Emir demiri kesti
Çin’in sıfır COVID hedefi kapsamında getirdiği sert tedbirlerle inşaat, imalat, otomotiv, elektronik gibi metal yoğun alanlarda talebin azalması demir cevheri fiyatını vurdu. Küresel ekonomik durgunluk endişelerinin de eklenmesiyle fiyatlarda gerilemenin süreceği tahmin ediliyor.
Evrim KÜÇÜK
Demir cevheri ile çelik fiyatları, dünyanın en büyük metal tüketicisi Çin’in üretim çalışmalarındaki toparlanma belirtilerine rağmen kan kaybediyor. Küresel düzeyde ekonomik durgunluk yaşanacağı endişelerinin emtia talebinde düşüş meydana getireceği korkusunu körüklemesiyle fiyatlarda geri çekilme sürüyor.
Çin’de yüzde 63.5 demir içerikli demir cevherinin ton fiyatı 118 dolara indi. Son 1 haftada yüzde 17.48 değer kaybeden demir cevherinin fiyatında son 12 aydaki kayıp yüzde 45.75 oldu. Yüzde 62 tenörlü demir cevherinin fiyatı da sadece 1 hafta içinde yüzde 12’ye varan düşüş yaşadı. Son 1 ayda yüzde 20 gerileyerek yüzde 14.5 dolara inen fiyatlarda 1 yıllık düşüş yüzde 46 civarında.
Çin’deki ekonomik aktivitede yaşanan keskin düşüşün çelik ve diğer önemli endüstriyel emtiaya yönelik potansiyel tehlike işaretleri vermesi sonucunda ülkenin metal şirketleri alıcılardan satıcılara dönüştü. COVID-19 dalgalarının fabrika ve mağazaların uzun süre kapalı kalmasına, otomobil ve ev elektroniği gibi metal ağırlıklı ürünlere yönelik talebin azalmasına, imalat ve inşaat maliyetlerinin artmasına yol açması sonucunda yılın ikinci çeyreğinden itibaren metal piyasalarına kasvet çöktü.
Başta Fed olmak üzere merkez bankalarının enflasyonla mücadele amacıyla faiz oranlarını agresif şekilde yükseltmesinin dünya genelinde yarattığı resesyon kaygıları da düşüşü destekliyor.
Fiyatlarda gerileme sürecek
Demir cevheri vadeli işlemleri eğrileri, 2022’nin sonuna kadar fiyatların devamlı bir düşüş trendinde olacağına işaret ediyor. *Tradingeconomics tarafından analist görüşlerine ve teknik görünüme bakılarak yapılan tahminlerde demir cevheri fiyatlarının bu çeyreğin sonunda 113 dolardan işlem göreceği, gelecek 12 ay içinde fiyatların 101 dolara ineceği belirtiliyor.
ANZ Research, demir cevheri fiyatlarının 2023’te ortalama 107 dolar/ton ile düşüş trendinde olacağını tahmin ediyor.
Dünyanın en önemli demir cevheri üreticilerinden Avustralya’da hükümet bünyesinde emtia fiyatlarının seyrini izleyen Baş Ekonomist Ofisi (OCE), fiyatların 2022›de ortalama 110 dolar/ton civarında olacağına inanıyor.
Fitch Solutions, fiyatların gelecek yıllar boyu düşmeye devam edeceğini düşünüyor ve 2031 yılına kadar 50 dolar/ tona ineceğini öngörüyor.
ING firmasının emtia stratejileri başkanı Warren Patterson, “Çelik üretiminin baskı altında olduğu ülke yalnızca Çin değil.” derken “Yavaşlayan ekonomik büyüme beklentileri ile artan durgunluk riski, küresel çelik istemi için çok iyi bir durum değil” diyor.
Üretimde 5 yıllık büyüme tahmini ortalama yüzde 2.8
Kuruluş, önceki beş yıldaki ortalama yüzde 0,9 daralmaya kıyasla, küresel demir cevheri madeni üretim büyümesinin 2022-2026'da ortalama yüzde 2,8 olacağını tahmin ediyor. Üretim, 2026’da 2022 seviyelerine kıyasla yıllık 367,1 milyon ton artacak, bu da Hindistan, Rusya ve Güney Afrika’nın 2022’deki toplam üretiminden biraz daha fazla.
Hindistan'da çelik üreticileri üretim kesintisine gidiyor
Hindistan’da bazı çelik üreticileri yerel talebin düşmesi ve bir süre önce çeliğe getirilen yüzde 15 oranındaki ihracat vergisi nedeniyle önümüzdeki aydan itibaren üretimlerini azaltacak. Üreticilerden bazıları yıllık bakım çalışmaları kapsamında tesislerin kapatarak üretimlerini azaltmayı planlıyor. Üreticiler genelde ekim-eylül döneminde bakım çalışması yaparken, stokların yükselmesine bağlı olarak bu yıl bakım takvimini temmuz ayına çekti. Bazı üreticiler ise stok artış hızını sınırlandırmak için ay içerisinde her üç-beş günde bir üretim kesintisine gidecek. Ülkede aylık üretim ortalamasının 10 milyon ton olduğu ancak mayıs ayında üretimin 6 milyon ton seviyesine gerilediği belirtiliyor.
