Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy: Sabit lisans uzatma ve 5G ihalesi eşit şartlarda olmalı
Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, lisansların uzatılması ve 5G ihalesinin, bu yıl sektörün önemli gündem maddeleri olduğuna işaret ederek, bu alanlarda tüm sürecin “eşit şartlarda” yürütülmesini istediklerini söyledi. 5G için yaygın fiber ağının önemine işaret eden Aksoy, “Vodafone Türkiye olarak lansmanını yapacağımız teknoloji, aslında 5,5G teknolojisi olacak. Yani, biz esasında 5,5G’ye hazırız” dedi.
Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, 2024 yılını değerlendirip 2025 hedeflerini paylaşmak üzere EKONOMİ Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın sorularını yanıtladı. Aksoy, sektörlerini derinden etkileyecek, sabit lisans uzatma, mobil uzatma ve 5G ihalesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunarak, tüm sürecin “eşit şartlarda” yürütülmesini istediklerini yineledi. Nasıl Bir Ekonomi TV YouTube kanalında Munyar’ın sorularını yanıtlayan Aksoy’dan satır başları şöyle:
Yılın ilk 9 ayında en hızlı büyüyen operatör olduk. Vodafone Türkiye olarak, 25,4 milyon mobil ve 1,4 milyon sabit genişbant müşterisine hizmet veriyoruz.
Dijital kanallarımızı kullanan aylık aktif müşteri sayımız 17,6 milyon, bu müşterilerimizin aylık toplam etkileşimi ise 304 milyon oldu. Geçen yıl dijital servisler odağımızla müşterilerimize finanstan sigortaya farklı alanlarda hizmet sunmaya devam ettik. Yeni nesil mobil finans çözümümüz Vodafone Pay ürünlerini kullanan toplam kullanıcı sayımız 8,3 milyona ulaştı. Halihazırda bine yakın farklı işlem yapabilen kişisel dijital asistanımız TOBi’nin aylık tekil kullanıcı sayısı 8,5 milyon, aylık sohbet sayısı ise 30 milyon olarak gerçekleşti.
Fiber yatırımlarının teşviki kamu politikası olmalı
Bu yıl sektörümüzün önemli gündem maddelerinden birinin 5G’ye geçiş olacağını düşünüyoruz. Önümüzdeki günlerde 5G takviminin resmi olarak duyurulmasını bekliyoruz. 5G, bireysel data tüketimini artırmaktan çok kullanıcı deneyim kapasitesini yükseltecek. Dolayısıyla, operatörlere verimlilik sağlayacak, ama bir gelir sıçraması yaratmayacak. 5G teknolojisi, ağırlıklı olarak birey ve kurumlar için fayda sağlayacak. Müşterilerimizle bu alanda uluslararası deneyimimizi buluşturmak için sabırsızlanıyoruz.
Vodafone Türkiye olarak lansmanını yapacağımız teknoloji aslında 5.5G teknolojisi olacak. Yani, biz esasında 5G’ye değil 5.5G’ye hazırız. Bu yeni teknolojiye geçiş sürecinde ihale koşullarının yatırım-yükümlülük dengesi gözetilerek oluşturulmasının altını çizmekte fayda var. 5G’nin tam anlamıyla hayata geçirilebilmesi için gerekli ortamın ve koşulların oluşması önemli. Bu nun kuşkusuz en önemli parçası, tüm ülkeyi kapsayan yaygın bir fiber ağına sahip olmak.
Fiber yatırımlarının teşvik edilmesi ve öncelikli bir kamu politikası haline getirilmeli. 5G ile uyumlu cihaz ve ekipman ekosistemini geliştirmek, ulusal önceliklerimiz arasında olmalı. Dolayısıyla, 5G uyumlu akıllı telefonlara erişimin önündeki taksit sınırı gibi engellerin kaldırılmasının da bu süreçte önemli olduğunu değerlendiriyoruz.
Lisans uzatma süreci reformlar için fırsat
Vodafone Türkiye olarak hazırladığımız “Dijitalleşme Yolunda Sabit Genişbant Politikaları” başlıklı raporumuzda, fiber altyapının yaygınlaştırılması için ayrışma gibi yapısal reformların hayata geçirilmesi ve ayrışma ile eşzamanlı olarak ortak bir altyapı şirketinin kurulması gerektiğine dikkat çekiyoruz. Ayrıca, ihtiyaç duyulan reformların hayata geçirilmesi için lisans uzatma sürecinin bir fırsat olarak değerlendirilmesine, uzatmanın adil bir şekilde yürütülmesine, mobil ve sabit ayırmaksızın lisans uzatma sürecinin dengeli, adil ve öngörülebilir hale getirilmesine vurgu yapıyoruz. Raporumuzda yer verdiğimiz politika önerilerine göre, Türkiye’nin önündeki 15-20 yılda fiili bir tekel oluşmamasının yolu yapısal ayrışma ve ortak altyapı şirketi kurmaktan geçiyor.
