Vergi Hukukçusu Ahmet Ak: Mükellef Hakları Kurulu geniş katılımlı olmalı

Mehmet KAYA

ANKARA - Vergi Hukukçusu ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Ak, Mükellef Hakları Kurulunun kurulmasının vergide demokrasiye katkı sağlayacak bir gelişme olduğunu ancak haklar ve yükümlülüklere yönelik olarak vergi kanunlarında düzenlemeler yapılması, Mükellef Hakları Kurulunun da geniş kapsamlı bir katılım ile oluşturulması gerektiğini söyledi.

DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Ahmet Ak, Türkiye’de Mükellef Hakları Bildirgesinin 2006 yılında yayımlandığını ancak bağlayıcı kurallarla desteklenmediğini hatırlatarak, yeni oluşturulan Kurulun, mükellef haklarına ilişkin yapılacak yasal düzenlemelerle desteklenmesi halinde, vergi uyumuna olumlu katkı sağlayacak önemli bir adım olduğunun altını çizdi.

-Gerçek ve tüzel kişiler de Kurula bilgi verme yükümlülüğünde olmalı

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde, kamu kurum ve kuruluşlarının Kurula bilgi verme yükümlülüğü getirildiğini, yükümlülük kapsamının genişletilerek gerçek ve tüzel kişileri de kapsaması gerektiğini vurgulayan Ahmet Ak, “Kurulda yer alanların mahremiyet ve bilgi isteme yetkisi Vergi Usul Kanunu ile de düzenlenmelidir. Bilgi verme yükümlülüğünün kamu kurum ve kuruluşları ile sınırlandırılmayıp, gerçek ve tüzel kişileri de kapsaması gerektir.” dedi.

Mükellef hakları Vergi Usul kanununa girmeli

Mükellef Hakları Kurulunun güçlü biçimde çalışabilmesi için başka yasal düzenlemelere de ihtiyaç bulunduğunu belirten Ahmet Ak, “Kurulun vergilendirmede adalete katkı sağlayabilmesi için, mükellef haklarının; “genel haklar” ve “özel haklar” şeklinde Vergi Usul Kanununda düzenlenmesi ve bu hakların korunmasına yönelik yaptırımların da yasal güvenceye bağlanması gerekecektir” dedi.

Ahmet Ak, vergi uygulayıcıları ve mükelleflerin haklar ve yükümlülüklerine yönelik olarak yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunduğunun altını çizerek şunları kaydetti:

“Vergi yasalarını uygulayanların yükümlülükleri, mükellefiyet, uzlaşma, tarhiyat, cebren tahsil konularında belirlilik ve hukuki güvenlik ilkesine uygunluk sağlayacak düzenlemeler başta olmak üzere; vergi idaresinin işlem ve eylemlerine karşı başvuru yolları ve mükellefe sağlanan hakların yasa ile düzenlenmesi gereklidir.

Yapılacak bu düzenlemelerle Mükellef Hakları Kurulu vergiye uyum ve vergilemede adalet açısından daha etkin bir işleve sahip olacaktır ve hukuk devleti ile vergide demokrasinin gelişmesine olumlu katkı sağlayacaktır.”

Ahmet Ak, Mükellef Hakları Kurulunun yapılanma aşamasında sivil toplum örgütleri, meslek mensupları, uzmanlar gibi demokratik ve teknik katılımın sağlanması gerektiğini ve Türkiye’nin toplumsal yapısı dikkate alınarak özgün bir yapıda kurulması gerektiğini kaydetti. Ahmet Ak, gelişmiş ülkelerde “Vergi arabulucusu”, “vergi ombudsmanı”, “hakemlik ofisi” ya da “vergi mükellefi destek birimi” gibi farklı adlarda benzer yapılar olduğunu hatırlattı.
Mükellef Hakları Kurulu 18 Nisan günü yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile oluşturuldu. Kurulun üyeleri, çalışma biçimleri ve diğer idari-teknik işleyişine yönelik yapılanması çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek.