Türk iş dünyası yeni yıldan umutlu

Dünya için oldukça zorlu bir yılın sonuna yaklaşıyoruz. Önce Çin’i ardından Asya ülkeleri ve Batı’yı vuran COVID-19 salgını, insan sağlığını tehdit ederek hem sosyal hayatı hem de ekonomiyi adeta yerle bir etti. Halen etkisini sürdüren salgında ‘2021’ bir umut yılı olarak görülüyor. 2021’in en büyük hikayesi de aşı olacak gibi gözüküyor. Bugüne kadar aşıyla gelen olumlu haberler sayesinde dünya ekonomisinin 2021’de toparlanması bekleniyor. Ancak elbette durum, salgının gidişatına göre değişebilir.

Türk iş dünyasında da ‘2021’ bir umut ve toparlanma yılı olarak öne çıkıyor. Turizmden gayrimenkule, ambalajdan tekstile onlarca sektörde faaliyet gösteren 21 iş insanına yeni yıl beklentileriyle ilgili sorduğumuz sorulara aldığımız cevaplar, genellikle iyimser yönde...

Türk iş dünyası yeni yılda Türkiye ekonomisinde yüzde 1 ila 5 arasında büyüme öngörüyor. Döviz kurlarında yatay bir seyir bekleyen iş insanlarında, enflasyonda da kura bağlı bir hareket öngörüsü hakim. Dış politika ise, AB ve ABD ile kurulacak ilişkilere bağlı. İş insanlarına göre 2021’de ilişkiler daha sağlıklı bir dengeye oturacak.

İş dünyasının en büyük beklentisi ise ihracattaki artış. Bu yıl da her şeye rağmen ihracatını artıran birçok sektör oldu. Üretim durmadı, çarklar döndü. Elbette hizmet sektöründe büyük kayıplar yaşanıyor ancak pandemi bu dönemde bazı sektörlerin önünü açtı. Gıdadan mobilyaya, ambalajdan hazır giyime birçok sektör 2020’de önemli miktarda ihracat gerçekleştirdi. 2021’deki beklenti de bu yönde. Dünyada aşının yaygınlaşmasıyla harekete geçecek olan ticaretten Türk firmalarının daha fazla pay alması bekleniyor. Öte yandan turizmin canlanacağı, risk primindeki pozitif gelişmelerle birlikte Türkiye’ye yabancı sermaye girişinde de artış olacağı tahmin ediliyor.

İŞTE TÜRK İŞ DÜNYASININ 2021 ÖNGÖRÜLERİ…

ALARKO HOLDİNG İCRA KURULU BAŞKANI AYHAN YAVRUCU:
ENFLASYON ORANI % 10-12 ARASINDA OLUR

2021’i esas belirleyecek olan pandemidir. Ben doğrusu aşıyla beraber çok umutlanmıştım. Hiç olmazsa Mayıs ya da Haziran 2021’den itibaren tüm dünyada bir toparlanma olanağının oluşacağını düşünmüştüm. Ama şu an nasıl gelişeceğini bilmiyoruz. Eğer virüs daha da yayılmaz ve aşı süreci başlarsa 2021’in ikinci yarısının çok iyi olacağını düşünüyorum. Ama virüs eğer etkisini artırırsa 2021 de çok sıkıntılı bir yıl olur. Döviz kurlarında benim takip ettiğim bir endeks var. Ona göre TL şu anda aşırı değer kaybetmiş vaziyette. Dünyada ekonomi konjonktür nasıl gelişir onu çok kestirmek mümkün değil. Ancak ekonomi alanında, hukuk alanında Cumhurbaşkanımız’ın da belirttiği reformlar zamanında ve tüm bu oluşumları kapsayacak şeklide yapılırsa, dövizde çok hareketlilik olmaz. Dolar kuru 8.15-8.20 seviyesinde kalır diye düşünüyorum. Enflasyon yüzde 10-12 arasında olur. Büyümede yüzde 1-2 civarında bir oranın bile başarılı olacağını düşünüyorum.

