapların sayısı arttı
5 ila 10 milyon TL arasında portföyü olanlar, 8 ayda yüzde 38 oranında kazanç sağlarken, varlıkları da 115 milyar TL’den 159 milyar TL’ye yükseldi. 1 milyon-5 milyon aralığındaki portföylerde de kazanç yüzde 32 oranında oldu.
1 milyon TL üzerindeki portföyle enflasyonu yenerken, bu gruptaki hesap sayısı da 60 bin kişi arttı. 500 bin TL seviyelerinde de yatırımcı sayısı 48 bin hesap artış gösterdi.
Küçük portföylerin kaybı “büyük” oldu
Hesabı, 10 bin TL ila 250 bin TL arasında büyüklükte olanların kazançları enflasyonun altında kaldı. Bu grup borsada kalmaya devam ederken, portföy değeri “görece” küçük olan en kalabalık yatırımcı grubu ise “maalesef önemli kayba uğramış durumda.”
Finansal okuryazarlığı düşük olan, dişinden tırnağından artırdığını enflasyondan korumaya çalışan ya da tasarruf oranı bu seviyeye ulaşabilen küçük yatırımcı kitlesi ise “kulaktan dolma bilgilerle spekülatif hisselere” yatırım yapınca yüzde 7 ila 27 arasında kayıpla karşılaştı. Para kaybı yaşayan bu grup, borsayı terk ederken, sayıları 3,7 milyondan 3,1 milyona indi.
100 TL ile 5 bin TL arasında portföyü olanlar 2024 yılının ilk 8 ayında toplamda 1,3 milyar TL kayıp yaşadı.
