Virüsün armatöre faturası ağır oldu

Aysel YÜCEL

Çin’de ortaya çıkan ve hızla diğer ülkelere yayılan koronavirüs, taşımacılık sektörüne ağır darbe vurdu. Koronovirüs nedeniyle yavaşlayan dünya ticareti, tüm taşımacılık modlarında kayıp yaratırken, en hızlı düşüş ise denizcilik piyasasında yaşanıyor. Armatörlerin maliyeti artarken, kazançları hızla azalıyor.

Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (BIMCO), Çin’deki koronavirüs salgınının piyasalara etkisini ve sektöre yönelik gelecek beklentilerini değerlendirdi. Çin’de ihracat kapasitesinin şimdiden 1.7 milyon TEU düştüğü belirtilirken, sefere çıkan gemilerin çoğunluğunun tam kapasitenin altında denize açıldığı ifade ediliyor.

Gemi acenteleri ve taşıyıcılar, özellikle limana yük taşıyan kamyon sektöründe büyük sıkıntı yaşandığını dile getiryor. BIMC yetkilileri, bazı eyaletlerde, sürücü işgücünün üçte ikisinin işe gelmediğini belirtiyor. BIMCO Baş Analisti Peter Sand, virüs salgınının tahmin veya analiz edilmesi mümkün olmayan yollarla yayılmaya devam etmesi durumunda, piyasaların ağır darbe alacağını belirterek, “Tankerler için zaten hasar büyük ölçüde gerçekleşti. ABD yaptırımlarının Cosco Dalian üzerindeki kaldırılması ve koronavirüsün etkisi nedeniyle tanker piyasasında aralık ayında 100 bin dolar olan günlük kira bedeli 18 bin dolara kadar düşüş gösterdi” dedi. Sand, kazançlarda yukarı doğru bir çıkış beklenmediğini de vurguladı.

Sektörün Çin'e ne kadar bağımlı oluğu görüldü

Peter Sand ayrıca, “Koronavirüsün patlak vermesi, deniz taşımacılığının Çin ekonomisine ne kadar bağımlı hale geldiğini gösterdi. Çin işgücünün büyük bir kısmı karantinaya alınırsa, ticari denizcilik segmentleri için belirsizlik devam edecek” dedi. BIMCO’nun raporunda koronavirüsün gemi inşa üzerinde ise olumlu etkisi olabileceğine dikkat çekilerek, karantina önlemleri nedeniyle yeni gemi inşa faaliyetlerinin azaldığı, bunun da yeni inşa fiyatlarını artırabileceği ifade edildi

CAN ATALAY / ARKAS LINE: Navlundaki baskı sürebilir

Dünyanın önde gelen konteyner taşımacılık şirketlerinden Arkas Line’ın CEO’su Can Atalay, konteyner piyasasına yönelik şu açıklamalarda bulundu: "IMO'nun yeni yakıt regülasyonu, koronavirüs salgını ve Çin yeni yıl tatili arka arkaya geldi. Uzakdoğu’dan Avrupa ve Amerika’ya servis veren hatlar düşen yük hacimlerine çözüm olarak bazı haftalar servislerini durdurdular. Bu sayede navlunları ve yakıt zammına fazla dokunmadan maliyetleri düşürerek denge bulmaya çalıştılar. Uzakdoğu’dan kalkan gemilerde doluluk oranları normale dönüyor ancak salgın Avrupa ve ABD’ye ciddi anlamda yayılırsa sorunlar devam edecek. Gemilerin doluluk oranları beklentilerin altında kalabilir. Bu durum navlunlar üzerinde aşağı yönlü baskının bir süre devam etmesine sebep olabilir. Maliyetiniz artarken yükünüzün azalması ve navlunlarınızın düşmese bile sabit kalması armatörler için en kötü senaryo. Yüksek ve düşük sülfürlü yakıt fiyatları arasında, bölgeler arasında farklılık olmakla beraber, şu an yaklaşık Usd 125- 150/ton fark var. Yaşanan sıra dışı koşullar nedeniyle armatörler bir müddet bu maliyeti tek başlarına sırtlamaya çalışabilir ama bu süre uzun olmayacaktır. Çin’den ihracatın azalması armatörlerin son haftalarda konteyner planlamasında da ciddi sorunlar yaşamasına sebep oldu. Bazı bölgelerde yeterli konteyner bulunamaması nedeniyle hatlar kısıtlı konteynerlerini daha iyi getirisi olan bölgelere kullanmak istiyor. Bu durum, düşük navlunlu bölgelerde navlunları yukarı çekti. Salgın daha korkutucu bir boyuta geçmezse 2020 sonunda navlunların geçen yılın ortalamalarının üstünde olmasını bekliyoruz."

SEMİH DİNÇEL / GEMİ BROKERLERİ DERNEĞİ BAŞKANI: Hesaplar şaştı, piyasalar alaşağı oldu

Gemi Brokerleri Derneği (GBD) Başkanı Kaptan Semih Dinçel, navlun piyasalarının sene başındaki öngörüleren aksine alaşağı olduğunu belirterek, "Arz talep dengesi yük frekansının azalması yönünde bozuldu. Üstüne birde Çin’den yayılan koronavirüsü özellikle Capesize marketini vurdu. Capesize indeksi eksi 346 puanı gördü. Sıfırı geçtik eksi diyorum. Seferin yakıt ve liman masrafını düştükten sonra kalan para eksi. Kaldı ki buna geminin günlük operasyon giderleri ve varsa banka geri ödeme finans giderleri dahil değil , kendi cebinizden karşılıyorsunuz. Peki piyasalarda olumlu haber yok mu? Baltık Panamax , Supramax ve Handymax piyasası peşpeşe 20 gündür azar azar artıyor. Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI) 411'den 549'a yükseldi.Ama cape size gemilerin ana motoru Çin olduğu için kendi indexi yine eksi. Tahminim yakın zamanda sıcaklar ve ilaç araştırmalardan çıkacak olumlu sonuçlardan dolayı 'Korona-fobi' algısının pozitife gececeği ve capesize endeksindeki yükselişle BDI'nin 1000 puanın üzerine çıkacağı yönünde."

LEVENT KARAÇELİK / MARVEL DENİZCİLİK: Salgın yayılırsa etkisi çok yıkıcı olur

Marvel Denizcilik’in Yönetim Kurulu Başkanı Levent Karaçelik, koronavirüs salgınının ardından azalan yük hareketinin denizcilik piyasalarını da vurmaya başladığını belirterek, "Ülkeler arası ticarette azalma kaçınılmaz. Bu durumun navlun piyasasına yansımaması mümkün değil. Konteyner piyasası zaten çok ciddi etkilenmeye başladı. Çin’deki fabrikalar ve tersaneler hala üçte bir oranında daha az personelle çalışıyor. Çin’de üretimin azalması, ülkenin hammadde alımını da azaltıyor. Bu da taşımaların azalması anlamına geliyor. Salgın, aşısı bulunmadan Avrupa ve Güney Amerika’da yayılırsa etkisi gerçekten çok yıkıcı olur" dedi.