ZORLU HOLDİNG CEO’SU ÖMER YÜNGÜL:
İKİNCİ YARIDA TOPARLANMA ARTAR

Dünyada ve ülkemizde ekonominin 2021’de yeniden iyileşme dönemine gireceğini öngörüyoruz. Özellikle ikinci çeyrekle birlikte aşının yaygınlaşmaya başlamasıyla küresel ekonomide toparlanma da başlayacaktır. Buna paralel olarak Türkiye ekonomisinde de yeniden istikrar sağlanacağını düşünüyoruz. İhracatın da katkısıyla yılın ikinci yarısıyla birlikte toparlanma daha da ivme kazanabilir. Aşının öncelikli olarak AB bölgesi başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde yaygınlaşacağını düşündüğümüzde, bu bizim için ihracat ve turizm açısından önemli bir avantaj sağlayacaktır. Biz Zorlu Grubu olarak bu koşullar altında 2021’de de işlerimizi esnek ve çevik bir şekilde yönetmeyi sürdüreceğiz Vestel’de akıllı ürün ve servisler, tekstilde akıllı tekstil ürünleri ve teknikler, enerjide yenilebilir enerji ve elektrikli şarj istasyonları, madende elektrikli otomobillerin kalbi olarak nitelendirilen bataryalarda da kullanılan kobalt ve nikelin katma değerli formlarının üretimine ve gayrimenkulde yenilikçi çözümlere odaklanacağız.

LİMAK HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI EBRU ÖZDEMİR:
EKONOMİ YÜZDE 4 BÜYÜR

Pandeminin dünyayı içine soktuğu ekonomik kriz, geçmiştekilerden farklı olarak hem arz hem de talep kaynaklı gerçekleşti. Dünya geneli aşı çalışmalarından olumlu haberlerin gelmesi umut verici. 2021 yılının dünyanın ekonomik açıdan yaralarını sardığı bir yıl olmasını bekliyoruz. Türkiye böyle zor bir yıl olmasına rağmen yılı pozitif büyüme ile kapatması beklenen sayılı ülkelerin arasında yer alıyor. 3. çeyrek büyüme verilerine baktığımızda özel tüketim (%9,2) ve yatırım harcamalarının (%22,5) olumlu katkısını görüyoruz. Sanayi üretiminde V tipi toparlanmayı 3. çeyrek verilerinde görmeye başladık. 2021'de aşı çalışmaları sonrasında hayatın normalleşmeye başlamasıyla hizmet sektörünün de katkısıyla büyümenin hız kazanmasını bekliyoruz. 2021 yılını %4 büyüme ile kapatacağımızı düşünüyoruz. Özellikle turizm sektörü için 2020 kayıp yıl oldu. 2021 yılında turizm sektöründe büyük bir geri dönüş bekliyoruz.

IC YATIRIM HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI İBRAHİM ÇEÇEN:
UZUN VADELİ PLANLAR YAPMIYORUZ

Pandemi döneminde neler yaşanacağı her gün değişiyor. Dolayısıyla önümüzü görmek, plan yapmak zorlaşıyor. Ama tabii ki hayallerimiz var, inşallah atlatırız. Ama her gün değişen pandemi olayları bizi etkiliyor. Virüsün son olarak İngiltere'de mutasyona uğradığı haberleri hepimizin moralini biraz daha bozdu. Bu konuda sadece Türkiye’yi kurtarmak da yeterli olmuyor. Bütün dünyanın bu hastalıktan kurtulması gerekiyor. O nedenle zengin ülkelerin özellikle geri kalmış ülkelere destek olması lazım. Bunlar olmadan bu virüsten kurtulamayacağız. Bundan kurtulamadığımız müddetçe de ekonomi geri planda kalıyor, sağlık öne çıkıyor. İnşallah erken atlatır normal gündemimize döneriz. Bunu hepimiz hayal ediyoruz. Pandemiyi atlatırsak 2021 yılında ikinci dönemden sonra hareketin başlayacağını öngörüyoruz. Biz de ona göre pozisyonumuzu alırız. Çok uzun vadeli planlar yapamıyoruz. Holding olarak günü kurtarmakla uğraşıyoruz.

