Türkiye, 'en az bir kadın mucit içeren başvurularda' 4'üncü sırada

Kadınlar, katma değerli üretimde kendilerini her geçen gün daha fazla hissettirken, bu durum sınai mülkiyet haklarına da yansıdı. Özellikle uluslararası patent başvurularında (PCT) kadınların oranı giderek artış gösteriyor. Bu durum Türkiye için de geçerli.

Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WİPO) yapmış olduğu bir araştırmada PCT başvurularında 'en az bir kadın mucit içeren başvuruların ülkelere göre dağılımına' ilişkin bilgi veren Adres Patent Genel Müdürü Cumhur Akbulut, “Yapılan uluslararası patent başvurularında ilk sırada yüzde 32,4 ile Çin yer alıyor. Bu ülkeyi sırasıyla, yüzde 27,3 ile Güney Kore, yüzde 19,9’la Avusturya ve yüzde 19,3 ile Türkiye takip ediyor." dedi. Akbulut, araştırmada oransal bazda kadın mucit başvurusu en fazla olan 20 ülkenin dikkate alındığını söyledi.

En fazla başvuru biyoteknoloji alanında

2019 yılında kadın mucitlerin yüzde 31 ile en fazla biyoteknoloji başlığında patent başvurusu yaptığına dikkat çeken Cumhur Akbulut, “Biyoteknolojiyi sırasıyla yüzde 30,4 ilaç, yüzde 30,1 gıda kimyasalları, yüzde 27,6 organik kimya, yüzde 27,1 ile biyolojik materyaller izledi. Özellikle COVID-19’un yaratmış olduğu tahribata bağlı olarak sağlık alanındaki yatırımların da artış göstermesi, bu alanda daha fazla başvurunun yapılmasında etkili olacak.” şeklinde konuştu.

2005-2019 arasındaki süreçte ise PCT başvurularında buluşçu olarak kadınların almış olduğu payın arttığını belirten Akbulut, patent başvurularında kadın mucitlerin oranının 2018'de yüzde 0,8'de yer alırdığını, bu oranın 2019’da iki kat artarak yüzde 1,6'ya ulaştığını bildirdi.

"İlk bulaşık makinesinde kadın imzası var"

Mucit kadınların geliştirdiği bazı ürünlere ilişkin bilgi veren Cumhur Akbulut, şöyle konuştu: “Josephine Cochrane, dünyada ilk bulaşık makinesini icat eden kadın. İcat ettiği ilk makine, basınçlı suyu makinede bulunan bulaşıkların üzerine fışkırtacak şekilde tasarlanmış. Cochrane makinenin patentini 1886’da aldı. Bu dönemde evlerin çoğunda makinenin çalışması için gerekli olan sıcak su sistemleri bulunmadığı için, Cochrane fikrini otellere ve restoranlara sattı. Stephanie Kwolek ise günümüzde kurşungeçirmez yeleklerin yapımında kullanılan materyalin mucididir. Bette Nesmith Graham’da dakslin mucidi olarak biliniyor.”

“Kadınlara geliştirdikleri buluşlara destek verilmeli”

Birçok buluşun ihtiyaçlara bağlı olarak ortaya çıktığını dile getiren Cumhur Akbulut, “Bazı ülkelerde ev hanımları ihtiyaçların giderilmesine bağlı olarak birçok buluşu ticarileştiriyor. Bu bağlamda ev hanımlarının geliştirdiği buluşun başvuru ücreti ve diğer giderlerini karşılamak adına teşvik mekanizmasın geliştiren ülkeler var. Bu tarz teşvik sistemlerinin bizim ülkemizde de devreye alınması gerekiyor. Böylece ev hanımlarımız da reel sektöre önemli katkılarda bulunabilir.” değerlendirmesinde bulundu.