Yeni normal demirin ateşini yükseltti!

Hilal SARI

Demir cevheri fiyatları Brezilya’ya ilişkin arz endişeleri ve yükselen taleple COVID-19 öncesi seviyelere döndü. Uzmanlar arz tarafında yaşanabilecek aksamalar, stoklardaki düşüş ve Çin’in talebinin güçlenmesiyle fiyatların yükselişini sürdüreceğini öngörüyor.

Reuters’da yer alan demir cevheri konulu köşe yazısında emtia analisti Clyde Russel, “Demir cevheri küresel ekonomik belirsizliğe karşı koymayı sürdürüyor” diyerek hem Çin’deki vadeli kontratların hem de spot fiyatın bu yılın en yüksek düzeylerine yükseldiğini belirtiyor. Çelik sektörünün en önemli hammaddelerinden olan demir cevheri ton fiyatı Singapur Borsası SGX’te şubatta 80 doların altına inerken, bu tarihten itibaren yükselişini sürdürdü ve 26 Mayıs’a kadar fiyatlar 100 dolara yaklaşmaya devam etti.

Eylül vadelileri %25 yükseldi

Çin Dalian Emtia Borsası’nın en fazla işlem gönderen eylül vadeli demir cevheri kontratı 22 Mayıs’ta 101,40 dolardan (723 yuan) kapanarak yerel para biriminde yıl başından bu yana yüzde 25,2 yükseldi.

Argus ve SteelHome şirketlerinin verilerine göre gösterge yüksek kaliteli demir cevheri (%62 FE) spot fiyatları geçen hafta 98 dolar/tonun üzerine çıkarak 6 Ağustos 2019’dan bu yana en yüksek düzeyi gördü. Spot fiyatlar geçen yılın sonuna göre yüzde 6,7 yükselmiş durumda ve bu da endüstriyel cevheri bu yılın en güçlü emtialarından biri yapıyor.

Brezilya ve Avustralya’nın ihracatında azalış var

Dünyanın en büyük ikinci demir cevheri üreticisi Brezilya’nın günde binden fazla can kaybıyla COVID- 19 haritasında kırmızı noktalardan birine dönüşmesi demir cevheri arzına ilişkin bir endişe olarak görülüyor. Salgının ülkenin ihracatlarının üçte birini gerçekleştiren Para eyaletinde yayılması ise bu endişeleri besleyen başka bir etken. Refinitiv’in gemi ve liman verilerine göre Brezilya mayısta 20,8 milyon ton demir cevheri ihraç etmiş. Bu veri geçen yılın mayıs ayında 29,1 milyon ton iken, veriler Nisan 2020’deki 23,2 milyon tonluk ihracatın da yavaşladığına işaret ediyor. Brezilya’nın en büyük demir cevheri madencisi Vale SA da geçen hafta 2020 üretim görünümünü de önceki 340- 355 milyon tondan 310-330 milyon tona revize etti. Dünyanın en büyük demir cevheri ihracatçısı Avustralya’da da ihracatta bir yavaşlama izleniyor. Refinitiv verilerine göre nisanda 75,6 milyon ton demir cevheri ihracatının mayısta 64,6 milyon tona yavaşlaması öngörülüyor. Geçen yıl mayıs ayında ise ülke 77,9 milyon ton demir cevheri ihraç etmişti.

Çin’in ithalatı mayısta 96,8 milyon tona yükselecek

Dünyadaki toplam demir cevheri üretiminin üçte ikisini satın alan Çin’in demir cevheri ithalatının nisandaki 86,4 milyon tondan mayısta 96,8 milyon tona yükselmesi öngörülüyor. İlk dört ayda Çin’in toplamda 358,4 milyon ton demir cevheri ithal ettiği belirtiliyor. Çin’in salgını dünyanın geri kalanına göre daha önce kontrol altına alması ve hükümetin en büyük çelik girdiye sahip altyapı ve inşaat sektörlerini desteklemeye devam etmesi talebin güçlenerek devam edeceği beklentilerini güçlendiriyor. Öte yandan haziranda Avustralya ve Brezilya’nın ihracatındaki düşüşün Çin’in ithalatlarında da bir düşüş gibi görünebileceği belirtiliyor - bunun nedeni ise kargoların çıkış limanından varış limanına gitmesinin verilerde gecikmeye neden olması.

Avustralya-Çin gerilimi fiyatları oynatabilir

Çin demir cevheri ithalatının yüzde 62’sini Avustralya’dan gerçekleştiriyor. Buna karşın demir cevheri 65 milyar dolarla Avustralya ekonomisinin en büyük ihracat kalemi. Bu nedenle Avustralya hükümetinin COVID-19’un kaynağının Wuhan kenti olduğuna yönelik ABD merkezli iddiaları desteklemesi nedeniyle iki ülke arasında olası bir ticaret anlaşmazlığı olabileceği ve bunun demir cevheri fiyatlarında etkili olabileceği öngörülüyor. Şimdiden Avustralya’nın Çin’e yaptığı arpa ve sığır eti ithalatında bu gerilimin etkileri görünürken, Reuters haberine göre demir cevheri kargolarının denetiminde de değişiklikler olduğuna dair iddialar var. Öte yandan Avustralya ve Brezilya dışında çok seçenek olmaması demir cevheri pazarının nispeten sıkı bir pazar olması nedeniyle Çin’in bu konuda temkinli bir politika izlemesi öngörülüyor.

Bakırda fiyat, hisseleri taklit ediyor

Küresel bakır fiyatları özellikle Çin’in talebindeki artışla yükselirken, Anglo American’dan bakır analisti Yu Xiao “Çin iyileşmenin itici gücü, fakat gözlemler Çin dışında iyileşmenin uzayabileceğine işaret ediyor. Bakır hisse piyasalarını taklit ediyor, bu da hisselerde bir düzeltme durumunda bakırın da baskılanacağını görebileceğimiz anlamına geliyor” değerlendirmesini yapıyor. Londra Metal Borsası’nda üç ay vadeli bakır dün TSİ 15:00 itibariyle yüzde 1,6 yükselerek 5.375 dolar/tona yükselerek geçen hafta görülen iki ayın zirvesine (5.464 dolar) yaklaştı. LME gösterge alüminyum yüzde 0,4 yükselişle 1.513 dolar/tona, gösterge nikel yüzde 0,8 yükselişle 12.348 dolar/tona, kurşun yüzde 1,8 yükselişle 1.675 dolar/tona çıkarken, çinko yüzde 0,5 HİLAL SARI düşüşle 1.976 dolara geriledi.