ASTAŞ HOLDİNG YÖNETİM KURULU ÜYESİ TUNCAY AŞÇI:
TÜRKİYE'NİN ÇIKIŞ YILI OLACAK

2021’de virüsün mutasyona uğramayacağını varsayarsak, yeni yıl artık dünya için kendine gelme ve yeni umutlar dönemi olacak. Dolayısıyla Türk iş dünyası için de çıkış yılı olacağı inancındayım. Turizm açısından pozitif bir yıl olacak. Ayrıca Türkiye’ye yabancı yatırımcı ilgisinin artacağını düşünüyorum. Döviz kurlarında da hareketlilik olmayacaktır. Bu seviyelerde dengeye oturacaktır. Bu yıl Avrupa’daki seyahat kısıtlamalarını bir tarafa bırakırsak, Türkiye’ye Rusya’dan, Doğu Bloğu ülkelerinden ciddi manada turist geldi. Türkiye’nin her açıdan müthiş tesisleri var. 2021’de harcama seviyesi daha yüksek bir turist profilinin Türkiye’ye geleceğini öngörüyorum. 2021'de turizm başta olmak üzere birçok sektör yükselme sürecine girecek. Önümüzdeki dönemi iyi yönetmek zorundayız. Dünya ile ilişkileri ne kadar hızlı geliştirirsek işimiz o kadar kolay. Bizim işimiz lüks segmentte markalı gayrimenkul geliştirmek. 2021 yılında yeni projelerle geleceğiz.

PEGASUS HAVAYOLLARI GENEL MÜDÜRÜ MEHMET NANE:
2025’E KADAR 50 UÇAK GELİYOR

Aşı geliştirmede son günlerde hızlanan olumlu haber akışı 2021’e ilişkin olumlu beklentileri de körüklüyor. Bu durumda havacılık sektörü açısından talebin çok hızlı bir şekilde eski seviyelerine ve hatta daha üzerine çıkmasını bekliyoruz. Sıkışmış talebin harekete geçtiği bir ortamda, turizmin önde gelen destinasyonlarından biri olan Türkiye de özellikle yaz sezonunda büyük bir taleple karşılaşabilir; bunu önemli bir potansiyel olarak görüyoruz. Temel senaryomuz; 2021'de iç hat kapasitemizin 2019 seviyelerinde olması, dış hat kapasitemizin ise 2021 3. çeyrek ortalarında 2019 seviyelerine ulaşması. Aşılama süreçleri hızlı ilerlerse, beklentilerimizden daha olumlu bir kapasite gerçekleşmesi olabilir. Pandemide filo planlamamızda düzenleme yaptık. 2021'de teslimat planımız doğrultusunda hareket etmeye devam edeceğiz. 2025 sonuna kadar filomuza 50’nin üzerinde yeni uçak ekleyerek eski uçaklarımızın filodan çıkarılması sürecini yöneteceğiz.

TORUNLAR GYO YÖNETİM KURULU BAŞKANI AZİZ TORUN:
TABLOYA İYİMSER BAKIYORUZ

2020 yılı çok zor geçti. Ama 2021’de umutlu olmak zorundayız. Türkiye açısından son dönemde ekonomi yönetimindeki değişiklikler uluslararası sermaye çevrelerinde olumlu yanıt buluyor. Türkiye’nin risk puanının düşüyor olması da bunun önemli bir göstergesi. Diğer taraftan kurların stabil hale geliyor olması, bizi iyimser düşünmeye sevk ediyor. Aşıyla ilgili de önemli gelişmeler var. Bardağın dolu tarafından baktığımızda ikinci çeyrekten itibaren enflasyonun düşeceği, yatırımların yeniden başlayacağı, turizmin daha da canlanacağı bir dönem bekliyoruz. Ekonomistlerin de söylediklerini dikkate alırsak enflasyonu da kontrol altına alınmış daha tutarlı bir büyümenin olması lazım. Belki 2021’de daha düşük bir büyüme olacak ama daha fazla istikrarın sağlandığı, yabancı sermayenin Türkiye’ye gelmeye başladığı bir dönemi görmek lazım. İyimser gelişmeler

