Tüketici kırmızı eti yüzde 30 zamlı yiyecek
Karkas etin fiyatı yılbaşından bu yana yüzde 30 oranında zamlandı. Sektör temsilcileri, fiyat artışının açılma ve turizmdeki hareketliliğe bağlı olarak süreceğini öne sürüyor.
Ömer GÖREN
Pandemi ile birlikte artan gıda fiyatları dur durak bilmiyor. Tüketici şaşkın, üretici çaresiz! Esnaf ayakta kalmaya, tedarikçiler karlarını arttırma çalışıyor. Alım gücünü zorlayan kırmızı etteki etiketler cep yakıyor. Pandemi sonrası satışlarda yüzde 70-80 düşüş olduğunu belirten sektör temsilcileri ve esnaf, zam beklediklerini fakat böyle bir artışı hiç ummadıklarını, bunun sebebinin de, tüccarın kontrollü açılmayı fırsata çevirmek istemesi olarak yorumluyor. Kurban Bayramı’na kadar fiyatların daha da artacağı, hatta turizmin açılmasıyla dolu etkisi yapacağı kanaatinde olduklarını da ifade eden sektör temsilcileri, dünden itibaren başlayan zammın, üretici yerine tüccarın cebine yansıdığı düşüncesinde. Esnaf, 2021 itibarıyla yüzde 15 olan artışın, dün gelen yüzde 13-15’lik zamla yüzde 30’u bulduğuna işaret ederken, Edo Kasap işletmecisi Ufuk Düser şu bilgileri verdi: “Ramazan öncesi 43-44 bandında olan takım safi bir dananın şu anki geliş fiyatı 46 lira. Piyasa karışık! 10-15 gün sonra oturur. Zamları hemen yansıtamayıp, kısa bir süre cepten karşılayacağız. Genel olarak kıyma 60-65 / 70-72 lira. Kuşbaşı 70 / 78 lira. Biftek 90 / 120 lira. Bonfile 140-145 / 150 lira. Ramazan başında kilosu 18-19 lira olan tavuk fiyatları da şu an 22 lira. Kırmızı etteki artıştan dolayı, beyaz etteki zammın da eli kulağında.”
“Üretici ve tüketici mağdur oluyor”
Kırmızı ete gelen zammın üreticiyle alakasının olmadığını belirten Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği (TDSYMB) Başkanı Kamil Özcan, “Fiyatları üretici yükseltmedi. Tüccarın elinde mal var. Bunlara dur diyen olmadığı gibi, üretici olarak bizim de fiyatımızı artırın deme şansımız yok. Tüketici pahalı yiyorum, üretici de zarar ediyorum diye bağırıyor. Tüccar parasının üzerine koyuyor, mağdur üretici ve tüketici oluyor. Bu yel değirmenleriyle savaşmak gibi bir durum. Geçen yıl 80-90 liraya aldığı yemin çuvalı 130-140, samanın 700-900 lira. Çiftçi bıktı artık” diye konuştu. Lokantalarla turizm sektörünün açılmasıyla karkas etin kilosunun 45-50 lirayı bulacağını ve tüketicinin kaça yiyeceğini bilmediğini de ifade eden Özcan, çiftçiyi ve halkı mağdur etmeyecek tedbirleri devletin acilen alması gerektiğinin altını çizdi. Özcan, “Devlete sesleniyorum… Serbest piyasa diyor ama sütün fiyatını sabit tutuyorsunuz, peki neden eti ve yemi es geçiyorsunuz” diye sordu.
“Ot olmazsa et olmaz”
Pastadan en çok kar payı alanın son satıcılar ile yemcilerin olduğuna dikkat çeken Kombine mezbaha sahibi ve önceki dönem Burdur Belediyesi eski Başkanı Şevket Aksöz, şu açıklamalarda bulundu: “Bu zammın geleceğini bekliyorduk. Hatta daha fazlasını da bekliyoruz. Kesimler dün başladı. Bir dananın kasaba maliyeti 53 lira. İstatistiklerde devlet kendisini kandırıyor. Üretim yüzde 40, tüketim yüzde 30 azalmış olduğu halde piyasa şu an kendisini rehabilite ediyor. Kuraklık nedeniyle şimdiden korku başladı. Ot olmazsa et olmaz. Bu yüzden bitkisel üretime önem, satış noktalarının kar marjlarına ayar verilmesi ve yüzde 8 olan KDV’nin yüzde 1 olması gerekir.”
