"Ucuz et halka ulaşmıyor"
Et fiyatlarındaki kesintisiz yükselişe karşı bir uyarı da üretici birliğinden geldi. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, ithalatın sınırlı sayıdaki büyük işletmeler tarafından yapıldığını belirterek, ithalata rağmen iç piyasada et fiyatlarının düşmediğini söyledi.
Hüseyin GÖKÇE/ ANKARA
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, büyük şirketlerin ithal hayvanı kendi işletmesinde değerlendirdiklerini, ucuz et tüketiciye ulaşmadığını kaydetti. Whatsap gruplarında fiyatın suni yükseltildiğini öne süren TUNÇ, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı bu konuda vergi incelemesine çağırdı.
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, EKONOMİ gazetesine yaptığı açıklamada hayvan ithalatının sınırlı sayıda büyük işletmeler tarafından yapıldığını belirterek, ithalata rağmen iç piyasada et fiyatlarının düşmediğini söyledi. Büyük işletmelerin ithal hayvanı kendi işletmelerinde değerlendirdiğini, kalan kısmını ise yerli besiciye pahalı fiyattan sattıklarını kaydeden Tunç, bunun da iç piyasadaki fiyatın yükselmesine yol açtığını kaydetti.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı bu konuda vergi incelemesine çağıran Bülent Tunç, sistemin mevcut halinin büyük işletmeleri daha da büyütürken, aile işletmelerini kapanma seviyesine getirdiğini bildirdi.
Bülent Tunç, elinde hayvan bulunan büyük işletmelerin bunları yüksek fiyattan satışa sunmak için Whatsapp grupları ve sosyal medyada suni haberlerle, besicilerin ellerindeki ürünü satmamaları konusunda uyardıklarını aktardı.
“Kesim fiyatı 300 lirayı gördü”
EKONOMİ’nin sorularını cevaplandıran Bülent Tunç, canlı hayvan ithalatının bu yıl rekor kırdığını hatırlatarak, yapılan yüksek ithalata rağmen fiyatın düşmediğini bildirdi. Tüketicilerin ucuz ete ulaşması için kamu kaynakları kullanılarak, yurt dışına döviz ödenerek ciddi miktarda ithalat yapıldığının altını çizen Tunç, fiyatların düşmesini mevcut ithalat sisteminin engellediğini bildirdi.
Besilik erken hayvan ithalatının sadece büyük işletmeler tarafından yapılabildiğini, oysa bunun küçük işletmelere de dengeli dağıtılması gerektiğini dile getiren Bülent Tunç, ithalatçıların 120 liraya mal ettiği canlı hayvanların, küçük işletmelere 200 liradan satıldığını aktardı.
Başka bir ifade ile ithalatçının 50 bin liraya mal ettiği hayvana, yerli besicinin 80 bin liranın üzerinde para ödemek zorunda kaldığını ifade eden Tunç, “Yaklaşık 800 bin büyükbaş erkek besilik hayvan geldi. Hatta geçtiğimiz hafta 220 lira olan et kesim fiyatı şimdilerde 300 liraları gördü” diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı; ithalat işini, elde edilen kâr ve karşılığında ödenen vergi yönüyle takip etmeye çağıran Bülent Tunç, “Hayvanları 120 liraya ithal edip 300 liraya satanlar ne kadar kâr etmiş, ne kadar vergi vermişler, bu ülkeye ne kadar katkı sağlamışlar. Bunların takip edilmesi lazım” ifadelerini kullandı.
“Bu kadar ithalata rağmen insanlar hâlen ete ulaşamıyorsa bu işte bir sıkıntı var” diyen Bülent Tunç, “Devlet küçük üreticiyi destekleyip yanında olacak ki büyük işletmelerle rekabet edip ayakta kalabilsinler. Küçük işletmelere ‘sen bu işi yapma çelik’ deniliyor” diye konuştu.
İşletmelerin yüzde 90’ından fazlasının 200 baş ve altı hayvan varlığı bulunduğu bilgisini veren Tunç, “Oysa büyükler, kendi işletmelerinde işledikleri etlerin fiyatları piyasaya yansımıyor. Yani 120 liraya getirdikleri ürünü 300 liraya piyasaya satıyorlar. Küçük işletmeleri daha çok uçuruma atıyorlar” dedi.
Whatsapp gruplarında ‘fiyat artacak satmayın’ diyorlar
İthalatçıların iç piyasada fiyatın düşmesi bir yana tam tersi fiyatın yükselmesini sağlayacak işler yaptıklarını öne süren Bülent Tunç, bu kapsamda özellikle Whatsapp gruplarında ‘hayvanlarınızı satmayın, fiyat artacak’ şeklinde piyasanın speküle edildiğini kaydetti. Tunç ayrıca sosyal medya üzerindeki başka gruplarda da benzer spekülasyonların yapıldığını ifade etti.
EKİM’DE YÜZDE 3 BİN 677 ARTIŞ
Türkiye bu yıl canlı havyan ithalatında 2018’deki 1.7 milyar dolarlık seviyeden sonraki en büyük ithalatı gerçekleştiriyor. 2019’da 700 milyon dolara, 2020’de 446.8 milyon dolara, 2021’de 310 milyon dolara gerileyen canlı hayvan ithalatı, geçen yılın tamamında 180 milyon dolar seviyesindeydi. TÜİK verilerine göre bu yıl ise Ocak-Ekim dönemindeki ithalat geçen yılın tamamına göre yüzde 388.8 artarak 884 milyon 316 bin dolara yükseldi. Artış oranı geçen yıl aynı döneme göre ise yüzde 792 seviyesinde gerçekleşti. Ekim ayında ithalat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 bin 677 oranında artarak 4 milyon 153 bin dolardan, 158 milyon 891 milyon dolara çıktı.