ÖZTİRYAKİLER YÖNETİM KURULU BAŞKAN YARDIMCISI TAHSİN ÖZTİRYAKİ:
SANAYİMİZ DAHA DA HIZLANACAK

2021’in ilk çeyreğinde yavaş, ikinci çeyrekten itibaren yukarı çıkan bir ivme bekliyorum. Çok kötümser bir görüntü yok. Aşıların başlayacağını hesaba katarsak, zaten durdurmadığımız sanayimiz duraksamadan devam edecek. Hizmet sektörlerinde özellikle turizm harekete geçecek. Turizmde Türkiye vazgeçilemez bir ülke. Eğer sağlık şartlarında çok kötü bir pozisyon olmazsa çok hızlı toparlayacak. Dövizin stabil olması önemli. Bir şekilde maliyetlerimizin şaşmaması önemli. Maliyet yaptığımız oranlardan satabiliyor olmamız lazım. Döviz kurları bugünlerde çok yükseklerde değil ama 2021’de çok düşük de görmeyeceğiz bence. Bu dengede devam eder. Türkiye ekonomisi, pandeminin etkilerinden yüzde 50 dahi kurtulsa 2021’de büyür. Minimum yüzde 3-5 arasında büyüme bekliyorum. Çünkü sanayici durmuyor, ihracatçı durmuyor. 2021’de global arenada da sağlam bir politikayla devam etmeliyiz.olursa 2021’in ikinci yarısında tek haneli enflasyon beklentimiz var.

İKMİB YÖNETİM KURULU ÜYESİ MURAT AKYÜZ:
DÖVİZ KURLARI AYNI SEVİYEDE KALIR

2021’de COVID-19 nedeniyle yolculuklar çok fazla kısıtlanırsa, ihracatta sınırlı da olsa bir sıkıntı yaşayabiliriz. Ama eğer üçüncü dalga da oldukça sakin geçirilebilirse o zaman ihracatta biraz daha artış olabilir. Ancak çok farklı değişkenler olduğu için 2021 konusunda çok net konuşmak hata olabilir. Euro ve doların Merkez Bankası’nın aldığı önlemlerle bu bugünkü seviyede gideceğini öngörüyorum. Çok büyük artışlar olacağını düşünmüyorum. Altında değerlenme devam eder. Dijital para birimlerinde de artış öngörüyoruz. Dış politikada 2021’de daha ılımlı bir politika bekliyorum. Çünkü bir taraftan Avrupa ile olan uzlaşmalar diğer taraftan Türkiye’nin Avrupa ile kaçınılmaz bir bütünlüğünün olması pandemi sürecinde daha net görüldü. 2021’de Türkiye’nin Avrupa Birliği ile beraberliği muhtemelen daha da onanmış olacak. İşbirliği artacak. ABD’deki yeni yönetimin de Türkiye ile ilgili alacağı kararlar bizi etkileyecek. Ama ben orada da çok keskin, Türkiye aleyhine kararlar beklemiyorum. Kendi sektörüme de değinmek isterim. 2021'de kimya sektöründe yeni yatırımların devreye girmesini bekliyoruz. Çünkü finanstaki dalgalı süreç ve pandeminin bazı sektörlerde yarattığı ihracat fırsatı bizim alanımızı da olumlu yönde etkiledi.

ZİYLAN GRUP YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET ZİYLAN:
EKONOMİ YÜZDE 3-5 ARASINDA BÜYÜR

2021’in ilk çeyreğinde aşılar devreye girene kadar sıkıntının süreceğini düşünüyorum. İlk çeyrekten sonra işlerin normal seyrine gireceğini bekliyoruz. Aşıların gelmesiyle, nisan mayıs aylarında rahatlama olacağı kanaatindeyim. Biliyorsunuz bu yıl mart -haziran arasında mağazalar kapandı. Ancak hazirandan sonra insanlar alışverişe kaldığı yerden devam etti. Biz iki haftada eski cirolarımıza döndük. Haziran ayından sonra kaldığımız cirolardan devam etmeye başlamıştık ki, tekrar bu salgın çoğalmaya başladı. O anlamda biz tüketicilerin çok kısa sürede normale döneceğini düşünüyoruz. Şu anda herkes sürecin marttan itibaren rahatlayacağını düşünüyor. Tek umudumuz aşı tabii. Biz şu andaki bütçemizde ilk çeyrek gelirini çok kısıtlı yaptık, ondan sonra normale dönecek. Türkiye üretmek ve büyümek zorunda. Şu anda doğru politikalar yapılıyor. Türkiye’nin dinamiklerine bir iş adamı olarak hayatım boyunca inandım. Ekonomimiz 2021 yılında yüzde 3-5 arasında kesin büyüyecektir. Kurlarda ise zaten son 4 yılda inanılmaz yükseldi döviz. Artık bunun sonuna gelindiğini düşünüyorum. Anormal durumlar oluşmazsa döviz kurlarının enflasyon oranında yükseleceğini düşünüyorum.

AYAYDIN-MIROGLIO GRUBU YÖNETİM KURULU BAŞKANI YALÇIN AYAYDIN:
2019’U ANCAK 2022 YILINDA YAKALARIZ

Ayaydın-Miroglio Yönetim Kurulu Başkanı olarak pandeminin etkisiyle 2021’in de biraz yavaş geçeceğinin hesabını yapmıştım. Ancak 2021 ortası ve 2022 yılının başından itibaren eski dönemi yakalayacağımızı düşünüyorum. Ama 2021’in ilk çeyreğinde çok fazla hareket yaşamayız. Yani ikinci dönemden itibaren, nisan ayından itibaren işler yavaş yavaş düzelmeye başlar diye bir ümidim var. Ama benim ilk 3 ay için herhangi bir iş beklentim yok. Türkiye ekonomisi için bütün hesaplarımı 2022 başından itibaren yaptım. 2021’de bir şeyler olur, ilk 3 aydan sonra aşıyla birlikte işler biraz iyi giderse Türkiye ekonomisinde küçük bir büyüme olabilir. Ancak 2022’de, 2019’u tekrar yaşamaya başlarız. Biliyorsunuz perakende pandemiden en çok yara alan sektörlerin başında geliyor. Sokağa çıkma kısıtlamaları, AVM'lerin bir dönem kapalı kalması hepimizin cirolarında negatif bir etki yarattı. 2021'de döviz kuruna gelecek olursak, bu da Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı’nın alacağı kararlara, politikalara bağlı. Dış politikanın şu anki söylemlere göre iyi bir yola gireceğini düşünüyorum. Geçmişte bütün yapılanlar silinecek. Bu söylemlere göre ümitliyim. Diyaloglarımız daha iyi olacak. Diyalog iyi giderse bana göre Türkiye'de her şey iyi gider.

SARAR GRUP YÖNETİM KURULU BAŞKANI CEMALETTİN SARAR:
TEKSTİLDE FIRSATLAR VAR

2021’de tekstil ve hazır giyim sektörü olarak büyük işler yapacağımızı umuyorum. Türkiye bu iki alanda global ticaret pazarında hem kalite hem de lojistik imkanlarıyla öne çıkıyor. COVID-19’a karşı geliştirilen aşı herkesin umudu oldu. Bu durum aynı zamanda dünya ticareti için de geçerli. Türkiye ekonomisinin 2021’de büyüyeceğini düşünüyorum. Döviz kurlarının da sabit gideceğini tahmin ediyorum. Biz sürekli olarak ihracat yapan bir firmayız. Ev tekstilinde, takım elbise ve gömlekte ihracat rakamlarımız çok iyi bir seviyeye geldi. 2021’de bu rakamların artacağını düşünüyorum. Tekstil ve hazır giyimde pandemiyle birlikte yurtdışında fırsatlar doğdu. Önümüz açık. Türkiye’nin 2021’de dış politikada çok güçlü olacağını bekliyorum. Türkiye olarak birlikte güç yaratacağız. Yani karamsar değiliz, olmayacağız da. Büyüyeceğiz. Yüzde 3-5 oranında büyümemiz lazım.

