Bakır daha ‘ısınma’ turunda

Koronavirüs pandemisi boyunca dünyanın birçok yerinde evlere kapananların artan beyaz eşya talebi ve yılın ikinci yarısında canlanan otomotiv sektörü dünyanın fabrikası olarak nitelenen Çin’in üretim motorunu yeniden şarj etti. Dünyanın ikinci büyük ekonomisinde yaşanan imalat artışı metallere talebi destekleyerek bakır fiyatlarını son 7 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Maden fiyatlarında yaşanan hareket ile ‘2000’lerde yaşanan emtia patlaması’ arasında paralellik kuran analistlere göre bakır fiyatları yükselişini sürdürecek. Fiyatların 2022’de tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkabileceği belirtiliyor.

Bakır vadeli işlemleri 3.52 dolar/lb ile Mart 2013'ten bu yana görülmeyen bir seviyeye ulaştı. Londra’da 3 ay vadeli bakırın tonu 7.748 dolarla 7 yılın zirvesine çıktı. Fiyatlar, kasım ayında yaklaşık yüzde 13, yılbaşından bu yana ise yüzde 26 yükseldi. Pandeminin talebi vurduğu mart ayında gördüğü yılın dip seviyelerinden ise yüzde 70’ten fazla artış yaşandı. Bakırda yükseliş eğilimini destekleyen nedenler şöyle sıralanabilir:

1 Pandeminin evde kalmaya zorladığı insanların artan beyaz eşya ve mutfak araçları ihtiyacı Çin’in imalat sektöründe ciddi bir hareketlenme yarattı. Çin, küresel beyaz eşya üretiminin yüzde 60’ını ve ihracatının yüzde 30’unu gerçekleştiriyor. Çin’de pandemi tedbirlerinin sona erdiği mayıstan bu yana buzdolabı üretimi geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 25 artarken, dondurucu üretimi yüzde 80 yükseldi. LCD TV, çamaşır makinesi, ve mikrodalga fırın üretiminde önemli oranda artış kaydedildi. Çin'de Caixin imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım'da 54.9 ile son 10 yılın en yüksek seviyesine geldi. İş dünyası anketleri ülkede imalat sektörünün bir ya da iki yıl sürecek bir canlanma sürecine girdiğine işaret ediyor.

2 Dünyanın en büyük bakır kaynağı Şili'deki üretim düşüşü endişe yaratıyor. Madencilik sektöründe grevlerin devam ettiği Şili'den gelen son rakamlar, bakır üretiminin ekimde art arda sekizinci ayda düştüğünü gösterdi. Şili’den sonraki en büyük bakır üreticilerinden Peru'da siyasi kaosun COVID-19 ile mücadeleyi olumsuz etkilemesi ve bunun ülkenin üretimini azaltabileceği endişesi fiyatlara yükseliş olarak yansıyor.

3 ABD’de seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, Biden yönetiminin yüklü mali teşvik hazırlığı içinde olması dolar üzerinde baskı yaratırken, metal alımlarını destekliyor.

4 Koronavirüs aşısına ilişkin olumlu haber akışı küresel ekonomi için iyimserlik yaratıyor. Çin dışındaki ülkelerin ekonomisine dair canlanma beklentisi bakır görünümünü iyileştiriyor. Özellikle Asya’nın genelinde altyapı yatırımlarının artacağı ve Güney Kore, Tayvan gibi elektronik eşya üretimini güçlü ülkelerin imalat sektörünün hızlanacağı beklentisi oluşması bakıra yarıyor.

10 bin dolarlık rekor geri gelebilir

Capital Economics analistleri, son imalat verilerinin sadece Çin değil, Asya’nın genelinde artmasının endüstriyel metaller için itici güç olacağını söylüyor. Analistler, özellikle Asya’da metal yoğun elektronik sektöründeki canlanmanın bakırdaki yükseliş trendini desteklediğini söylüyorlar.

Amerikan finans kuruluşu Goldman Sachs da metal piyasalarındaki hareketleri, ‘talebin arttığı ancak yeni kaynaklara yatırımların yetersiz kaldığı 2000’lerdeki emtia patlaması dönemine geri dönüş’ olarak yorumluyor. Maden ihtiyacını artıracak olan yeşil enerji yatırımları da göz önüne alındığında Goldman, emtia fiyatlarının daha yükseleceğini öngörüyor. 2000’lerin sonunda fiyatlar şu anki seviyelerin üzerindeydi; bakır Şubat 2011’de Comex’de 4.58 dolar/lb, Londra’da ise 10.120 dolar/tona kadar yükseldi. Goldman, artan talebi 2023’e kadar piyasada oluşması beklenen arz sıkıntısı da eklenince bakır fiyatlarının 2022’nin ikinci yarısında rekor seviyeye çıkabileceği tahmininde bulunuyor.

Karbondan arınma hedefi, üretimi 30 yılda iki katına çıkarabilir

Madencilik şirketi BHP, karbondan arınma ve elektrikli araçlara yönelik küresel eğilimlerin yarattığı talebi karşılamak için, bakır üretiminin önümüzdeki 30 yıl içinde iki katına çıkması gerektiğine işaret etti. BHP'nin satış ve pazarlamadan sorumlu Başkan Yardımcısı Tariq Salaria, "Karbondan arındırma ve elektrikli araçlara yönelim metal emtialarının geleceği için hayati önemde” dedi. Madencilik şirketi BHP, karbondan arınma ve elektrikli araçlara yönelik küresel eğilimlerin yol açtığı talebi karşılamak için bakır üretiminin önümüzdeki 30 yıl içinde iki katına çıkması gerektiğini söyledi. Elektrik ve inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılan bakırın, başta Çin olmak üzere büyük ekonomilerin karbon salınımlarını azaltma hedeflerinden fayda sağlaması bekleniyor. BHP'nin satış ve pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı Tariq Salaria, "Karbondan arındırma ve elektrikli araçlara yönelim metal emtialarının geleceği için hayati önemde” dedi. Şanghay'daki Çin Demir Dışı Metaller Endüstrisi Zinciri konferansında bir video yayınında Salaria,"Bu mega trendlere ayak uydurmak için, bakır üretiminin önümüzdeki 30 yıl içinde iki katına çıkması gerekecek" dedi.