Ağustos 2012’den bu yana yıllık bazda en yüksek cari açık
Merkez Bankası tarafından açıklan verilere göre, şubat ayında cari açık 8,78 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak sonunda 51.89 milyar dolar olan 12 aylık birikimli açık Şubat’ta 55.36 milyar dolara yükseldi. Bu aynı zamanda 2012 yılı Ağustos ayında görülen 56.72 milyar dolarlık açıktan bu yana görülen en yüksek cari açığa işaret ediyor.
Ali Orhan YALÇINKAYA
2023 yılı Şubat ayında cari denge 8.78 milyar dolar açık verdi. Geçtiğimiz yılın aynı ayında açık 5.31 milyar dolardı.
Böylece Ocak sonunda 51.89 milyar dolar olan 12 aylık birikimli açık Şubat’ta 55.36 milyar dolara yükseldi. Bu aynı zamanda 2012 yılı Ağustos ayında görülen 56.72 milyar dolarlık açıktan bu yana en yüksek düzeye karşılık gelmekte. 2023-2025 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programda (OVP) 2023 yılı cari açık beklentisi 22.0 milyar düzeyindeydi.
Şubat ayına ilişkin detaylara baktığımızda 2022 yılının aynı ayında 1.76 milyar dolar fazla veren hizmet dengesi Şubat’ta 2.33 milyar dolar fazla vermesine (hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler söz konusu dönemde 1.48 milyar dolardan1.65 milyar dolara yükseldi) rağmen, bir önceki yılın Şubat ayında 6.29 milyar dolar açık veren mal dengesinin 2023 yılında 10.40 milyar dolar, 0.35 milyar dolar açık veren net altın ticaretinin 3.79 milyar dolar açığa yükselmesi artışta belirleyici oldu.
Öte yandan 2022 yılının Şubat ayında 1.66 milyar fazla veren altın ve enerji hariç çekirdek denge 0.37 milyar dolara gerilerken, yıllıkta bir önceki aya göre 1.29 milyar dolar azalarak 50.68 milyar dolar fazlaya azalış gösterdi.
Cari dengenin finansman kalemlerine baktığımızda ise geçtiğimiz yılın Şubat ayında 10 milyon dolar düzeyinde olan doğrudan yatırımlar kaynaklı girişler 505 milyon dolara yükselmiş bulunuyor. Portföy yatırımları kaynaklı ise 240 milyon dolarlık giriş söz konusu.
DİBS’lere net giriş 1.16 milyar dolar olurken, hisse senetlerinden 185 milyon dolar düzeyinde çıkış gerçekleşti. 12 aylık borç çevirme oranı bankalarda yüzde 82.0’ye yükselirken, özel sektörde bu oran yüzde 162.0 oldu. Genel borç çevirme oranı ise yüzde 110.3’e yükseldi.
Sonuç olarak Şubat ayında 505 milyon dolar doğrudan yatırım kaynaklı, 240 milyar dolar portföy kaynaklı ve 2.38 milyar dolar diğer yatırımlar kaynaklı girişlerin etkisiyle nette 3.12 milyar dolarlık giriş gerçekleşmiştir. Net hata noksan kaynaklı 1.01 milyar dolarlık giriş de bu rakamı 4.13 milyar dolara yükseltmiş ancak cari dengenin 8.78 milyar dolar açık vermesi nedeniyle Merkez Bankası rezervlerinden 4.68 milyar dolar kullanılmıştır.
Önümüzdeki döneme ilişkin olarak Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) alt detaylarında gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde ihracat sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyirde artış yönlü beklentilerin bir önceki aya göre güçlendiğini görmüştük.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksinde (PMI) ise yeni siparişler Mart ayında güçlü bir toparlanma ile son bir buçuk yıllık dönemde ilk kez büyümeye geçmişti. Benzer bir gelişme, son bir yıldır ilk kez artış gösteren yeni ihracat siparişlerinde de gözlenmişti. İhracat İklim Endeksi ise üst üste ikinci ay da artarak 52.6 seviyesine yükselirken, geçtiğimiz yılın Mayıs ayından bu yana en belirgin artışa işaret etmişti.
Gelişmeler, Mart ayı geçici dış ticaret verilerinden hareketle önümüzdeki ay açığın 2.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceğini düşündürüyor. Bu durumda 12 aylık birikimli açığın 52.0 milyar dolar seviyesine gerilediğini görebiliriz.