Sabit altyapıda lisans uzatma süreci, uluslararası kabul görmüş standartlarda yapılmalı ve eşzamanlı ayrışma süreci başlatılmalı. Türkiye sabit genişbant pazarında toptan ve perakende seviyede rekabetin güçlendirilmesi için ortak fiber altyapı girişimleri eşzamanlı olarak hayata geçirilmeli. Sabit lisans uzatma ile mobil uzatma ve 5G ihalesi eşit şartlarda yapılmalı, orantısız farklar olmaması gerekiyor. 5G ihalesi için makul şartlarda yatırımları teşvik eden bir ihale yapısı hedeflenmeli.
Kaynakların etkin kullanımı için eskiyen teknolojilerin güncellenmesini de önemsiyoruz. 3G’nin 4.5G ile güncellenmesiyle herhangi ilave kaynak ayırmadan yüzde 20 daha iyi müşteri deneyimi mümkün. İsteyen işletmeci istediği zaman, istediği eskiyen teknolojiyi güncelleyebilmeli.
OSB’lerde 2 bin dijital elçi
Dijital Dönüşüm Programımız ile şirketlerin ve çalışanların dijital olgunluğunu artırmaya devam ettik. Bu doğrultuda Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) ve Yıldız Teknik Üniversitesi akademisyenleri ile birlikte “OSB Dijital Dönüşüm Programı”nı hayata geçirmiştik. 2023’te bin dijital elçi yetiştirilen OSB Dijital Dönüşüm Programı’nın ardından, 2024’te de bin kişiye ulaşarak, toplamda 2 bin dijital elçi yetiştirdik.
■ İzmir’e veri merkezi
Dünyanın önde gelen dijital altyapı sağlayıcılarından Edgnex Data Centres by DAMAC ile ortak girişim şirketi kurduk. Bu ortaklıkla 100 milyon dolarlık yatırımla İzmir’de yeni bir veri merkezi açacağız. Yenilenebilir enerji alanında da YEO Teknoloji ile GES kurmak için güçlerimizi birleştirdik. 100 milyon dolarlık yatırımla hayata geçirilecek proje, Türkiye’de Yapi-İşlet-Devret modeli ile gerçekleştirilen en büyük proje olacak.
■ Sultanlar Ligi’nde sezona ‘Şahin Gözü’ teknolojisi…
Geçen sezon Vodafone Sultanlar Ligi’nde oynanan maçlarda Federasyon ile teknolojik atılım gerçekleştirdik. Milletler Ligi, CEV Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Şampiyonası gibi organizasyonlarda da kullanılan Şahin Gözü teknolojisini Sultanlar Ligi’ne entegre ettik. Uyguladığımız 5.5G destekli Şahin Gözü lig maçlarında kullanılan Görüntülü Değerlendirme Sistemi’nin kameralarından ayrışarak, neredeyse sıfır gecikmeyle, hem voleybol salonu LED ekranlarına hem de canlı yayına anlık olarak görüntü yansıttık. Çok kısa sürelerde hakem kararlarına yardımcı oldu. Şahin Gözü’nü Vodafone Sultanlar Ligi 2024-25 sezonunda Burhan Felek Vestel Voleybol Salonu’nda oynanacak 37 maçta ve Play-Off 1-4 Etabı maçlarında kullanacağız.
■ Öğrencilere yapay zeka kadınlara dijital okur-yazarlık
Vodafone Vakfı, geçtiğimiz yıl da kadın ve çocuklara yönelik sosyal projelerini sürdürdü. 7-14 yaş arası çocuklara kodlama eğitimi verdiğimiz “Yarını Kodlayanlar” projesiyle, 8 yılda 81 ilde 400 bini aşkın çocuğa ulaştık. Teknolojik gelişmeler ışığında bu projemiz “Yapay Zekâ Yıldızları”na evrildi. Projenin ilk yılında 35 bin öğrenciye ulaşacağız. “Dijital Benim İşim” projesiyle de kadınların dijital yetkinliklerini geliştiriyoruz. 21 ilde 35 bin kadına Dijital Okuryazarlık ve Dijital Pazarlama eğitimi verdik. 86 kursiyerimizi Vodafone Müşteri Hizmetleri’nde istihdam ettik. Şu anda deprem bölgesindeki üç kentteyiz. Önümüzdeki dönemde projeyi 11 deprem ilinde uygulayacağız. Bölgede 15 bin kadına ulaşmayı hedefliyoruz.
