Üreticiden markete fiyat 4 kat artıyor! Tedarik zincirindeki sorun büyüyor
Üretici ile market fiyatları arasında makas giderek büyüyor. Fiyat 4 katına çıkarken üretici fiyat farklarından yakınıyor. Erzincan’da üretilen tulum peynirinin fiyat farkı, üreticiden tüketiciye kadar olan zincirde büyük bir sorun yaratıyor. Erzincan’da hayvancılıkla uğraşan üreticiler, üretim sürecinde harcadıkları emeğin karşılığını alamamaktan şikayet ediyor.
Üretici ve market fiyatları arasındaki uçurum giderek artıyor. Üretici, ürünlerin tüketiciye gelene kadar artan fiyatlardan yakınıyor.
Erzincan’da Tulum Peyniri üreticileri, emeğini karşılamayan fiyatlar nedeniyle tepki gösteriyor. Tüketicinin 400 TL’ye aldığı peynir, üreticiden sadece 100 TL’ye alınıyor.
Tedarik zincirinde fiyat katlanıyor
Erzincan’da yıllardır emekle üretilen tulum peynirinin fiyat farkı, üreticiden tüketiciye kadar olan zincirde büyük bir sorun haline geldi. Erzincan merkeze bağlı Günebakan köyünde hayvancılıkla uğraşan üreticiler, üretim sürecinde harcadıkları emeğin karşılığını alamamaktan şikayetçi.
Markete gidene kadar fiyat 4 kat artıyor
Günebakan köyünde üretim yapan Murat Kamay, “Erzincan Günebakan Köyü’nde yaşıyorum. Hayvancılıkla uğraşıyorum. Beşinci ayda biz yaylaya çıkıyoruz, on bir on ikinci aya kadar. Çoluk çocuğumuzla birlikte hepimiz bu mesleği sürdürüyoruz. Tulum peyniri üreticisiyiz aynı zamanda. Ürettiğimiz peynirleri biz yüz liradan satıyoruz.” dedi.
“Sadece çobana 60 bin lira veriyoruz”
Aynı köyden bir diğer üretici Mustafa Erdoğan ise yem ve çoban maliyetlerinin altında ezildiklerini belirterek, “Biz mayıs ayında yaylaya çıkıyoruz. Biz peynirimizi yüz TL’ye veriyoruz, ama peynir şu anda 300 ile 350 arasında gidiyor. Bizim köyde kimse kalmıyor herkes yaylaya çıkıyor, biz bu peynir fiyatından faydalanmıyoruz. Yem pahalıdır, arpa pahalıdır, çoban bulunmuyor, en düşük çoban Afganlar onlarda 50 ile 60 bin liradan aşağı bulunmuyor.” diye konuştu.
Aracılar kazanıyor
Hem üretici hem de tulum peynirinin ticaretini de yapan Hacı Genç, fiyat farkından aracıların faydalandığını kaydederek, “Ben kilosunu 100 TL’ye alıyorum, bana 180 TL’ye mal oluyor. Ben toptan satmaya kalksam kimse 260 TL’ye almıyor. Neye alıyor, dört aya beş aya ancak 260 TL’ye alıyor. Şimdi bakkallara marketlere bakarsan 300 ile 350’ye satıyorlar. Biz tüccarlar olarak bundan menfaatlenemiyoruz. Burada kim kazanıyor, aracı kazanıyor. Kim kazanıyor, aradaki adamlar kazanıyor. Şimdi tüketici de haklıdır, biz onlara da bir şey demiyoruz, onlar da kendilerine göre haklıdır” diye konuştu.
“Tulum peynirinde emeğini karşılayamıyor”
Erzincan’da Akyazı Mahallesi’nde tulum peyniri üreticiliği yapan İlhan Koyun ise 7 ay boyunca yaylada sürekli çalıştıklarını ve emeğini karşılayamadıklarını söyledi.
Koyun açıklamasında; “Biz beşinci ayın sonlarında yaylaya çıktık, yedi ay boyunca ben yaylada koyun otlattım. Peynirlerimizi tüccarlar 100 TL’ye aldılar. Benim sattığım peynir 220 koyundan yaklaşık 3 ton. Yani çobanı, emeğimizi, arabasını, ilacını baz alırsak bize hiçbir şey kalmadı. En azından bir asgari ücret ben ve çocuklara kalmış olsaydı idare ederdik. Borcumuzu harcımızı, gittiğimizi geldiğimizi biz peynirle karşılığını alamadık. Peynirimiz bizden 100 TL’ye alındı, ama tüccarlarımız 250, 300, 350 ye kadar sattı. Biz üreticiler olarak peynirimizi 100’e verdik ama şu an şu ekonomide 100 liraya peynir vermek de hiçbir şey değil. Emeğimizin karşılığını biz alamadık. Sadece bize kuzu da sağlıklı doğarsa bize o kalıyor” dedi.
“Üretimden sofraya artan fiyatlara çözüm bulunmalı”
Erzincan merkezde şarkütericilik yapan Nusret Sürcü, kendi dükkanlarında tulum peynirinin kilosunun 350 TL’den satıldığını belirtti.
Şarküterici Murat Baydil ise açıklamasında; “Kendi üretimimiz olan Erzincan Tulum Peynirimizi alıyoruz, kendi fabrikamızda birer kiloluk şekilde imalatımızı yapıyoruz, aynı şekilde deri tulum peynirimizi de imalatını sağlıyoruz. Deri Tulum peynirimizin fiyatı 400 TL, bidon tulum Peynirimiz de 350 TL olarak satıyoruz” dedi.
Erzincan Tulum Peynirinin üretimden sofraya kadar geçirdiği bu yolculuk, hem üretici hem de tüketici için çözüm bekleyen bir sorun haline gelirken üreticiler emeklerinin daha adil şekilde değerlendirilmesini talep etti.
