Tahıl-metal dengesi bozuluyor
Küresel emtia piyasalarında metaller ve tahıllar arasındaki denge git gide bozuluyor. Buğday, mısır ve soya fasulyesinin bu yılki kayıpları yüzde 20’yi aştı. Sanayi metalleri ise Fed’in desteğiyle yüzde 8’e yakın arttı.
EVRİM KÜÇÜK
Küresel emtia piyasalarında yılın ilk yarısındaki güçlü performans, daha sakin bir görünüme büründü. Emtiada 19 ürünü takip eden CRB Endeksi bu yıl yüzde 7 yükselmekle birlikte, mayıs ayında yaptığı yılın zirvesi 250 puanın yüzde 5 altında.
Emtia piyasasının genel performansının ölçütlerinden S&P GSCI de yılbaşından bu yana nisan ayında yüzde 12'ye kadar yükseldikten sonra, şu sıralan yüzde 6 yukarıda. Bu tablo içinde tarım ve metaller arasında büyük bir ayrışma dikkat çekiyor. Tahıl fiyatları artan arz ile tepetaklak olurken, metaller yükseliş trendi içinde.
GSCI verilerine yılbaşından bu yana en çok değer kazanan emtialar sınıfı arasında değerli metaller başı çıkıyor. Değerli metaller, altının artarda kırdığı rekorların desteğiyle yılbaşından bu yana yüzde 23.5 getiriyle en çok kazandıran emtia grubu oldu. Hayvansal gıda yüzde 7.6 ile ikinci sırada yer aldı. Endüstriyel metaller bakırın özellikle yılın ilk yarısındaki kazançlarını takip edince yüzde 7.5 civarında artış yaşadı. Enerji, petrolde arz bolluğunun etkisiyle gerilerken en büyük kayıp üretimin arttığı tarımsal emtiada yüzde f1.8 verildi.
Powell, sanayi metallerinde doping etkisi yarattı
Geçtiğimiz hafta yatırımcının dikkatle takip ettiği Jackson Hole sempozyumunda Fed Başkanı Jerome Powell’ın verdiği mesajlar sonrasında eylül ayında faiz indirimine artık kesin gözüyle bakılması endüstriyel metale doping oldu.
Powell, konuşmasında, işgücü piyasasına yönelik artan riskler arasında politikayı ayarlamanın zamanının geldiğini söylerken, enflasyonun merkez bankasının yüzde 2 hedefine döneceğine olan güvenini dile getirdi. Daha düşük ABD faiz oranları küresel büyümeyi ve metal talebini artırabilir.
BAKIR: Haftanın ilk işlem gününde ABD’de pound başına 4.2 doların üzerine çıkarak aylık kazancını yüzde 4’e yaklaştırdı. Londra’da üç ay vadeli bakırın ton fiyatı 9.300 dolara yaklaştı. Ancak artan küresel bakır stoku fiyatlarda güçlü bir rallinin önüne set çekiyor.
Uluslararası Bakır Çalışma Grubu’nun (ICSG) ön verilerine göre, üretimdeki büyüme ve maden çıktısındaki toparlanmanın ardından 2024’ün ilk yarısında dünyadaki rafine bakır fazlası bir önceki yıla göre dört katına çıktı. Grubun Ağustos 2024 bültenine göre, küresel maden üretimi Ocak-Haziran döneminde yüzde 3.1 oranında büyüdü.
ALÜMİNYUM: Vadeli işlemleri bu ay ton başına 2.500 doların üzerine çıktı ve artan fon alımlarının etkisiyle altı haftalık bir zirveye ulaştı. Son dönemdeki artış, alüminyumun geçen ayki önemli düşüşünden sonra adil değere doğru bir düzeltme olarak görülüyor. Metalin fiyatı 1 hafta öncesine göre yüzde 7.45, 1 ay öncesine göre yüzde 10 yukarıda.
ÇİNKO: Londra’da ton başına 2.920 doların üzerini test etti. Fiyatlar 1 hafta öncesine göre yüzde 5, 1 ay öncesine göre yüzde 8.3 ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22 yukarıya çıktı.
KALAY: Bir hafta içinde yüzde 3 değer kazanarak bu yılki kazancını yüzde 30’a getirdi. Fiyatlar da ton başına 33 bin dolara dayandı.
KURŞUN: Fiyatlara bakıldığında son 1 hafta içinde yüzde 3’ten fazla prim ve yılbaşından bu yüzde 4 yükseliş dikkat çekiyor. Londra’da üç ay vadeli kurşunun fiyatı ton başına 2.100 doların üzerine tırmandı.
Buğday %20, soya %27 düştü!
Kuzey Yarımküre’de bereketli hasat bu yıl tahıl fiyatlarını ciddi miktarda aşağı çekti. SP GSCI Emtia Endeksi’ne göre tarımsal emtianın performansı bu yıl metallerin çok gerisinde kaldı. Sanayi metallerindeki yüzde 7.5’lik artışa karşın, tarımsal emtiada fiyatlar yüzde 11.8 geriledi.
BUĞDAY: Vadeli işlemlerde yılbaşından bu yana yüzde 20 ile büyük bir düşüş trendi içinde. En büyük üreticilerden Kanada’da yaşanan demiryolu grevi endişesinin ortadan kalkması, Ukrayna’dan gelen iyimser üretim etkisiyle bu ay kritik kile başına 5 doların altına indi. Chicago’da fiyatlar 4 yılın en düşük seviyesi olan 4.98 dolara geriledi.
MISIR: Chicago’da yılbaşından bu yana düşüş yüzde 22’yi aştı. Brezilya ve ABD’de artan üretimin arz görünümün iyileştirmesi ve zayıf talep görünümü nedeniyle fiyatlar Kasım 2019’dan beri görülmemiş seviyeye ulaştı ve kile başına 3.63 dolara kadar düştü.
SOYA FASULYESİ: Düşüş diğer tahıllardan daha derin. ABD’de sonbaharda rekor bir hasat öngörülmesiyle Chicago’da fiyatlar kile başına 9,4 dolara düştü ve bu dört yılın en düşük seviyesi oldu. Fiyatlarda yılbaşından bu yana yaşanan gerileme yüzde 27’yi buldu. Uzmanlara göre yakın vadede arz-talep tarafında fiyatları yukarı yönlü destekleyecek şartlar bulunmuyor. Üçüncü çeyrek sonrasında ise küresel hava şartlarının bu yılın sonuna doğru El Niño’dan La Niña’ya dönmesinin etkisi takip edilecek.
