Beş emtianın gözü Çin’de!

Pandemiyle mücadele amacıyla dünya genelinde trilyonlarca dolarlık teşviklerin devreye girmesi ve aşının ekonomiyi canlandıracağı beklentisiyle emtia piyasalarında eylül ayından bu yana güçlü bir yükseliş yaşanıyor. Bloomberg Spot Emtia Endeksi mart ayındaki seviyesinin yüzde 56 üzerine çıktı. Emtia piyasalarında böylesine büyük bir hareket en son 2010-2011 döneminde yaşanmıştı. Piyasalarda artan likidite ve Çin’in metallerden tarımsal ürünlere kadar hemen her şeyi yüklü miktarda alarak stok yapmaya başlaması fiyatlarda sıçramaya neden olmuştu. Analistlere göre şu an emtia piyasalarında benzer bir hareket yaşanıyor. Aralarında Goldman Sachs, Bank of America, JP Morgan Chase & Co.’nun da bulunduğu birçok finans kuruluşu son aylarda yatırımcıya portföylerde metallerin ağırlığını artırmasını, tahvili ise azaltmasını tavsiye ediyor. Uzmanlara göre küresel ekonominin COVID-19 krizinden çıkma hızı ve yeşil ekonomi devrimi emtia piyasalarında 2011 yılındaki gibi güçlü bir yükseliş dalgasını tetikleyebilir. Çin'in kısa süre önce 2060'a kadar karbon nötr bir ekonomi taahhüdünde bulunması, ABD’de Başkan Joe Biden'ın iklim değişikliğiyle mücadele sözü vermesiyle, karbonsuzlaştırma hamlesi küresel olarak senkronize hale geliyor. Bu da 2000’li yıllarda gelişmekte olan piyasalar tarafından yönlendirilen emtia döngüsüne denk harcama döngüsü yaratma potansiyeline sahip. Bu yıl Çin ekonomisinin toparlanma hızının emtia piyasaları üzerinde yine belirleyici olması bekleniyor. Geçtiğimiz yıl alımlarıyla emtia piyasalarını sırtlayan Çin’in en büyük tüketici konumunda olduğu bakır, demir cevheri, ham petrol, soya ve altın Çin ekonomisini dikkatle takip edecek.

Ham petrol talebinde %8 artış bekleniyor

Petrol fiyatları, küresel koronavirüs tedbirleri sırasında talebin düşmesiyle birlikte Nisan ayında ilk kez negatife döndü fakat aşıların tüketimi geri getireceği umuduyla piyasada toparlanma var. Energy Aspects’ Liu Yuntao ve danışmanlık firması Rystad’dan Paola RodriguezMasiu'ya göre, Çin'in ham petrol ithalatının 2020'nin ilk 10 ayındaki yüzde 10'luk büyümenin ardından 2021'de yüzde 6-8 artarak günde 12 milyon varile yaklaşması bekleniyor. ABD yatırım bankası Goldman Sachs, 2021 yılının ortasında Brent petrolü varil fiyatı tahminini 65 dolara çıkardı. Ancak ANZ Research raporu, "Petrol piyasasının en kötüsünün sona erdiğini varsayabilmesi için bazı engeller var" diyor ve birçok hükümetin şu anda seri aşı üretimi ve dağıtımına karşın yeniden ortaya çıkan yayılmayı durdurmak için kısıtlamaları artırdıklarına dikkat çekiyor.

Bakır, bu yıl 9.500 dolara gidebilir

2020’de Çin’in işlenmemiş bakır ithalatı 2019'daki 4.98 milyon tondan yüzde 34.2 artışla 6.68 milyon tona yükseldi. 2020'yi yüzde 27 civarında bir artışla tamamlayan bakır, Koronavirüs aşılamalarının hız kazanmasıyla birlikte küresel ekonomide yaşanması beklenen toparlanma umudu sayesinde bu yıl 8.238 dolara kadar çıktı. 2020’nin en düşük seviyesinin yüzde 80 üzerini gördü. Küresel bakır talebinin yaklaşık yarısını oluşturan Çin’in alımlarının ılımlı da olsa devam etmesi ve dünyanın geri kalanında buna eşlik edecek bir toparlanma sayesinde fiyatların 2021’de yükselmeye devam edeceği tahmin ediliyor. Commodity Market Analytics'den Dan Smith, bir blog yazısında, Çin’de büyümenin bu yıl küresel bakır ve fiyatlarını belirleyecek en önemli faktör olacağını söylüyor. Smith, ABD'de ise Biden yönetiminin "yenilenebilir enerji ve elektrikli otomobilleri teşvik ederek bakır talebini artırabilecek" yeşil politikası sayesinde bakır talebinde yükseliş görülebileceğini ekliyor. ABD’li bankacılık grubu Goldman Sachs, en iyimser kuruluşlardan biri. 12 ay içinde fiyatların 9.500 dolar/ton seviyesine geleceğine inanıyor.