SILK & CASHMERE YÖNETİM KURULU BAŞKANI AYŞEN ZAMANPUR:
AŞILAMA BÜYÜK RÜZGAR YARATACAK

2020 çok kötü bir yıldı. 1.6 milyon kişi pandemiden hayatını kaybetti dünyada. Sağlık sektörü çok yıprandı. İşyerleri kapandı, sayısız iflas oldu. İşsizlik korkunç boyutlara geldi. Pek çok sektörde ciddi kan kaybı oluştu. Aynı anda dijitalleşme hızlandı. E- ticaret normalde 2025’de geleceği oranlara ulaştı. Açıkçası girişimciler iyimser olmak zorunda ve ben ‘Tüm Türkiye’ye yetecek kadar aşı alındı’ haberinin ekonomiye, hiçbir değişim ve yatırım kararında olmayacak kadar büyük etki yaratacağını düşünüyorum. Bu gecikmeyi çok olumsuz buluyorum. Öncelikle çok yıpranan sağlık sektörüne el uzatılıp, aşılanmalı tüm ülke. Bunun büyük bir rüzgar yaratacağından eminim. Dolar kurunu 2021’de 7.80’den başlatıp aralıkta 8.20 olarak bütçeledik. Euro’yu 9.26’dan başlatıp 10.39’a bütçeledik. Türkiye’nin dış politikası konusunda ise AB’den uzaklaşmasını sakıncalı buluyorum. Barışçıl, uzlaşmacı, demokratik, insan haklarına ve hukuka saygılı çağdaş bir ülke olma yolunda adımların atılmasının gerekliliğine yürekten inanıyorum. Gerisi kendiliğinden gelecektir.

GÜNKAR TEKSTİL YÖNETİM KURULU BAŞKANI KEMAL GÜNEŞ:
ONLINE SATIŞA ODAKLANMALIYIZ

Şu anda dünyayı kapsayan bir kur krizi yaşanıyor. Her gün her şey değişiyor. Biz yeni dönemde online satışların çok daha iyiye gideceğini düşünüyoruz. Artık AVM’lerde ve cadde mağazacılığında da sıkıntılar olduğunu herkes görüyor. Bunu Avrupa’da da görüyoruz zaten. 2021’in sıkıntılı bir dönem olacağını tahmin ediyoruz ama akıllı bir hareketle ihracatçılarımız başarı yakalayabilir. Hem iç pazar hem de yurtdışına mal sattığımız firmaların online satışlarına çok dikkat edilmesi lazım. Online satış yapan firmalarla iş yapılırsa ihracatın artacağını düşünüyorum. Çok şey değişecek 2021’de. İşlerin artacağını şu sebeple düşünüyorum, dünyada insanlara yardım amaçlı ciddi bir para aktı. Başı boş gezen bir para var ortada. Bu paranın bir kısmı turizme, bir kısmı gıdaya, bir kısmı da giyecek ve ayakkabıya gidecek, onun için satışlar artacak. Bu tabloda Türk firmaları olarak yerimizi almalıyız.

