Turizmci, kontrat için 'kur' yapıyor
Kur tahmini yapamayan turizm sektörü 2025 sezonu için tur operatörleriyle anlaşmakta zorlanıyor. Turizmciler 2025 yılı için hem pazar ülkelerdeki enflasyonu, hem rakiplerin fiyatlarını, hem de içerideki enflasyon-kur makasını gözeterek fiyat oluşturma gayretinde.
SELENAY YAĞCI/İSTANBUL
Turizmci, 2025 sezonu kontratları için tur operatörleriyle masaya kur ve enflasyon baskısı ile oturuyor. Önceki yıl fiyatlarda döviz bazında yüzde 20 artış yapan turizm sektörü, rakiplerine karşı fiyat avantajını kaybetmemek, maliyetler altında ezilmemek için denge arayışında. Geçen yıl kur tahmini tutmayan sektör, bu yıl tahmin de yapamıyor. Henüz fiyat belirlemeyen turizmci, temmuzda yapılması gereken kontratlarını erteliyor.
Sektör temsilcileri, enflasyon oranları ile dövizin artışı arasındaki makasın turizmciye olumsuz yansıdığını belirtti. Döviz cinsinden paket tur fiyatlarında konaklama harici diğer giderlerde artış kabul edilebilir bir şekilde yansıtılırken, konaklama tarafında ise baskı devam ediyor. Rekabet gücü zayıf ve nakit açığı bulunan tesisler zorlanıyor.
"Önümüzdeki dönemde toparlanacağına inanıyoruz"
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili, turizm sektöründe enflasyonun yüksek olduğunu dövizin ise aynı oranda artmadığını belirterek girdi maliyetlerindeki artışına bakıldığında turizmci açısından halen olumsuz bir durum yaşandığını ancak önümüzdeki dönemde toparlanacağına inandıklarını kaydetti.
Gelecek sezon için ana kontratlarının özellikle Antalya için temmuz ayında başladığını hatırlatan Sili, Türkiye turizminde kur ve enflasyon kaynaklı bir fiyat baskısı olduğunu söyledi. Sili, yeni sezon konaklama fiyatlarını belirlerken birçok faktörün etkili olduğunu ancak en önemlisinin kur tahmini olduğunu vurguladı. Kaynak pazarlardaki potansiyel alıcıların bütçesine de dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Sili, kaynak pazarların enflasyonu ile Türkiye’deki maliyet artışları arasında denge oluşturmaya çalıştıklarını, tur operatörleriyle pazarlıkları buna göre yaptıklarını belirtti.
"Pazardaki enflasyondan fazla zam mümkün değil"
Türkiye turizm sektöründe 2015 yılından bu yana iniş çıkışların olduğu bir dönem yaşandığını ifade eden Sili, “Turizmcinin hitap ettiği kaynak pazarlarda enflasyon oranlarını değerlendirdiğimizde bizim otel fiyatlarına onların enflasyon oranlarının üzerinde artış yapmamız ne yazık ki ülkemize olan talebi de azaltma noktasına gidebilir. Orada da çok ciddi bir denge tutturmak zorundayız. Biz kârlarımızdan da feragat ederek belirli oranlarda bu işi sürdürmek zorundayız” dedi.
Pandemi döneminde fiyatlar konusunda esnek davrandıklarını, fiyatları düşük tuttuklarını belirten Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, “Zam yapmaya 2023- 2024 sezonlarında başladık. Döviz bazında yüzde 15-20 yükseltebilme durumumuz oldu. 2025 yılı içinde tüketicilerin aleyhine olmadan, rakiplerimize göre avantajı kaybetmeden yüzde 10-15 zam yapmamız gerekiyor. Kurdaki sabit gidişat turizmciyi zorluyor. Gelinen noktada Euro kuruna endekslenen fiyatlar, maliyetlerimizi karşılamıyor. Fiyatları bir nebze daha yükseltmek zorunda kalacağız” dedi.
“Tüketici kendi ülkesindeki enflasyona bakıyor”
Enflasyon ve kur makasının açılmasının turizmcinin kâr marjını daralttığını belirten Güney Ege Turistik Otelciler Birliği (GETOB) Başkanı Mustafa Deliveli, “Son iki yıldır döviz bazında yüzde 15-20 arasında artışlar yaptık. Günün şartlarında kabul de görmüştü. Şimdi pazarlıklarda elimiz güçsüz. Avrupa’da iktisadi dengeler düzelmeye başladı. İngiltere son 3 aydır en düşük enflasyon açıklıyor. Bizde ise baskılanan döviz ve enflasyon artışları var. Maliyetler arttı, bu şartlarda da yine yüzde 15-20 artış yapmak zorundayız. Ancak 3 yıl aynı oranda artışları yaparken rekabet gücümüz zayıflayacak. Zorlanacağız gibi görünüyor. Kendimizi tur operatörlerine anlatmaya çalışıyoruz. Satışlarımızı etkileyecek gibi görünüyor. Önceki yıllarda fiyatları çok düşürmüştük rakiplerimizden çok çok ucuzduk, şimdi ki artışlarımız makul olsa da tatil tüketicisi bu gözle bakmaz. Kendi ülkesindeki enflasyona bakıyor. 2025 yılı kontratlar biraz sarksa da hızlı tamamlanır diye düşünüyorum” diye konuştu.
“Euro kuru 40-45 TL olmalı”
Geçen yıl kontratları yaparken Euro kuru için 38- 42 TL arasında bir tahminde bulunduklarını ifade eden Sili, “Ancak bu yıl kur 36 TL’nin üzerine çıkmadı. Maliyetler bu oranda artmasaydı sorun yaratmazdı. Ancak bu problemle devam ediyoruz. Euro kurunun kırktan aşağı olmaması lazım. Bizim görüşümüz bu. Yani Euro 40-45 TL olması lazım. Euro bazında konuşuyorum. Çünkü biz Rusya da dahil olmak üzere diğer ülkelerle Euro üzerinden anlaşma yapıyoruz. Tahminimiz kurun ekimkasım ayında hareketleneceği yönünde. Önümüze bakmak zorundayız. Enflasyon ve kur makasının böyle devam etmesi durumda kartlar baştan karılacak, belki yeni konseptler çıkacak” dedi.
