Platin paladyumdan rol çalıyor!
Rusya’nın paladyum üretimine dair soru işaretlerinin kol gezdiği ortamda, fiyatı düşük olan platinin hem otomotiv hem de diğer endüstriyel alanlarda paladyumun yerine kullanılmaya başlandığı görülüyor.
Evrim KÜÇÜK
Platin grubu metallerin (PGM) arz ve talep görünümü bu yıl yüksek belirsizlik gösteriyor. Belirsizlik ortamı fiyatları aşağı çekerken, nispeten daha ucuz olan platinin paladyumun yerine ikame edilmesi eğilimi güçleniyor.
Savaş, Rusya'nın dünyanın en büyük paladyum tedarikçisi ve önemli bir platin, rodyum üreticisi konumu için risk yarattı. Rusya büyük bir PGM tüketicisi olmasa da, krizin tedarik zincirlerindeki mevcut zorlukları daha da şiddetlendirmesi, enfl asyonu körüklemesi ve ekonomik büyümeyi baskı altına alması PGM talep görünümünü bozdu. Diğer taraftan Çin’de COVID kaynaklı kısıtlamalar da değerli metallerin kullanımı için aşağı yönlü riskler yaratmaya devam ediyor. Tüm bunlar platin ve paladyum fiyatlarını baskılıyor. Ancak platinin, Rusya’nın paladyum üretimine dair soru işaretlerinin kol gezdiği ortamda paladyumdan rol çaldığı ve hem otomotiv hem de diğer endüstriyel alanlarda paladyumun yerine kullanılmaya başlandığı görülüyor.
Londra’da geçtiğimiz günlerde düzenlenen Londra Platin Haftası’nda metalin görünümü konusunda beklentiler ve endişeler masaya yatırıldı. Toplantılarda öne çıkan konu bozulan ekonomik koşulların talebe baskı yapmaya başladığı oldu. Katılımcılar gelirler üzerindeki enfl asyonist baskının yılın ikinci yarısında birincil endişe kaynağı olacağını dile getirdi. Tüketicinin kemer sıkmaya başlamasının otomotiv ve mücevher talebine darbe indirebileceği uyarısı yapıldı.
Platinin endüstriyel kullanımı artıyor
Ancak platinin paladyuma göre ucuz olması nedeniyle otomotiv ve endüstriyel alanlarda daha çok tercih edilmeye başlandığı belirtiliyor. Johnson Matthey tarafından hazırlanan PGM raporuna göre, endüstriyel platin talebinin bu yıl 2021’deki yaklaşık üç milyon onsluk tüm zamanların rekorundan geri çekileceği tahmin ediliyor, ancak tarihsel standartlara göre alışılmadık derecede güçlü kalmasının beklendiği ilave ediliyor. Özellikle, bu yıl cam elyaf tarafında güçlü talep öngörülüyor. Platin için kimyasal talebin de nitrik asit ve silikonlarda devam eden güçlü kullanım ve Çin'deki büyük entegre petrokimya komplekslerine daha fazla yatırım yapılmasıyla rekor seviyelerde olacağı tahmin ediliyor. Bu komplekslerin inşası aynı zamanda petrol arıtma katalizörlerine de talep yaratıyor, ancak bu kısmen bazı eski ve daha az verimli rafinerilerin kapatılmasıyla dengelenecek.
Paladyum ve rodyum gözden düşüyor
Buna karşın paladyum ve rodyumun endüstriyel alımının COVID öncesi seviyelerin altında kalacağı tahmin ediliyor. Rekor fiyatlar örneğin diş alaşımlarında paladyumdan uzak durma eğilimini artırırken, cam şirketleri de daha düşük rodyum içerikli alaşımları benimsemeye devam ediyor.
Platinin otomotivde ikame edilmesi eğilimi de güçleniyor. Paladyum ve platin, otomobil üreticileri için çok önemli. Benzinle çalışan otomobillerdeki katalitik konvertörlerdeki kritik bileşenler ve platin ayrıca elektrikli araçların yakıt hücrelerinde kullanılıyor. Dünya Platin Konseyi Araştırma Başkanı Trevor Raymond, “İkame çabası büyük ölçüde arttı. Bir otomobil üreticisinin yapabileceği tasarruf miktarı çok büyük. Paladyumun fiyatı ve mevcudiyetine ilişkin endişeler bu eğilimi artırıyor” diyor.
Yılın ilk çeyreğinde platin talebi yüzde 26 düştü fakat birçok sektör paladyum yerine platin kullanmaya başladıkça, talebin artacağı ve yatırımcı için platinin önemli bir alım fırsatı haline gelebileceği belirtiliyor.
Platin ve paladyum fiyatında sert deflasyon
Bu yıl, Ukrayna'daki savaş nedeniyle mart ayında fırlayan fiyatlar sonrasında sert bir defl asyon sürecine girdi. Platin yaklaşık %19 değer kaybıyla 940-950 dolar bandına, paladyum yüzde 34 değer yitirerek 2.000-2.020 dolar seviyesine ve rodyum yüzde 22 düşerek 15.600 dolara indi. Fiyatlarda talebe ilişkin kaygıların yanında Fed'in faiz artırması ve doların artan cazibesinin kıymetli metalleri baskılaması da etkili oluyor.
