Üretim merkezleri takibe düştü

Şebnem TURHAN

Bankacılık sektörünün en önemli gündemlerinden biri takibe düşen alacaklar. 2019 yılı takipteki alacaklar oranı yüzde 5.36 ile tamamlandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun FinTürk verilerine göre takipteki alacakların en yüksek oranı yüzde 11.38 ile Mardin’de. Türkiye ortalamasını ikiye katlayan Mardin’de 2018 sonunda takipteki alacak oranı yüzde 7.73 idi, oran 3.65 puan arttı. İkincilik ise yüzde 10.31 oranla Kütahya’da.

FinTürk Aralık 2019 verilerine göre en fazla takipteki alacak oranının yaşandığı Mardin’de toplam nakdi krediler 7 milyar lira seviyesinde. Takipteki alacaklar ise 799.4 milyon lira. Böylece yüzde 11.38’lik takipteki alacak oranına ulaşılıyor. 2018 sonunda ise 6.3 milyar liralık toplam kredilerin 486.8 milyon lirası takibe düşmüştü.

Takibe düşen oranı ikiye katladı

Kütahya’da işler biraz kötü gitmiş. 2018 sonunda 7.3 milyar liralık nakdi kredi toplamının 395.4 milyon lirası takibe düşmüş olan ilde takipteki alacak oranı da yüzde 5.42 idi. 2019 sonunda ise Kütahya’da 7.9 milyar liralık kredi toplamının 818 milyon lirası takibe düştü. Böylece oran da yüzde 10.31’e yükseldi. Özellikle 2019 yılında inşaat sektöründeki durgunluğun birebir yansıdığı seramik sektörü kentte bu oranın katlanmasının da nedenleri arasında.

Kapanan fabrikalar mı etkiledi?

Düzce de Kütahya gibi artışta dikkat çekiyor. Her ne kadar takipteki alacak oranı yüzde 8.56 ile üçüncü Iğdır’dan sonra dördüncü olsa da 1 yılda yaşanan artış önemli. Düzce’de tekstil ve kilit fabrikalarının 2019 içinde kapanmış olmasının da etkilediği takipteki alacak oranı 2018 yılında sadece yüzde 5.50 idi. 2018 yılında 5.6 milyar liralık kredi toplamının 308.5 milyon lirası takipteki alacak olarak sınıflandırılmıştı. 2019 sonunda ise 6.2 milyar liralık kredinin 537.2 milyon lirası takibe düştü.

Temsa ve üretim ekosistemi

Hatay yüzde 8.34 takipteki alacak oranı ile beşinci 2018 sonunda ise oran yüzde 7.98 idi. 2019’da 0.8 puanlık bir artış var. Adana yine çok hızlı artış yaşanan illerden. 2019 sonunda yüzde 8.07 takipteki alacak oranı 2018 sonunda yüzde 5.29 idi. 2018’de 44.8 milyar liralık kredi toplamının 2.3 milyar lirası takipteki alacak olarak nitelendirilirken 2019 sonunda 48.3 milyar liralık kredinin 3.9 milyar lirası takibe düştü. Adana’da bu hızlı yükselişte şehrin önemli şirketlerinden Temsa’da yaşananlar ve onun tüm ilin üretim ekosisteme olumsuz etkilerinin payı büyük.

1 yılda 2 milyar liralık artış

Diyarbakır yüzde 8.05 takipteki alacak oranı ile 7’nci. Kentte 2018 sonunda takipteki alacak oranı yüzde 6.87 idi. Şanlıurfa yüzde 7.95 ile 8’inci 2018’de de bu kentte oran yüzde 7.53 ile yüksekti. Gaziantep, Türkiye’de üretimin kalelerinden bir ilimiz. İlde, 2019 sonunda takipteki alacak oranı yüzde 7.84’e ulaştı. 2018’de oran yüzde 5.50 idi. 2018 yılında 61 milyar liralık kredi toplamının 3.3 milyar lirası takipteki alacak niteliğindeydi. 2019 sonunda 68 milyar liralık kredinin 5.3 milyar lirası takibe düştü. Yani 2 milyar liralık artış yaşandı.

Takipteki alacak oranı gerileyen iller

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) FinTürk verilerine göre takipteki alacak oranını geriletmeyi başaran illerimiz de var. Bunların başında Kilis geliyor. Kilis’te kredi toplamı da oldukça düşük. Takipteki kredi oranı 2018’de 6.05 iken 2019’de yüzde 5.28’e geriledi. Bitlis’te ise yüzde 4.5’ten yüzde 4.1’e düşüş var. Bayburt’ta da yüzde 2.71’den yüzde 2.41’e hafif de olsa iyileşme var.

Takipteki alacak oranı ikiye katladı

Üretim merkezi Denizli’de her ne kadar takipteki alacak oranı yüzde 4.10 ile Türkiye ortalamasının altında kalsa da 2018 yılında bu oran sadece yüzde 2.08 idi. Bir yılda takipteki alacak oranı ikiye katlandı. Denizli’de 50.6 milyar liralık kredinin 2 milyar lirası takibe düşmüş. 2010 yılında 46.4 milyar liralık kredinin 969 milyon lirası takipteydi. Kocaeli’de de hızlı yükseliş var. Yüzde 3.33 olan 2018’deki takipteki alacak oranı 2019’de yüzde 6.45’e çıktı. 54.4 milyar liralık toplam kredinin 1.8 milyar lirası takipteyken 2019’da 62.4 milyar liralık kredinin 4 milyar lirası takipte.