Emtia ‘büyüme karamsarlığını’ bıraktı

EVRİM KÜÇÜK

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) şahin tutumunu terk edeceği beklentisinin ekonomik büyüme kaygılarını azaltması, Ukrayna- Rusya savaşından kaynaklı jeopolitik riskler, hava sıcaklıklarının rekor seviyelere ulaşmasının yaratığı arz endişesi emtia piyasalarına yön veriyor. Çin'den gelen zayıf ekonomik veriler sonrası ülkede teşviklerin artırılacağı beklentisi de emtia piyasasını olumlu etkiliyor.          

Petrol ve metal tarafında etkili olan resesyon endişelerinin yarattığı satış baskısının hafiflemesiyle son 1 ay içinde emtia ürünlerini takip eden CRB Endeksi yüzde 8,7, SP GSCI Endeksi yüzde 10,8 ve Londra Metal Endeksi (LME) yüzde 3,97 yükseldi.          

Reuters tarafından yapılan yılın üçüncü çeyreğine ilişkin emtia teknik analizinde, doların gerileyebileceği ve bunun emtia fiyatlarına yansıması olabileceği belirtiliyor. Dolar Endeksi’nin 97,03-98,98 aralığına çekilebileceği tahmin ediliyor. Endeksin sonrasında 101,41 seviyesine doğru bir sıçramanın ardından 96,09 realistik bir tahmin olarak gösteriliyor. 103,50’nin üzerinde kalıcılık sağlanmasının ise ayı senaryolarının rafa kalmasına neden olacağı belirtiliyor.       

Yılın üçüncü çeyreğinde petrol tarafında yükselişin süreceği tahmin ediliyor. Metal tarafında alüminyum pozitif bir görünüm sunuyor.      

Üçüncü çeyrekte gıda sektörünün önemli hammaddelerinden biri olan palm yağı fiyatlarında yükseliş yaşanması bekleniyor. Buğday güçlü, mısır, soya, kahve sakin bir görünüm sergilemiyor. Kakao ise yükseliş beklenen ürünler arasında.

PALM YAĞINDA DÜŞÜŞ SÜREBİLİR

Malezya’da palm yağı fiyatları ton başına 4.000 ringite inerek 24 Temmuz’da gördüğü dört ayın en yüksek seviyesinden uzaklaştı. Diğer yemeklik yağ fiyatlarında yaşanan düşüş palm yağı fiyatını da aşağı çekti. Ancak üçüncü çeyrekte fiyatın Kasım 2022’deki 4.497 ringit düzeyine geri dönebileceği tahmin ediliyor. Fiyatların 3.197 ringit desteği üzerinde kaldıkça yükseliş potansiyelini koruduğu belirtiliyor.          

BAKIRDA YÖN TAYİNİ İÇİN 8.600 DOLAR DİKKATLE İZLENMELİ

Bakır, geçen hafta Londra’da ton başına 8.570 dolar, ABD’de pound başına 3.90 dolar ile iki haftanın en yüksek seviyesine geldi. Yılın üçüncü çeyreğinde yükseliş için 8.600 önemli bir seviye. 8.632 doların üzerinde fiyatların kalması 8.983-9.551 dolar bölgesine doğru bir harekete tetikler. Olası düşüşlerde ise 8.065 dolar önemli. Buranın altına doğru fiyatlar geri çekilirse 6.844 desteğinin yeniden test edilmesi beklenebilir. Bu arada Goldman Sachs, üç aylık bakır hedefini ton başına 7.750 dolardan ton başına 9.250 dolara ve altı aylık hedefi ton başına 9.200 dolardan 9.500 dolara yükseltti ve yatırımcılara düşüşleri satın almaları tavsiyesinde bulundu.         

ALÜMİNYUM 2.455 DOLAR HEDEFİNE YÖNELEBİLİR

Çin’de Yunnan bölgesindeki elektrik kesintilerinin hafifletilmesinin bölgede alüminyum üretimini canlandırmasıyla alüminyum vadeli işlemleri ton başına yaklaşık 2.200 dolar seviyesinden işlem görüyor. Üçüncü çeyrek Reuters teknik analizine göre alüminyum fiyatları 2.073 dolar desteğinde istikrar kazanıp 2.455 dolara sıçrama yapabilir. 2.249 doların önemi vurgulanan analizde buranın altında bir düşüş trendi başlayabileceği, üzerinde ise 2.362-2.462 dolar aralığının görülebileceği ifade ediliyor.

Petrolde yükseliş sürecek

Son 1 ayda Brent petrolün fiyatı yüzde 14 artarak 84.80 dolar/varil, Amerikan petrolünün fiyatı da yüzde 15 artarak 80 dolar/varil düzeyine geldi. Teknik analizler eğilimin süreceğine işaret ediyor. Reuters analizinde Brent’in varilinin Eylül sonuna kadar 83.63-89.28 bandında hareket edeceği tahmin ediliyor. Bunun için fiyatın 78.73 doların üzerinde kalması gerekiyor. Amerikan petrolünün 75.62 doların üzerine kırmış olması da 80.62-86.11 doları mümkün hale getiriyor.

■ BUĞDAY VE KAKAO TARIMIN GÜÇLÜ CEPHELERİ

Tarımsal emtiada eylül sonuna kadar fiyatlarda en önemli faktör doların seyrinin yanı sıra hava şartları ve Karadeniz’in arzı.

● Buğdayın eylül sonuna kadar yükseliş çizgisinde kalması bekleniyor. ABD’de buğday vadeli işlemleri, ABD’de daha güçlü arz beklentileriyle 26 Temmuz’da dokunduğu beş ayın en yüksek seviyesi olan 7.6 dolardan keskin bir şekilde gerileyerek kile başına 7 dolara doğru geriledi. Ancak teknik analizler, 6.62’nin üzerinde yeniden fiyatların güç kazanıp 7.41-8.11 aralığına gelebileceğine işaret ediyor. 6.28 dolar civarında yaşanabilecek aşağı kırılımda ise 5.73 dolara doğru gevşeme olabilir.

● Soya fasulyesi vadeli işlemleri, ABD Orta Batı’sındaki sıcak hava endişelerinden kısa vadeli rahatlamanın bir sonucu olarak bir yılın en yüksek seviyesi olan 15.8 dolardan kile başına 15,1 dolara indi. Fiyatların önemli bir direnç olarak gösterilen 16.37 doları aşamaması sebebiyle kile başına 14.0 dolar desteğine geri gidebileceği tahminleri yapılıyor. 14.0-14.43 aralığında ise bir konsolidasyon yaşanabilir.

● Mısır, vadeli işlemleri temmuz başındaki kile başına 5.80 dolar seviyesinden 5.10 dolara gerileyerek aya veda etti. 2023’ün başından bu yana fiyatlar yüzde 24.72 düştü. Fiyatların, 7.25 dolar seviyesinden başlayan düşüş dalgasının bir ayağı olarak 4.59-5.01 aralığına gerilemesi beklenebilir. Fiyatların güçlenmesi için önce 5.71 ve ardından 5.92 düzeyinin üzerine gelmesi gerekiyor. Bu seviyelerin aşılması fiyatları yeniden 6.23-6.92 dolar bandına yerleştirebilir.

● Kahve fiyatları New York’taki işlemlerde geniş bir alanda hareket edebilir. Arabica kahvenin fiyatı son 1 ayda yüzde 3.48, son 12 ayda ise yüzde 27.30 geriledi. Son günlerde ise Brezilya’nın Minas Gerais eyaletindeki aşırı yağışın teslimatları geciktirebileceğine yönelik endişelerle 6 ayın en düşük seviyesi 1.52 dolar/ pound seviyesinden yükseliş yaşanıyor. Brezilya’nın 2022/23 mahsulü kahve ihracatının yüzde 8 düşmesi de fiyatı destekleyebilir. Fiyatların yılın üçüncü çeyreğinde 1.53-1.94 aralığında dalgalanacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar 2022’de test edilen 2.60 dolar seviyesinden başlayan düşüş dalgasının tamamlanmış olabileceğini ve fiyatların yukarı doğru hareketlenebileceğini söylüyor. Fakat fiyatların 1.53’ün altında kalıcı olması önce 1.44 ve burada da tutunamaması halinde 1.28 dolara doğru çekilmeyi tetikleyebilir.

