Türbin verimini %4 artıran ‘zeka’
Yapay zeka çözümleri geliştiren teknoloji firması Kavaken, rüzgâr türbinlerinden elde ettiği verileri analiz ederek, santrallerin elektrik üretimini yüzde 4’e varan oranlarda artırmayı başardı. Şirket CEO'su Bora Tokyay, “Türbinler de konuşuyor, onları anlayıp daha iyi üretim yaptırabiliyoruz” diyor.
Mehmet KARA
Elektrik santrallerine veri analizi hizmetleri sunmak üzere faaliyet gösteren Kavaken firması, rüzgâr türbinlerinin verimini yüzde 4’e varan oranlarda arttırmayı sağlayacak çözümler geliştirdi. Rüzgâr santrallerinde yüksek miktarlarda veri üretildiğini belirten Kavaken CEOUsu Bora Tokyay, “Biz bu veriyi alıp yeşil enerjiye çeviriyoruz. Temel oılarak yaptığımız bu. Yani veriyi alıyoruz, ilave enerji üretiyoruz” dedi. Bora Tokyay Enerji Günlüğü’nen sorularını cevapladı.
Şirketiniz tam olarak ne yapıyor?
Rüzgâr türbinlerinin performans düşüklüklerini tespit ediyoruz. Çok ciddi bir veri madenciliğiyle, yapay zeka ile türbinlerin geçmişteki performansını görüp, performansından sapmalar var mı yok mu anlıyoruz. Bu bilgi esasında verinin içinde var. Sadece doğru açıdan ve doğru uzmanlıkla buna bakmasını bilmek lazım. Biz de onu sağlıyoruz.
Bir nevi türbinlerin içini okuyorsunuz öyle mi?
Evet, biraz öyle. Hatta biz bazen türbinleri çocuğa benzetiyoruz. Gelişim döneminde onları yeterince iyi tanıyabilirsek, 10 yaştan sonrasına geldiğinde ne tür problemlerle karşılaşabileceğimizi, onları nasıl yönetebileceğimizi daha iyi anlarız. Türbinlerimiz de öyle. Sağlanacak verim artışı sahadan sahaya, tesisten tesise göre değişiyor. Ama yüzde 3-4 gibi oranlara ulaşabildiğimizi görüyoruz. Bu da esasında 100 MW’lık bir santralde, yılda 2-2.5 milyon dolar gibi bir tutara denk geliyor. Örneğin 100 türbininiz varsa, ilave yatırım yapmadan 3-4 tane türbini bedavaya kuruyormuşsunuz gibi düşünebilirsiniz.
Peki bu işi yapan muadilleriniz var mı?
Bunu yapan Türkiye’de çok firma yok. Yurt dışından bazı firmalar var. Ama onlar da bizim kadar yapay zekayı operasyonel hale getirebilmiş değil. Bizi en farklı kılan özellikte biz müşterinin önüne lokmayı koyuyoruz. Problem burada diyoruz. Düzeltme yolları şunlar olabilir diyoruz. Müşteri onu analiz edip kendi kararını, yine son kararını veriyoruz. Yani yapay zeka desteği sunuyoruz diyelim.
Şu anda kaç santrale hizmet veriyorsunuz?
Santral sayısı değil de kurulu güç verebiliriz. Şu anda kapasite, kurulu güç olarak baktığımızda 2 GW’a, yani 2000 MW’ye yaklaşan bir portföyümüz mevcut.
Hedefiniz ne?
Bütün RES işletmecileri ile çalışmak isteriz. Ama esas hedefimiz Türkiye değil. Burası öğrenmek, kendini geliştirmek için harika bir pazar. O yüzden de gerçekten Türkiye’den çıkıp, yurt dışındaki rakiplerinden daha iyi noktaya gelebilecek bir firmayız esasında. 2023’ün başında Avrupa ofisimizi kuruyoruz ki büyük olasılıkla Hollanda’da, Amsterdam’da olacak. Sonra Amerika ve ardından da Asya Pasifik ülkelerini hedefl iyoruz.
