Yatırım iştahı sert düştü
Teşvikli yatırımlar Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43,6 azalarak 63 milyar 367 milyon liraya geriledi. Ocak-Haziran döneminde ise teşvik belgeli yatırım tutarı 438 milyar 501 milyon lira oldu.
HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA
Haziran’da teşvikli yatırımlar geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43,6 azalarak 63 milyar 367 milyon liraya geriledi. Aynı dönemde teşvike bağlana yatırım sayısı yüzde 38,02 azalarak 771’e indi. Ocak Haziran döneminde ise teşvik belgeli yatırım tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,75 azalarak 438 milyar 501 milyon liraya geriledi. Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar kapsamında düzenlenen proje bazlı teşvik belgelerinde öngörülen yatırım tutarı 2017 yılından bu yana öngörülen yatırım tutarı 1 trilyon 50 milyar liraya ulaştı. Burada en büyük hacimli yatırım 326 milyar lira ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı sektörüne yapıldı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın EKONOMİ’ye açıkladığı teşvik sistemindeki değişiklik hazırlıkları sürerken, mevcut teşvik sistemindeki yatırımların seyri de düşüş trendine devam ediyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, proje bazlı teşvik sistemine göre 2017 yılından bu yana yapılan yatırımları toplulaştırılmış istatistik olarak yayımladı. 2017’den beri bu kapsamda yapılan yatırımların tutarı 1 trilyon 50 milyar liraya ulaştı. Yatırımların yarısı 507,4 milyar lira ile 2022 yılında yoğunlaşması dikkat çekti. 2018 yılında ise 142 milyar 402 milyon liralık sabit yatırım öngörülmüştü.
Toplam 62 yatırım proje bazlı sistemdeki teşvik unsurlarından yararlanırken, bunların öngördüğü istihdam ise 47 bin 141 olarak açıklandı.
En çok yatırım 326,1 milyar lira ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımında yapılırken, sentetik kauçuk ve plastik hammadde imalatında 9 projeye 116,4 milyar liralık, kimyasal gübre imalatına ise 4 proje için 106,1 milyar liralık teşvik belgesi düzenlendi.
Proje Bazlı Teşvik Sisteminde, yatırım yeri tahsisi yanı sıra çeşitli vergi, prim ve enerji konularında avantajlar sağlanıyor.
Haziran’da yüzde 43,6 azaldı
Teşvik belgeli yatırımlarda Şubat ayından itibaren başlayan gerileme Haziran’da artarak devam etti. Ocak ayında geçen yıla göre yüzde 16,7 azalan yatırımlar, Şubat’ta yüzde 8,5 arttıktan sonra, Mart’ta yüzde 9,3, Nisan’da yüzde 9,1, Mayıs’ta yüzde 3,1 ve Haziran’da yüzde 43,6 azaldı.
Haziran’da teşvik belgesine bağlanan yatırım sayısı yüzde 38, öngörülen istihdam ise yüzde 44,9 oranında geriledi. Ocak Haziran döneminde ise teşvik belgeli yatırım tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,75 azalarak 438 milyar 501 milyon liraya geriledi. Aynı dönemde öngörülen istihdam yüzde 27,6 azalarak 123 bin 393’e, teşvik belgesine bağlanan yatırım sayısı ise yüzde 30,5 azalarak 5 bin 634’e indi.