● Kakao vadeli işlemleri, ABD’de Mart 2011’den bu yana ilk kez 3.500 dolar sınırını aşarak yukarı yönlü seyrini sürdürdü; çünkü yatırımcılar küresel arz açığı bekliyor. Beklenti fiyatların bu çeyrek içinde 3.652 dolara dokunacağı şeklinde. Fiyatlar 3.452 doların üzerinde kalırsa teknik analizler 3.652-3.732 dolara çıkılacağına işaret ediyor. 3.195-3.248’a dönülmesi ise bir düzeltemeye neden olabilir. Genel eğilim ise yukarı yönlü gözüküyor. Kakaoda tüccarlar ve çikolata üreticileri sınırlı tedarikle karşı karşıya kalırken, Batı Afrika’daki kakao üretimindeki düşüşün de etkisiyle kakao fiyatları arttı. Batı Afrika’da son zamanlarda görülen ve kakao çekirdeklerinin kararıp çürümesine neden olan siyah bakla hastalığının yayılmasını hızlandıran şiddetli yağmur da kakao fiyatlarını yükselten başka bir etken oldu.

Nikelde yeni fiyat düşüşleri yolda     

● Goldman Sachs, arz fazlası endişeleri yaşanan nikel piyasasında ‘satma zamanı’ dedi. Amerikan finans kuruluşunun analistleri bir notta, nikel piyasasının 2023’te 218.000 ton ve 2024’te 306.000 ton fazla vermesini beklediğini bildirdi. Banka, nikel fi yatlarının üç aylık dönemde ton başına ortalama 19.000 dolar olmasını bekliyor ve 12 aylık dönemde fi yatların ton başına ortalama 16.000 tona ineceğini öngörüyor. Londra Metal Borsası’nda (LME) üç aylık nikel geçtiğimiz haftayı 21 bin 460 dolar seviyesinden kapattı. Goldman, “LME tarafından onaylanan yeni markalardan borsaya rafine metal teslimatı ve Çin’den artan net rafine metal ihracatı, tüm zamanların en düşük seviyelerine düşen rafine metal stoklarının yenilenmesine yol açabilir. Nikel arz gelişmelerine karşı savunmasız” ifadelerini kullandı.          

Pamuk fiyatı 10 ayın zirvesine yakın    

● Pamuk vadeli işlemleri, ABD'de arz ile ilgili endişelerin etkisiyle 26 Temmuz’da dokunduğu yaklaşık on ayın zirvesi olan 90,33 sente yakın hareket ediyor. Son 1 ayda ICE’de fi yatlar yüzde 7’den fazla artarak pound başına 88 sent seviyesine geldi. Dünyanın en önemli üreticilerinden ABD’de Güneydoğu ve Teksas’ın bazı bölgelerinde koşullar iyileşirken bazılarında kötüleşirken, kuraklık ülkenin ortasında devam ediyor. Bu arada, USDA’dan alınan veriler, öngörülen 2023 ABD mahsulünün 16,5 milyon balyada değişmeden kaldığını gösteriyor. Arz endişesine karşın zayıflayan talep kazancın daha yüksek olmasını engelliyor. 2023 yılı dünya genelinde kullanımın Çin, Türkiye, Bangladeş ve Vietnam gibi tekstil ülkelerinde azalmasıyla 500 bin balya gerilediği belirtiliyor. Yakında sona erecek olan 2022 mahsul yılı için ABD’nin ihracat beklentisi 100.000 balya, 2023 mahsulü için ise 250.000 balya azaltıldı.       

Pirinç pazarında hükümetler arası anlaşmalar artıyor      

● Hindistan’ın geçtiğimiz günlerde basmati olmayan beyaz pirinç ihracatını yasaklama kararının ardından önümüzdeki aylarda tedarikin daralması bekleniyor. Bundan dolayı Afrika’dan Asya’ya alıcılar muhtemelen yeni pirinç kaynakları bulmak zorunda kalacak. Tüccarlar ve analistler, yasağın dünya pazarlarında pirinç bulunabilirliğini yaklaşık beşte bir oranında azaltacağını ve ithalatçıların arz açığının üstesinden gelinmesi ve artan fi yatların dengelenmesi için daha fazla hükümetler arası anlaşmaya yönelebileceğini belirtiyor. Tüccarlar, Afrikalı alıcıların pirinç satışı için muhtemelen Hindistan hükümetine başvuracağını ve Endonezya ile Filipinler gibi Asyalı ithalatçıların bölgenin en büyük ihracatçıları Tayland ve Vietnam ile hükümetler arası sözleşmeler imzalayabileceğini söylüyor.