Kahvede savaşın acısı 3'üncü çeyrekte çıkacak
Son 1 yılda yüzde 76 artan kahve fiyatlarının, savaşın gübre fiyatlarını körüklemesi nedeniyle bu yıl artmaya devam edeceği belirtiliyor. Özellikle yılın üçüncü çeyreğinde kahve piyasalarında panik başlayabileceği uyarısı yapılıyor.
Evrim KÜÇÜK
Pandemi şokunun atlatılmasıyla 2022’nin, birçok şeyin normale döndüğü bir yıl olması umuluyordu Ancak durum böyle olmadı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle tüm emtia varlıkları için görünüm karmaşık bir hale büründü. Kahve de bunlardan biri. Son 1 yılda fiyatı yüzde 76 artan kahve fiyatlarının, savaşın gübre fiyatlarını körüklemesi nedeniyle bu yıl artmaya devam edeceği belirtiliyor. Özellikle yılın üçüncü çeyreğinde kahve piyasalarında panik başlayabileceği uyarısı yapılıyor.
Gübre fiyatında % 30 artışın acısı çıkacak
Rusya'ya uygulanan yaptırımların gübre fiyatlarını yükseltmesi kahve piyasalarına yansıyor. Potas, nitrojen ve fosfatlar da dahil olmak üzere temel gübre bileşenlerinin fiyatı hızla yükseldi. The Green Markets Kuzey Amerika Gübre Endeksi bu yıl yüzde 30 yükselerek rekor seviyeye çıktı. Brezilya’da potas fiyatını gösteren endeks de ocaktan bu yana yüzde 36 yükseldi. Uluslararası Kahve Örgütü (ICO) kompozit fiyat endeksi, küresel tüketimin yüzde 4’ünü gerçekleştiren Rusya ve Ukrayna’nın alımları azalmasına karşın şubatta art arda 17’nci ay yükselerek 2.10 dolara geldi.
ICE’de ise fiyatlar son 10 gün içinde yukarı yönlü hareketlenerek 2.11 dolardan 2.21 dolara çıktı.
1 yıl içinde ortalama fiyat beklentisi 2.57 dolar
Fiyatların yılın bu çeyrekte ortalama 2.28 dolardan işlem görmesi bekleniyor. Trading Economics küresel makro modelleri analistlerin beklentilerine göre gelecek 12 ay içinde ise fiyatlar 248.95 dolar olacak. Walletinvestor’da yapılan hesaplamalara göre bu yılın ikinci yarısında fiyatlar hız kazanacak. 1 yıl sonra ortalama fiyat pound başına 2.57 dolar olacak. Ancak yıl içinde fiyatlar 2.80-2.86 seviyesine kadar çıkacak.
Rusya, küresel arzın yüzde 17'sini oluşturan en büyük azotlu gübre ihracatçısı. Bu arada dünya gübre arzının yüzde 10'unu oluşturan Çin, kendi tüketimi için tutmak istediğinden gübre ihracatını askıya aldı.
Sektör uzmanları gübre kullanımının azalmasıyla üretim ve kalitenin gerileyeceğini ve bunun acısının yılın üçüncü çeyreğinde çıkmaya başlayacağını söylüyor. Florida merkezli bir ithalat şirketinin sahibi olan ve Latin Amerika’da temsilcilikleri bulunan Christian Wolthers, kahve piyasasında 3’üncü çeyrekte panik başlayacağını söylüyor. Wolthers’a göre Brezilya’nın sadece 3 ila 6 ay yetecek kadar gübre stoku bulunuyor.
Üretim düşecek, tüketim artacak
Uluslararası Kahve Örgütü'ne göre, küresel kahve üretimi cari pazarlama yılı için yüzde 2.1 azalarak 167.2 milyon çuvala düşecek. Bunun başlıca nedeni Arabica üretiminin yüzde 7.1 gerileyerek 93.97 milyona düşmesinin beklenmesi. Robusta üretiminin ise yüzde 5.1 artarak 73.2 milyon çuvala ulaşması bekleniyor. Asya ve Okyanusya'da kahve üretiminin yüzde 7.1 büyüyerek 51.4 milyon çuvala çıkacağı tahmin ediliyor. Güney Amerika'nın üretiminin yüzde 7.6 oranında azaltılarak 77.5 milyona gerileyeceği tahmin ediliyor. Dünya kahve tüketiminin ise 3.3 oranında büyüyerek 60 kg'lık 170.3 milyon çuvala ulaşması öngörülüyor.
Önde gelen üreticilerde gübre krizi büyüyor
■ Brezilya gübre ithalatının yüzde 20’sini Rusya’dan yapıyor. New York City merkezli finansal hizmetler şirketi StoneX Group'ta ticaretten sorumlu kıdemli başkan yardımcısı Albert Scalla, gübre ihtiyacının yüzde 20'sini Rusya'dan ithal eden dünyanın en büyük kahve üreticisi Brezilya’da 3 aylık gübre stoku kaldığının tahmin edildiğini söylüyor.
■ Nikaragua kahve kooperatifi Soppexcca'da 650 küçük üretici bulunuyor. Üyeler genellikle her yıl yaklaşık 800 ton gübre satın alıyor ve bu da her biri 60 kilogramlık yaklaşık 17 bin çuval üretecek kadar kahve çekirdeği yetiştirmelerine yetiyor. Soppexcca, şimdi ise gübre alımlarının yarı yarıya azalmasını bekliyor.
■ Guatemalalı yetiştiriciler, ülkenin Ulusal Kahve Birliği yetiştiricisi ve başkanı Juan Luis Barrios'a göre, gübreleri azaltmak için tavuk dışkısı, evsel atıklar ve posa gibi organik kompozit malzemelere yönelmeyi düşünüyor. Ancak bunun verimi azaltacağı belirtiliyor.
■ Kosta Rika Kahve Enstitüsü icra direktörü Xinia Chaves'e göre, yetersiz gübra bazı üreticilerin verimlerini ve rekabet güçlerini düşürürken, tropikal iklimlerde gelişen bitki hastalığı olasılığını artırıyor.
■ Kenya’da son gübre fiyatı, 50 kg'lık bir torba için 7.000 Kenya Şilini (60 dolar) seviyesine yükseldi. Bu, geçen yıl 50 kg'lık torba başına 4.000 Kenya Şilini (35 dolar) fiyatın neredeyse iki katı. Bu da üretim maliyetlerini önemli ölçüde yükseltiyor.