Soya ithalatında rekor seviyelere ulaşabilir

Çin’de 2018 ve 2019’da etkili olan Afrika domuz hummasının yol açtığı yıkımın ardından hızla toparlanan ülkenin domuz çiftliklerinin yeniden büyümesiyle soya talebinde ciddi bir artış yaşanıyor. Analistlere göre bu yıl fiyatı en fazla artması muhtemel ürünlerin başında soya geliyor. Çin’in soya fasulyesi ithalatı 2020’de yıllık bazda yüzde 13 artarak 100 milyon ton ile rekor seviyeye geldi. Ülkenin artan yem ihtiyacının yanında soyanın insanların beslenmesinde giderek daha fazla yer tutması nedeniyle bu yıl ithalatta 110 milyon tonu bulacak yeni bir rekor bekleniyor. Güney

Amerika’daki başlıca üreticilerde yaşanan kuraklık da buna eklenince, şu an 14.3 dolar/buşel ile 6.5 yılın en yüksek seviyesinde olan soya fiyatlarının 2021'de yükselmesi bekleniyor.

Altın tüketiminde artış fiyatlara destek olabilir

Yatırımcıların zayıflayan dolar ve küresel teşviklerin yarattığı enflasyonu tehdidi güvenli liman altını 2020’de rekor seviyelere çıkardı. Aşı umutları yatırımcının portföyünü yeniden şekillendirince gerileyen altının bu yıl ise teşviklerden ve Çin’de toparlanması beklenen altın talebinden destek bulması bekleniyor. Dünya Altın Konseyi’nin son raporunda, ekonomik büyüme ve Çin’in talebi arasındaki korelasyona dikkat çekilerek , ülkede altın tüketiminin bu yıl artmasının beklendiği vurgulanıyor. OCBC Bank ekonomisti Howie Lee de, "Yılın geri kalanında zayıf bir dolar, düşük faiz getirisi ve yükselen enflasyon beklentilerinin üçlü kombinasyonu altını yükseltmeye devam edecek" diyor.

Demir cevheri fiyatları 170 doların üzerini gördü

Çin'in 2020 yılında demir cevheri ithalatı, altyapı harcamalarının talebi artırması nedeniyle yüzde 9.5 arttı. Ülkenin 2020'de 1.17 milyar tonluk demir cevheri ithalatı, 2019'daki 1.069 milyar ve 2017'deki 1.075 milyar tonluk rekorları geçti. Çin'in rekor ithalatı demir cevheri fiyatlarını 9.5 yılın en yüksek seviyesine getirdi. Fastmarkets’a göre Kuzey Çin'e (CFR Qingdao) ithal edilen yüzde 62 Fe, Eylül 2011'den bu yana en yüksek seviye olan ton başına 173,69 dolara çıktı. Çelik üretiminin hammaddesi, geçen yılki yüzde 80'lik artışın ardından 2021'de yüzde 8'lik bir kazanç sağladı. Gösterge fiyat, Şubat 2011'de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 191,70 dolara yaklaşmış durumda. Analistler, Brezilya'daki arz endişeleri ve Çin'in imalat ve inşaat sektörünün güçlenmesinin fiyatları daha da yukarı taşıyabileceğini söylüyor. OCBC Bank ekonomisti Howie Lee, "Güçlü çelik talebi ve Çin gayrimenkul piyasasındaki olumlu göstergeler, demir cevheri fiyatlarında artışın sona ermeyebileceğini gösteriyor" diyor. Lee, Çin'in altyapı projelerinden gelen talep üzerine 2021'in ikinci çeyreğinde fiyatların zirve yapmasını bekliyor. Diğer yandan Brezilya'dan gelen arzın normalleşmesi ve Çin'den gelen talebin hafifletilmesi, 2021'in sonuna kadar demir cevheri üzerinde baskı oluşturabilir.