MERMERLER ŞİRKETLER GRUBU BAŞKANI YÜKSEL MERMER:
KÖTÜMSERLİĞE YER YOK

2021’in çok iyi bir yıl olması lazım. Yeni yıldan her şeyi bekliyoruz. Çok kısa zamanda aşının da devreye girmesiyle birlikte, tedbirlerin de devamıyla 2021 çok iyi olacak, kim ne derse desin… Yeni yıl, 2020’yi unutturacak. Biz Mermerler Şirketler Grubu olarak otomotiv, perakende ve gıda gibi birçok sektörde faaliyet gösteriyoruz. Bir ara otomotivde araç bulunamıyordu, ikinci el bulunamıyor diye fiyatlar çok yükselmişti. Şimdi yenileri gelince ikinci elin de değeri azaldı. Herşey rayına oturmaya başlıyor. Hepimiz umutlu olmalıyız ki gelişmeler iyi olsun, kötümserliği kaldırmamız lazım. Ben 2021'de Türkiye ekonomisinin büyüyeceğini düşünüyorum. Döviz kurunun düşeceğini öngörüyorum. Yüksek kur ihracatçılarımızı sevindiriyor gibi gözüküyor ama alıcının Türkiye’ye gönderdiği döviz miktarı düşüyor. Çünkü alıcı indirim istiyor. Biz de 2021’de yeni yatırımlar yapabiliriz. Fırsatları bekliyoruz.

DOĞANLAR YATIRIM HOLDİNG BAŞKANI DAVUT DOĞAN:
İKİNCİ ÇEYREK SONRASINDAN ÜMİTLİYİZ

Şu anda global bir kriz var. Ancak aşıyla birlikte ikinci çeyrekten itibaren piyasaların toparlanacağına inanıyorum. Sektörel anlamda da pandemi mobilyada bir fırsat yarattı. İnsanların evde geçirdiği zaman artınca, bütçelerinden dayanıklı tüketim ürünlerine özellikle mobilyaya daha fazla pay ayırdılar. Dolayısıyla biz 2020’de Doğtaş Kelebek olarak yüzde 65 büyüdük. 2021’de ise yüzde 60-70 büyüme planlıyoruz. Mobilyaya yoğunlaşmamın devam edeceğini düşünüyoruz. Bu süreç içinde mağaza sayımızı artırdık. Tüm sektör için baktığımızda da yılın ikinci çeyreğinden sonra piyasada iyileşme bekliyorum. Ben Türkiye ekonomisi yüzde 4-5 büyür diye tahmin ediyorum. 2021’de bütçemizde enflasyonu yüzde 13 olarak aldık, döviz beklentisini de enflasyona paralel yaptık.

DALGAKIRAN KOMPRESÖR YÖNETİM KURULU BAŞKANI ADNAN DALGAKIRAN:
FİNANSMANA ERİŞİM ZOR OLACAK

2021’in sanayi için 2020’ye göre biraz daha hareketli olacağını düşünüyorum. Ancak finansal konularda daha sıkıntılı bir dönem olabilir. Sektörler finansmana hem daha pahalı hem de daha zor erişecek. Türkiye’de döviz kurunu belirleyen çok fazla etken var. Ama temelde Merkez Bankası’nın faiz politikaları etkili olacak. Öngörüm şu, faiz artışları devam ederse döviz aşağı iner. Faiz bu seviyede kalırsa döviz çok hızlı olmasa da yukarı gitmeye devam eder. Türkiye’ye para girişi olur mu olmaz mı, yabancılar Türkiye’ye yatırım yapar mı yapmaz mı soruları da önemli ki, bu bizim uyguladığımız politikalara bağlı. Ekonomide yüzde 1-3 arasında büyüme bekliyorum. Üretim ve ihracata gelecek olursak aslında ihracatımız dünya ticaretine baktığımız zaman pandemide iyi performans gösterdi. Dolayısıyla 2021’de 2019’u yakalarız.

SEM PLASTİK YÖNETİM KURULU BAŞKANI YAVUZ EROĞLU:
DÜNYA KONJONKTÜRÜ BÜYÜMEYE ELVERİŞLİ

2021’de dünya konjonktürü Türkiye’nin büyümesi için çok elverişli. Çünkü dünyada COVID-19’un yarattığı olumsuz ekonomik etkileri düzeltmek için merkez bankaları parasal genişleme yapıyor. Dolayısıyla ortaya çıkan fazla likidite, Avrupa ve ABD’de eksiye düşen faizlerle birlikte üretim yapan firmalara talep artmasını sağlayacak. Bunun sonucu olarak Türkiye’nin ihracatında artış olacak. 2021’de Avrupa ve Kuzey Amerika’da ciddi fırsat oluşacak. 2020’de basılan paralar yeni üretim alanları arayacak. 2021’de 6. aydan sonra ciddi bir potansiyel öngörüyorum. Şu anda bütün bu basılmış paraların kendilerine verim getirecek ülkelere ihtiyacı var. Türkiye de bunu verebilir. 2021 TL için güçlü bir yıl olacak. Tek yapmamız gereken bu konjonktürde daha akılcı politikalar, daha dünyayla bütünleşik politikaları devam ettirmek.

