TÜİK verilerine yansıdı: Emekli maaşları nasıl eridi?
Emeklilerin GSHY'den aldığı pay küçülmeye devam ediyor. TÜİK, sosyal yardım verilerinde emeklilerin ekonomiden aldığı payın küçüldüğü görüldü. 2023’te EYT etkisi ile yükselen pay bile geride kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Sosyal Koruma İstatistikleri, 2023 verilerinde emeklilerin payındaki küçülme ortaya çıktı.
DİSK’in paylaştığı verilerde de görülen, emeklilere yapılan ödemelerin Hazine’den yapılan en düşük maaş eklemeleri ve EYT’ye rağmen gerilemesi dikkat çekti.
Sosyal Koruma İstatistikleri verilerine göre, emekli/yaşlı ödemelerinin GSYH’ye oranı 2008 yılında yüzde 5,8 olurken, 2022’de 3,8’e gerilediği ve 2023’te EYT ödemeleriyle 4,4 olduğu görüldü.
Emekli maaşlarındaki gerileme bir yandan da asgari ücrete oranında dikkat çekerken, 2024 yılında asgari ücrete zam gelmemesine karşın geride kalmaya devam etti. 2001 yılında en düşük emekli maaşının asgari ücrete oranı 1,51 olurken, 2024 yılının ikinci yarısında bu oran 0,74 oldu.
DİSK inceledi
“TÜİK de itiraf etti: Emeklilerin pastadaki payı küçüldü!” başlıklı paylaşımda DİSK daha önce yaptığı emekli maaşlarına yönelik şu verileri paylaştı:
“’Emekliler bütçeye yük’ olduğu yönündeki iddianın dayanaksız ve gayri ciddi olduğu resmi verilerle de doğrulandı.
19 Aralık 2024'te yayımlanan TÜİK Sosyal Koruma İstatistikleri emekliler için yapılan sosyal koruma harcamalarının GSYH'ye payının son 5 yılda hızla düştüğünü ortaya koydu.
2019'da emeklilere GSYH'nin yüzde 6,1'i kadar sosyal koruma harcaması yapılırken bu oran 2022'de yüzde 3,8'e geriledi. 2023'te EYT'nin etkisiyle yüzde 4,4 olarak gerçekleşti.
Böylece "EYT büyük yük oldu" iddialarının gerçek dışı olduğu ortaya çıktı.
2023 yılında emekliler için yapılan harcamalarının düzeyi 2019, 2020 ve 2021 yıllarının gerisinde kaldı.
Türkiye'de emekliler için yapılan harcamalar son beş yılda geriledi.
Böylece DİSK-AR'ın ILO verilerine dayanarak hazırlamış olduğu araştırmada yer alan iddia TÜİK tarafından da doğrulanmış oldu.
DİSK-AR Araştırmasında Türkiye'nin dünyada emekliler için en az sosyal harcama yapan ülkelerden biri olduğu ortaya konmuştu.
ILO bu oranı yüzde 4,3 olarak belirtmişti. TÜİK de benzer bir oranı teyit etti (%4,4).”
