Üretimi Mısır’a, ticareti Dubai’ye kaptırıyoruz
Mücevher İhracatçıları Birliği Başkan vekili Ayhan Güner, kota sonrası 4-8 bin dolar civarında oluşan fi yat farkının kaçakçılığı da artırdığını belirterek, büyük zorluklarla elde edilen pazarın Dubai’ye, üretimin ise Mısır’a kaptırıldığını söyledi. Güner, külçe ithalatına kısıtlama getirilirken, takı ithalatının arttığını ve 1 milyar dolar seviyesindeki bu rakamın 4 milyar dolara dayandığını vurguladı.
HÜSEYİN GÖKÇE / ANKARA
Mücevher İhracatçıları Başkan Vekili Ayhan Güner, 2023 yılında altın ithalatına getirilen kota uygulamasının ardından maliyetin kg başına 4 bin dolar arttığını belirtirken, bin bir güçlükle elde edilen pazarın Dubai’ye üretiminse Mısır’a kaptırıldığını bildirdi. 10 milyar dolarlık pazarın tehlikeye girdiğinin altını çizen Güner, hammadde bulamadıklarını, mecburen işçiliği düşük nihai ürün ithal ederek işlemek zorunda kaldıklarını aktardı. Aygün Güner, hâlen 250 bin kişiye istihdam sağlayan sektörde istihdam kaybının başladığını, kota sisteminin 100 bin yeni istihdamı da olumsuz etkilediğini belirtti.
Mücevher İhracatçıları Birliği Başkan vekili Ayhan Güner ve YK Üyesi Murat Köşker bir grup gazeteciyle bir araya gelerek, sektörün kota sorununu aktardılar. Sektörün yıllar içinde dünya mücevher pazarından aldığı payı artırdığına vurgu yapan Ayhan Güner, rekabette özellikle İtalya’nın önüne geçtiklerini bildirdi. Sektörün 250 binin üzerinde nitelikli istihdamla öne çıktığını aktaran Güner, “Kuyumcukent’in dünyada örneği yok, yenileri de hazırlanıyor. Bizde istihdam edilen her 1 kişi, ekosistemde 10 yeni istihdama yol açıyor” diye konuştu. Sektörün değerli metal ve yarı değerli taşları ithalat ederek gr başına ortalama 5 dolar işçilikle ihraç ettiğini söyleyen Güner, 125 milyar dolarlık dünya mücevher pazarından alınan payın yüzde 7,55’e kadar yükseldiğine dikkat çekti. Bu payın daha da yükseltilmesinin mümkün olduğuna vurgu yapan Ayhan Güner, bavul ticareti dahil toplam hacmin 10 milyar dolar civarında olduğunu bildirdi.
“Merkez ithalat yapıyor”
Cari açık gerekçesiyle kota getirildiğini anlatan Güner, buna karşılık Merkez Bankası’nın da yüklü miktarda altın ithalatı olduğuna dikkat çekti. Sektörün ağırlıklı olarak hurda, külçe ve takoz ithalatı yaptığını dile getiren Güner, hammadde bulamamaktan dolayı bazen işçiliği düşük bitmiş ürünün bile ithal edilebildiğini söyledi. 2023’te 8 milyar dolar ihracat yapan Türkiye’nin 1 milyar doların üzerinde altın takı ithal ettiği bilgisini veren Ayhan Güner, ithalatın bu yıl 9 aylık dönemde ise 4 milyar dolar sınırına yaklaştığını vurguladı. Bu ithalatın da büyük bölümünün İtalya’dan yapıldığını söyleyen Güner, “Türkiye’deki mücevher fuarlarına normalde 10-12 İtalyan firması katılırken ülkemizdeki özel durumdan ötürü son fuarda 60’ın üzerine İtalyan firma katılarak siparişlerini almıştır” dedi.
“Fark 8 bin dolara kadar çıktı”
Kota uygulamasının 2023 yılından bu yana kg başına 7-8 bin dolarlık maliyet artışına neden olduğunu söyleyen Güner, “Mücevherciler küresel rakiplerine göre bugünlerde 4-5 bin dolara daha fazla maliyetle ürüne ulaşıyor. Oluşan bu fark aynı zamanda kaçakçılığın da artmasına yol açmıştır” şeklinde konuştu. Güner, sektörün büyüme trendinin devamı halinde 100 bin kişilik yeni istihdam yaratılmasının öngörüldüğünü söyledi.
■ “Kuyumcular dışında herkes altın ithal edebiliyor”
2023 yılında izin verilen kurum ve kuruluşlar dışında altın ithalatı yasaklanırken DİR kapsamında da ithalata sınırlama getirildi. İhracat bedeli karşılığında altın temini uygulaması kaldırıldı. Yayımlanan bir genelge ile ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde değerli metal getirebilecek sektörler belirlendi. Daha doğrusu sadece kuyumculuk sektörü ihraçta bedelinin getirilmesinde bu ürünleri kullanmaktan yasaklandı. Mücevher İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Murat Köşker, sözkonusu düzenlemenin kuyumculuk sektörü dışında tüm sektörlerin altın ithalatının önünü açtığını kaydetti. Köşker, “Bu genelge tamamen şuna yarıyor, tüm sektörlerdeki ihracat karşılıkları yabancı para veya değerli metal olarak Türkiye’ye gönderilebilir fakat kuyumculuk sektörü değerli metal olarak ödeme kabul edemiyor, trajikomik bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
