Döviz yeterlilik oranları ekim ayında iyileşti

Ali Orhan YALÇINKAYA

2023 Ekim sonu itibariyle Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2022 yılı sonuna göre 0.2 milyar dolar artarak 308.6 milyar dolara yükselirken, yükümlülükleri 21.5 milyar dolar azalarak 603.5 milyar dolara geriledi. Böylece yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerin farkı olarak tanımlanan net uluslararası yatırım pozisyonu (UYP) geçtiğimiz yılın sonuna göre 21.8 milyar dolar iyileşerek 295.0 milyar dolar açığa geriledi.

Net yatırım pozisyonunun (açığının) milli gelire oranı 2022 yıl sonunda yüzde 35.0 düzeyindeyken 2023 yılı Ekim sonu itibariyle yüzde 27.5’ye iyileşmiş bulunuyor.

IMF tarafından 2000 yılından bu yana ülkeler için Rezerv Yeterlilik Rasyosu (ARA Metrik- Assessing Reserve Adequacy) hesaplanmaktadır. Söz konusu rasyo için ideal aralık olarak %100-150 belirlenmiştir.

Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Ödemeler Dengesi ve Kısa Vadeli Borç İstatistiklerinden hareketle 2022 yılı sonunda %98.3 olan Ara Metrik değerinin 2023 Ekim sonu itibariyle %90.3 düzeyine gerilemiş olduğunu hesaplamaktayım.

Türkiye %100-150 kritik eşiğini daha önce 2013 yılında %101.5 ile tutturabilmişti. Gözlenen en düşük değerler ise %67.2 ile 2000 yılında ve %67.3 ile 2001 krizinde gerçekleşmişti.

Rezervlerin yeterliliği ile ilgili bir diğer önemli gösterge ise brüt rezervlerin kalan vadeye göre kısa vadeli dış borca oranıdır. Bu oran için ise yeterlilik sınırı %100 olarak kabul edilmektedir.

2022 yılı sonunda %67.7 olan Brüt Rezerv/Kısa Vadeli Dış Borç oranı Mayıs’ta %47.5 değeri ile 2021 yılı Nisan ayından bu yana gördüğü en düşük değeri gerilemişti. Ekim sonu itibariyle bu oranın %57.5’e gerilediğini görmekteyiz.

2012 yılının Aralık ayında %82.1 ile en yüksek değerini gören Brüt Rezerv/Kısa Vadeli Dış Borç oranı en düşük değerini 2020 yılı Kasım ayında %45.7 ile görmüştü.