MOBİLYA DERNEKLERİ FEDERASYONU BAŞKANI AHMET GÜLEÇ:
TÜRKİYE KALİTEDE ÖNE ÇIKACAK

2021’nin ilk 6 aydan sonraki sürecinde uluslararası ticaret COVID-19’a karşı geliştirilen aşıyla birlikte biraz daha hızlanabilir. Türkiye önemli bir tedarik merkezi olduğu için bu hepimiz adına bir fırsat dönemi olabilir. Pandemiyle birlikte dünyadaki üretim ve tüketim felsefesinde bir değişim oldu. Asya’da üret, Batı’da tüket anlayışı artık değişiyor. Tüketicilerin profili de değişiyor. Daha evvel altyapımızı, kaliteli üretimimiz olduğunu bu kadar anlatamadık. Ama pandemiyle birlikte dijital dönem bize fırsat sağladı. Çin’e karşı kalitede Avrupa’ya ABD’ye kendimizi daha iyi ifade ettik. Tüketici artık daha kaliteli ürün tercih edecek. Bu noktada da Türkiye öne çıkacak. Mobilyada bunu çok daha iyi hissedebiliyoruz. Mobilya sektörünün önü açık. Bu yıl ihracatta 3.5 milyar doları aşacağız. Gelecek yıl yüzde 20 büyüme hedefliyoruz.

EYÜP SABRİ TUNCER YÖNETİM KURULU BAŞKANI ENGİN TUNCER:
İHRACAT AÇISINDAN POZİTİF OLACAK

2021’in özellikle ihracat açısından iyi geçeceğini düşünüyorum. Avrupa, ABD, Rusya ve Uzakdoğu da dahil olmak üzere Türkiye’nin üretim rakamları dolar kuru nedeniyle çok makul bir seviyeye geldi. Dolar kurunun bu seviyede olması önemli. Ancak yükselmeye başlamasıyla birlikte yurtdışındaki müşteri bu kez iskonto talep ediyor. Bu da istemediğimiz bir durum. Pandemi sürecinde üretim 2020’de durmadı. 2021’de de artacak. Kur yeni yılda bu seviyede gider ama belki yüzde 10-15’lik bir artış da olabilir. Türkiye ekonomisi ihracat böyle devam ederse yüzde 5’in bile üzerinde büyür. İhracat çok kuvvetli çünkü şu an. Yurtiçinde belli sektörler dışında satış sorunu yok.

ZEN PIRLANTA YÖNETİM KURULU BAŞKANI EMİL GÜZELİŞ:
KALDIĞIMIZ YERDEN DEVAM EDERİZ

Sadece Türkiye için değil de dünya için tahminim 2021’in iyi olacağı yönünde. Hislerim de böyle söylüyor. Biliyorsunuz bu yıl mağazalar 2 ay kapalı kaldı. Ama ondan sonraki süreçte yani haziran-eylül arasında gerçekten çok iyi işler yapıldı. İhtiyaçlar ertelendi ve ardından giderildi. 2021’de de aynı durumun söz konusu olacağını düşünüyorum. Aşı da insanlara bir yandan umut veriyor. Biraz daha rahatladık. Türkiye perakendesi 2020’de çok büyük zararlar görmedi. Ama ABD başta olmak üzere İngiltere’de perakende, onarılmayacak derecede bozuldu. Birçok firma açılmamak üzere kapandı. Büyük markaların mağazaları tek tek kepenk indirdi. Bu ülkelere nazaran Türkiye’de perakendeciler biraz daha iyi durumda.