Bankalarda TL mevduat kapma yarışı başlıyor

ŞEBNEM TURHAN

Kur korumalı mevduatın TL mevduata dönüşüm için önceki hafta Merkez Bankası tarafından devreye alınan uygulamalarda hesaplama tarihi bugün başlıyor. Bankacılık sektörü alınan kararlar gereği TL dönüşlü KKM hesaplarından yüzde 50, döviz dönüşlü KKM hesaplarından ise yüzde 5 TL vadeli mevduata dönüşüm hedefini tutturmak zorunda. Bunu tutturamayan bankalar menkul kıymet alımı ile karşı karşıya kalacak. Bankacılık sektörü kaynakları geçen hafta hafif kıpırdanma başlayan TL mevduat faizlerinde asıl hareketin bu hafta olmasını bekliyor. Yüzde 30’un üzerine gelen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizlerinin yüzde 35- 40 seviyelerine yükselmesi öngörülüyor.

Döviz ve enflasyon artışı beklentisi

Geçen hafta bankacılık sektörü kaynakları TL mevduat faizlerinde hafif kıpırdanma olduğunu ve yüzde 33 seviyelerinin görüldüğünü belirtirken kur korumalı mevduat faizlerinin ise Merkez Bankası’nın faiz artışı öncesinde yüzde 17,5’e düştüğünü belirtti. Merkez Bankası’nın faiz artırımı sonrasında çoğu bankanın kur korumalı mevduat faiz oranını yüzde 25 seviyesine çektiğini belirten bankacılık sektörü kaynakları TL mevduat faizi için asıl yükselişin ise bu hafta yaşanmasını beklediğini vurguladı.

Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran da geçen hafta yaptığı açıklamada kararın etkilerinin pazartesi gününden itibaren görüneceğine dikkat çekerken kura endeksli müşteriler olduğu için TL mevduattan KKM’ye geçenlere 3 ayda kur artışını karşılayacak faiz oranları ile TL vadeli mevduat ürününün sunulması gerektiğini dile getirdi. Aran faiz oranının belirlenmesi için Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi’ne işaret etti, ankette 12 ay sonu enflasyon beklentisi yüzde 42,01 seviyesinde bulunuyor.

Karar öncesi yüzde 30 seviyesinde

Merkez Bankası verilerine göre kur korumalı mevduattan TL vadeli mevduata dönüş hedefi zorunluluğu kararı açıklanmadan önceki hafta yani 18 Ağustos itibariyle 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri ortalama yüzde 30,06 seviyesinde bulunuyor. Mevduat faizleri haziran ortasında yüzde 40'ın üzerine çıkmıştı. Ardından sadeleşme adımlarıyla birlikte mevduat faizlerinde düşüş gözlenmeye başlamış ve bazı bankalarda bu oran yüzde 25’in altına gerilemişti. Ancak Merkez Bankası ortalama verisine göre ise yüzde 27 seviyesinin altına inmedi. Bankaların 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi geçen hafta itibariyle ise farklılık sergiledi. Bazı büyük bankalar dönüşüm hedefi henüz devreye girmediği için 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizini yüzde 30’un altında bırakırken, bazı kamu bankaları yüzde 33 seviyesinde faiz önerdi. Bazı özel bankalar daha hızlı harekete geçti ve geçen hafta itibariyle yüzde 36 faiz oranları ile TL vadeli mevduat faizi yarışına önden başladı.

İhtiyaç kredi faizi son iki aydır TL mevduat faizinin üzerinde seyretmeye devam ediyor. 18 Ağustos itibariyle ise ihtiyaç kredi faizi yüzde 47,12 seviyesinde bulunuyor. Taşıt kredi faizi yüzde 38,13, konut kredi faizi ise yüzde 36,40 seviyelerinde. Kurumsal kredi kartı ve kredili mevduat hesabı hariç TL ticari kredi faizleri ise ortalamada yüzde 31,28 olarak görülüyor.

■ TİCARİ KREDİDE FAİZ SINIRI YÜZDE 56,25’E ÇIKIYOR

Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 25’e çıkarması sonrasında bankaların ticari kredi için menkul kıymet alım zorunluluğuna düşmeden uygulayabilecekleri faiz oranı da yükseldi. Merkez Bankası 1 Eylül itibariyle uygulanacak referans faiz oranlarını açıkladı. Buna göre yıllık referans bileşik faiz oranı yüzde 31,25’e çıktı. Bankalar ticari kredi için yıllık bileşik referans faiz oranının 1.8 katını uygulayabiliyor bu oran da yüzde 56,25’e yükseldi. İhtiyaç kredisi için ise 2 katına kadar menkul kıymet alım zorunluluğu dışında kalınıyor. Bu oran da yüzde 62,5 seviyesinde bulunuyor. Bankacılık sektörü eylül itibariyle kredi faizlerini de yükseltecek ve beklenti mevduat faizinin üzerinde uygulanabilecek kredi faizleri de piyasadaki kredi sıkışıklığının giderilmesine yardımcı olacak.