Yavaş ekonomi büyük mutsuzluk getirdi

Şebnem TURHAN

Türkiye’de bireylerin mutluluk düzeyi son 16 yılın en düşük seviyesine geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre 2019’da mutlu olduğunu söyleyen 18 yaş üzerindeki bireylerin oranı yüzde 52.4 oldu. Bu oran veri setinin başlangıç yılı 2003’ten beri görülen en düşük seviye. 2018’de ise mutlu olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 53.4 idi. Mutsuz olduğunu söyleyenlerin oranı da yüzde 13.1’e çıktı ki bu da 2009’dan bu yana görülen en yüksek seviye.

İşini kaybeden ve arabasını satanların sayısı arttı

2019 yılında ekonomik aktivitedeki yavaşlama, kurdaki dalgalanmalar, otomotiv ve inşaat başta olmak üzere sektörlerdeki durgunluk bireylerin mutluluk durumlarını da etkiledi. Son 1 yıldaki ekonomik gelişmelerin bireyler üzerindeki etkisine bakıldığında da bu durum ortaya çıkıyor. TÜİK verilerine göre son bir yılda tatil masraflarını kısanlar, işini kaybedenler, arabasını ve evini satanların oranında artış yaşanırken, işe giren, borçlarını ödeyenler, araba alanların oranı geriledi.

Bireylerin 2020 için beklentileri de umut verici değil. TÜİK’in verilerine göre bir yıl sonrası için Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik duruma ilişkin daha kötü olacak diyenlerin oranı yüzde 41.09’dan yüzde 44.83’e çıktı, daha iyi olacak diyenlerin oranı ise yüzde 23.09’dan yüzde 21.29’a düştü. Bireylerin genel hayat durumu beklentilerinde de daha kötü olacak diyenlerin oranı yüzde 19.96’dan yüzde 20.55’e çıktı.

İşsizlikte olumlu tablo bekleyen yok

Türkiye’deki çalışma durumuna ilişkin beklentiler de kötüleşti. Bu işsizlik oranındaki yüksek seyrin de etkilediği bir durum. Türkiye’deki çalışma durumu gelecek yıl daha kötü olacak diyenlerin oranı yüzde 44.06’dan yüzde 48.41’e çıktı. Kişisel iş durumu beklentisi de aynı şekildi.

Kendi geleceklerinden umutları azaldı

Bu beklentilerin ışığında bireylerin umut seviyeleri de düştü. 2018 yılında kendi geleceklerinden umutlu olan bireylerin oranı yüzde 72.06 iken 2019’da oran yüzde 70’e geriledi. Bu oran da 2009'dan beri görülen en düşük umut seviyesine işaret ediyor. Bireylerin geleceklerinden en umutlu oldukları yıl yüzde 77’lik oran ile 2013 idi.

Eğitim seviyesi arttıkça mutluluk azaldı

TÜİK verilerine göre evliler, evli olmayanlara göre daha mutlu olduğu. Mutlu olduğunu belirten evli bireylerin oranı, 2019’da yüzde 55.6 iken evli olmayanlarda bu oran, yüzde 45.1 oldu. Eğitim durumuna göre en yüksek mutluluk oranı, yüzde 55.4 ile bir okul bitirmeyenlerde görüldü. Bunu sırasıyla; yüzde 52.7 ile yükseköğretim mezunu, yüzde 52.3 ile ilköğretim veya ortaokul mezunu, yüzde 51.8 ile ilkokul mezunu ve yüzde 50.8 ile lise ve dengi okul mezunu bireyler takip etti. En mutlu olanlar ise yüzde 58.5’lik oran ile 65 yaş ve üzeri grup oldu.