Umudunu kaybedenler, yarı zamanlı çalışanlar: İşsizlikte fark açılıyor!

TÜİK’in açıkladığı verilerde, işsizlik sınırlı artış gösterdi. Ancak ekonomistlerin işaret ettiği geniş tanımlı işsizlerdeki yükseliş daha dikkat çekici oldu. İş bulma ümidini kaybedenlerin de yer aldığı bu gruptaki yükseliş yüzde 30’a yaklaşıyor.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Umudunu kaybedenler, yarı zamanlı çalışanlar: İşsizlikte fark açılıyor!

ÖZDER ŞEYDA UYANIK

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ekim 2024 işsizlik verilerini açıkladı. Ekim ayında işsizlikte sınırlı bir artış görüldü.

İşsizlik verisi detaylarında yer alan geniş tanımlı işsizlik verisindeki yükseliş ekonomistlerin dikkatini çekmeye devam ediyor.

TÜİK işsizlik verilerini anket yöntemiyle ölçerken, burada anketin yapıldığı dönemde istihdamda olmayan, son dört hafta içerisinde aktif olarak iş arayan, iş bulduğu takdirde 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişiler bulunuyor. Ayrıca iş bulmuş, başlamak üzere beklediği için iş aramayan ve üç ay içinde işe başlayacak olan kişiler de azalan işsizlere dahil oluyor. Bu oran istihdama dahil olanlar içinde mevsim etkisinden arındırılmış verilerde yüzde 8,8 olurken, mevsim etkisinden arındırılmadığında yüzde 8,5’e geriliyor.

İşsizliğin detayları

Bir de geniş tanımlı olarak da belirtilen, âtıl işgücü yani zamana bağlı eksik istihdam ile potansiyel işgücü toplamından oluşanlar bulunuyor.

Zamana bağlı eksik istihdam, anket döneminde istihdamda olan ancak toplam olarak haftada 40 saatten daha az süre çalışıp daha fazla gelir elde etmek amacıyla daha fazla süre çalışmak isteyen ve koşullar gerçekleştiği takdirde daha fazla çalışmaya müsait olan kişiler yani kısaca yarı zamanlı iş bulabilenlerden oluşuyor.

Potansiyel işgücü de ne istihdamda ne de işsiz olan çalışma çağındaki kişilerden; iş arayan fakat kısa süre içerisinde işbaşı yapabilecek durumda olmayanlarla, iş bulma ümidi kalmayan ve bunun için iş aramadığı halde çalışma isteği olan ve kısa süre içerisinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişilerden oluşuyor.

İş bulma ümidi olmayan, başvurduğu işlerden uzun süredir dönüş alamadığı için iş başvurusu yapmayan, tam zamanlı bir iş bulana kadar yarı zamanlı işlerde çalışanların oranı eylül ayında yüzde 25,7 olurken, ekim ayında yüzde 27,6 oldu.

Fark açılıyor

Geniş tanımlı işsizliğin, işsizlik oranı ile farkı ise artmayı sürdürüyor. Pandemi döneminde yükselişe geçen fark, giderek daha yüksek oranlarda olmaya devam ediyor.

Ekonomistler ne diyor?

Mahfi Eğilmez, veri sonrasında “Ekim ayında işsizlik oranı 0,1 puan artışla % 8,8 oldu. Asıl korkutucu olan geniş işsizlik oranının 2 puan artışla % 27,6'ya yükselmiş olması” dedi.

Dr. Osman Berke Duvan, “Ekimde geniş işsizlikteki 990 bin kişilik artışa alt bileşenlerin katkıları ise şu şekilde gerçekleşmiştir: Çalışma isteği olduğu halde iş aramaktan vazgeçenler: 519 bin (%52,4), İstediği süre kadar çalışamayanlar: 411 bin (%41,5), İşsiz olanlar: 61 bin (%6,2)”

Prof. Dr. Serap Durusoy, “Bugün sanayi üretimi ve işsizlik arasında daha tutarlı bir veri açıklanmış olsa da işsizlik sorununun yapısal bir sorun olduğu gerçeğini değiştirmiyor” dedi.

Prof. Dr. Yakup Küçükkale, “Ekim ayı işsizlik oranı % 8,8 olarak açıklanırken, geniş tanımlı işsizlik oranı % 27,6 oldu. İşsizlik oranlarındaki bu artış, ekonomideki küçülmeyi teyid eder nitelikte... TCMB'nin çıktı açığını konu alan bir blog yayınlamış olması, teknik resesyonda bulunuyor oluşumuz ve en nihayetinde işsizlik oranlarındaki bu son artışın hepsini aynı torbaya koyup ağzını bağlayalım. Sonra da torbanın üzerine "Aralıkta faiz indirimi var" yazalım... Keçeli kalemle...” dedi.

Ekonomi