TL'nin seyri enflasyon için belirleyici olacak

Selçuk ALTUN

Nisan ayında enflasyon beklentilerin bir miktar üzerinde aylık bazda yüzde 0.85 artış gösterdi. Yıllık bazda ise baz etkisinin katkısıyla yüzde 11.86'dan yüzde 10.94'e geriledi.

Nisanda petrol fiyatlarındaki düşüşün enflasyon üzerindeki düşürücü etkisine karşın, gıda fiyatlarındaki artış, enflasyondaki aylık bazdaki yükselişte belirleyici oldu.

Enflasyon rakamlarını değerlendiren uzmanlar, petrol fiyatlarındaki düşük seviyelerin devam etmesinin enflasyon açısından olumlu göründüğünü düşünüyor. Buna karşın, TL'nin volatilitesindeki artış nedeniyle önümüzdeki dönem enflasyonun seyri üzerinde belirsizliğe neden oluyor.

Analistler, enflasyon için maliyet etkisinin önemi göz önünde bulundurulduğunda TL'nin seyrinin önümüzdeki dönemde enflasyonun seyri açısından önemli olacağını vurguluyor.

Enver Erkan - Tera Yatırım: Enflasyonda çok bilinmeyenli denklem

Enflasyon denkleminde, negatif ve pozitif faktörlerin bir arada olduğunu görmekteyiz. Merkez Bankası'nın, yılın 2. Enflasyon Raporu'ndaki temel varsayımları Temmuz ayından sonraki süreçte aşağı yönlü baskının ağırlık kazanması ve enflasyonu düşürücü faktörlerin baskın gelmesi yönündedir. Bu kapsamda da yılsonu enflasyon beklentisini %7,4 seviyesine düşürmüş durumdadır.

Enflasyonda yukarı yönlü risk teşkil edebilecek faktörlerin nihai etkilerini önümüzdeki aylar açısından görmek gereklidir. En önemlisi TL'nin değer kaybı ve FX geçişkenliği… Enerji ve emtia fiyatlarındaki düşüş maliyet etkisi açısından bizim için bir avantaj, ekonomideki durgunluk etkisi itibariyle de enflasyon yaratacak bir talep etkisi mevcut değil. Ancak bizim enflasyondaki sorunumuz talepten ziyade maliyet unsuru ile alakalı olduğundan, emtia fiyatları ve TL değer kaybı arasındaki dengenin nasıl oluşacağına dikkat etmek gerekir. TL değer kaybı, enerji ve emtiadaki fiyat düşüşü etkisini nötrleyebilir; çünkü enerji ve hammaddede dışarı bağımlıyız ve döviz bazlı fiyatlar yükseliyor. Bunun özellikle sanayide üretim maliyetlerine etkisini izlemek gereklidir. Korunma tedbirlerinden dolayı üretim bandındaki hızın da arz kaynaklı etkisi fiyatlarda yeni bir denge noktası oluşmasına yol açabilir. Temel mal ve hizmetler tarafında ise; restoran, otel ve mağazaların kapalı olması, seyahat kısıtlarının olması sebebiyle oluşan kilitlenmeden sonra, açılmaların gerçekleştiği dönemde yeni fiyatların nasıl oluşacağı konusu da önemlidir.

Merkez Bankası'nın Enflasyon Raporu'ndaki yönlendirmesi gereğince, faizleri düşürmeye devam edeceğini anlıyoruz. Düşük talep ve emtia fiyatları enflasyonu aşağı etkilese de, TL'de değer kaybının hızlanması durumunda enflasyon beklentilerinin bozulması ve baz senaryonun değişmesi durumu söz konusu olabilir.

İş Yatırım: Gıda fiyatları ve TL değer kaybı dezenflasyonu sınırlıyor

Gıda fiyatlarındaki yükseliş ve Türk Lirası'nda devam eden değer kaybı, zayıflayan talep ve emtia fiyatlarındaki gerilemeden gelen dezenflasyonu sınırlıyor. Kredi büyümesi ve para tabanındaki genişlemeyi de değerlendirdiğimizde 2020 yıl sonu enflasyon tahminimizi %10 düzeyinde tutmaya devam ediyoruz. Sosyal mesafelenme tedbirlerinin Haziran ayından itibaren hafiflemesini ve talebin yaz aylarında kademeli olarak toparlanmasını bekliyoruz. Talep toparlandıkça, geçmiş kayıplarını karşılamak isteyen firmalar tarihsel ortalamaların üzerinde fiyat artırabilir.

TL'de son dönemde kaydedilen hızlı değer kaybı enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı yaratsa da küresel piyasalarda petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında gözlenen düşüşün ve zayıf talep koşullarının bu baskıyı büyük ölçüde telafi ettiği görülüyor.

