TL mevduatlar 1 trilyon lira sınırına dayandı
19 Mart sonrasında döviz kurlarındaki yükselişi TL’ye dönüp yüksek faizden yararlanmanın fırsatını gören gerçek kişiler geçen yılsonundan bu yana TL mevduatlarının payını 3 puan arttırdı ve yüzde 43’e taşıdı. Gerçek kişilerin TL mevduatı da 996.5 milyar liraya yükseldi.
Şebnem TURHAN
Merkez Bankası’nın kasımdan bu yana sıkılaştırdığı para politikası mevduat faizlerinde de gözle görünür bir yükseliş yaşattı. Kasım 2020’de yüzde 12 seviyelerinde olan TL mevduat faizleri ortalama yüzde 18’e geldi. Mart 2021’e kadar TL’deki güçlenmenin de etkisiyle gerçek kişiler döviz mevduatlarını az da olsa TL’ye çevirmeye başladı. 19 Mart sonrasında ise döviz kurlarındaki yükselişi de yüksek faizli TL mevduata geçme fırsatı olarak gören gerçek kişilerin TL mevduatı yılsonundan bu yana yüzde 18,3 arttı. Döviz mevduatında ise yılsonundan bu yana azalma ise yüzde 4,85 oldu. TL mevduatta en çarpıcı yükseliş 26 Mart haftasında yaşandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 7 Mayıs ile biten haftalık verilerine göre gerçek kişilerin toplam mevduatı 2 trilyon 313 milyar 568 milyon lira. Bunun 996.5 milyar lirası TL mevduattan, 160.3 milyar doları da döviz cinsi mevduattan oluşuyor. Sektörde bireylerin TL mevduatının payı yüzde 43 seviyesinde. Yılsonunda gerçek kişilerin TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 40 seviyesinde bulunuyordu. 7 Mayıs haftasına kadar TL mevduatta 3 puanlık bir iyileşme yaşandı. Uzun süredir gerçek kişilerin TL mevduatının payı yüzde 40 seviyelerinde bulunuyordu. Yılsonunda 842.3 milyar lira seviyesinde olan TL mevduatlar 7 Mayıs haftasında 996.5 milyar lira ile 1 trilyon lira sınırına dayandı. Bu 154.1 milyar liralık bir artışa işaret ediyor.
Kamuda TL’nin payı yüzde 46,4
TL mevduatlarda kamu, yabancı ve özel bankalar da yılsonuna göre çift haneli yükselişler yaşadı. BDDK verilerine göre kamu bankalarında TL mevduatında yılsonuna göre artış yüzde 17,36 oldu. Ve kamuda mevduatını tutan gerçek kişilerin mevduatında TL’nin payı yüzde 46,4. Bu oran sektör ile yabancı ve yerli özel bankalardan çok daha yüksek. Yani mevduatını kamu bankalarında tutmayı seçen bireyler TL mevduatını daha çok tercih etmiş. Kamuda TL mevduat hacmi ise 396.5 milyar lira seviyesinde. Kamu bankalarında gerçek kişilerin döviz mevduatının payı ise yüzde 53,6’ya geriledi. Bu oran yılsonunda yüzde 55,6 idi. Yani 7 Mayıs haftasına kadar TL mevduatın payında 2 puanlık bir iyileşme yaşandı. Kamu bankalarının döviz mevduatında yılsonuna göre düşüş ise 2,5 oldu.
Yerli özel bankalarda ise gerçek kişilerin TL mevduatları yılsonuna göre yüzde 16,1 artış gösterdi. Böylece gerçek kişilerin TL mevduat hacmi 309.2 milyar liraya çıktı. TL mevduatın gerçek kişilerin toplam mevduatındaki payı ise yüzde 41,6 oldu. Yılsonunda bu oran yüzde 39,3 seviyesindeydi. Yerli özel bankalarda TL mevduatındaki artış toplam mevduata göre daha yavaş gerçekleşti. Yerli özel bankalarda döviz mevduatı ise yılsonuna göre 5,12 azalma olsa da payı o kadar hızlı gerilemedi. Yerli özel bankalarda döviz mevduatının payı hala yüzde 58,4 seviyesinde. Bu oran yılsonunda yüzde 60,7 idi.
Yabancı sahipli bankalar ise gerçek kişilerin TL mevduatında yılsonuna göre yüzde 22’lik bir artış yakalamayı başardı. Böylece gerçek kişilerin TL mevduat hacmi 238.3 milyar liraya çıktı. Ancak halen daha gerçek kişilerin TL mevduatının toplam mevduatlarındaki payı yabancı bankalarda yüzde 40,7 seviyesinde. Gerçek kişilerin yabancı bankalarda döviz mevduatının payı ise yüzde 59,3 ile sektörün en büyük payına işaret ediyor.
Bir haftada 1 milyar dolarlık alım geldi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 7 Mayıs haftasında gerçek kişilerin döviz mevduatı 30 Nisan haftasına göre artış gösterdi. BDDK verileri 1 haftada 1 milyar 93 milyon dolarlık bir yükselişle gerçek kişilerin döviz mevduatının 160.3 milyar liraya çıktığına işaret etti. Aslında 16 Nisan haftasından bu yana gerçek kişilerin döviz mevduatında haftalık yükselişler yaşanıyor. Ancak son dönemin en hızlı yükselişi 7 Mayıs haftasında yaşandı. Ramazan Bayramı nedeniyle Türkiye piyasaları kapalıyken dolar/TL'da 8.5 lira seviyesine kadar yaşanan yükselişin ise yine gerçek kişilerin TL'ye dönme fırsatı olarak kullanması bekleniyor. BDDK ve Merkez Bankası ramazan bayramını da içeren haftanın verilerini yarın açıklayacak.