Akbank: Yıl sonu enflasyon beklentimiz %8

Enflasyonda gerilemenin önümüzdeki aylarda da devam edeceğini değerlendiriyoruz. Kurda görülen yükselişe rağmen, düşük petrol fiyatlarının, zayıflayan iç talebin, katılık gösteren hizmet enflasyonunun gerileyebilecek olmasının enflasyondaki düşüşü desteklemesini bekliyoruz. 2020 yıl sonu enflasyon beklentimiz %8.

TCMB ise geçtiğimiz hafta yayınladığı Enflasyon Raporu'nda 2020 yıl sonu enflasyon beklentisini %8,2'den %7,4'e çekti. TCMB, enflasyonda aşağı yönlü baskının Temmuz ayı itibariyle artmasını bekliyor. TCMB alınan önlemlerin ölçülü, hedef odaklı ve öngörülebilir olduğunu, bu nedenle enflasyonist bir baskı yaratmayacağını, enflasyonda emtia fiyatlarının ve toplam talep koşullarının belirleyici olduğunu belirtti.

GCM Forex: Yapısal sorun ve hassasiyet sürüyor

Nisan ayı enflasyon detaylarında gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde aylık artış %2.53 seviyesinde olarak gıda fiyat şoklarının devam ettiğini göstermektedir. Enflasyon sepeti dağılımında gıda ve alkolsüz içecekler kalemine karşı yapısal sorun ve hassasiyet sürmektedir. Mevsim geçişi ile bu negatif etkilerinin bir miktar azalması beklenebilir fakat bu noktada koronavirüsü kaynaklı üretim durması ve gıda ürünlerine gelen zamlar pozitif iyileşmenin şiddetini azaltabilir.

TCMB'nin 2020 yılsonu enflasyon tahmini %7.4 seviyesinde bulunurken yılın ikinci yarısından sonra tek haneye doğru enflasyon gerçekleşmeleri talep azalması ve düşük enerji maliyetleri ile desteklenebilir.

Oyak Yatırım: Temmuzda tek haneli oranları görebiliriz

Talep koşullarının önemli ölçüde gerilediği Nisan ayında fiyatlar üzerindeki bu baskının arz yönlü unsurlardan kaynaklandığını görüyoruz. Kur şokunun maliyet kanalı üzerinden getirdiği geçişkenlik ithalatın düşmesi nedeniyle sınırlansa da düşen üretim nedeniyle artan birim işçi ücretleri ve de içeride üretimden daha ucuza ithal edilen malların yarattığı pahalılık fiyatları yukarı iten unsurlar olacak. Diğer taraftan ihracatın düşmesi nedeniyle çeşitli ihraç ürünlerinde ise fiyatların gerilediğine şahit olacağız. Önümüzdeki dönemde petrol fiyatların yükselmeyeceği varsayımı altında bu faktörlerin fiyatlar üzerindeki net etkisinin düşürücü yönde olmasını ve önümüzdeki aylarda yıllık enflasyonun gerilemeye devam etmesini bekliyoruz.

Nisan ayında yüzde 10.94'e düşen yıllık enflasyonun temmuz ayında tek haneli oranlara gerilediğine ve yılsonunda enflasyonun %8.0'e düştüğüne şahit olabiliriz. Enflasyondaki bu düşüş eğilimi TCMB'nin faiz indirimlerine devam etmesini sağlayacaktır. Dolayısıyla TCMB'nin 21 Mayıs'ta gerçekleşecek PPK toplantısında indirimlere devam ettiğini görebiliriz.

İnfo Yatırım: TCMB, bekle ve gör stratejisi uygulayabilir

2020 yılının ilk yarısında düşük baz etkisi sebebiyle enflasyon yine çift haneli seviyelerde kalmasını, yılın ikinci yarısında enflasyonun tek hanelere düşmesini beklemekteyiz.

TCMB son 8 toplantısında enflasyondaki düşüş beklentisine paralel olarak önden yüklemeli faiz indirimlerini gerçekleştirdi. 23 Nisan'da yapılan toplantıda da politika faizi 100 baz puan indirilerek %8,75 seviyesine çekildi.

Enflasyonun politika faizinin üzerinde olmasını da göz önünde bulundurarak TCMB'nin 21 Mayıs'ta Para Politikası Kurulu toplantısında en önemli gündem maddesi koronavirüs salgını olacaktır. Açıklanan son enflasyon raporunda yılsonu beklentisinin %7,40 olarak açıklanması Merkez Bankası'na faiz indirimi konusunda açık kapı bıraksa da nisan enflasyonunun beklenti üzerinde kalması ve dolar/TL'nin zayıf seyri dolayısıyla bekle ve gör stratejisinin uygulanmasını bekliyoruz.