Tarım sektörü, istihdam kapısı olmaktan çıktı
Tarımın istihdam payında 2005’ten 2024’ün ikinci çeyreğine 10,5 puanlık düşüş yaşandı. İstihdam sayısı artsa da sanayinin payı da geriledi. Rakamlara göre tarım istihdam kapısı olmaktan çıktı. 20 yılda yeni istihdamda her 10 kişiden 8’i hizmetlerde, 2’si sanayide iş buldu.
İBRAHİM EKİNCİ
Son 20 yılda, ana sektörlerin istihdam payında derin değişiklikler yaşandı. Tarımın payında dramatik düşüş yaşanırken sanayi de pay kaybetti. Son 20 yıldaki yeni 13 milyon 339 bin kişilik istihdamın 10 milyon 830 bin kişisi, başka bir ifade ile yüzde 81,2’si hizmetler sektörünce sağlandı.
Tarımın payında son 20 yılda 10,5 puanlık gerileme
TÜİK’in 2005 – 2024 (II. Çeyrek) işgücü ve istihdamın sektörel paylarına ilişkin verilerine göre istihdamda tarım sektörünün payında son 20 yılda 10,5 puanlık gerileme oldu. Bu kayıp oldukça yüksek ve hızlı gerçekleşmiş görünüyor. 2005 yılında tarımın istihdamdaki payı yüzde 25,5’ti. 2016’da ilk kez yüzde 20’nin altına geriledi ve 2024 yılı ikinci çeyrek itibariyle yüzde 15’e düştü.
Aynı dönemde sanayi sektörü istihdam payı da 1,1 puan geriledi. Bu sektörün 2005 yılı itibariyle istihdam payı yüzde 21,4’tü. 2016’da yüzde 20’nin altına geriledikten sonra tekrar toparladı ancak, 2024 II. Çeyrek itibariyle 2005 payının 1,1 puan altında kalarak yüzde 20,5’e gerilemiş oldu.
Tarım sektöründeki istihdam kaybı, istihdam sayısına da yansıdı. 2005’ten 2024 II. Çeyrek’e toplam istihdam yüzde 68,9 artarak 19 milyon 357 bin kişiden 32 milyon 696 milyon kişiye çıkarken tarımda hiç artış olmadı. 2005’te tarımdaki istihdam sayısı 4 milyon 945 bindi. 2024 II. Çeyrek itibariyle 4 milyon 896 bin kişiye geriledi. 49 bin kişilik kayıp oldu.
Her 10 kişiden 8’i hizmetlerde iş buldu
Sanayi sektörünün toplamdaki payı gerilemekle birlikte istihdam sayısı 4 milyon 140 binden 6 milyon 697 bine çıktı. Ancak asıl patlama hizmetler (ve inşaat) sektörünün istihdam payında oldu. İnşaat dahil hizmetlerin payı yüzde 53,1’den yüzde 64,5’e çıkarken, sayısal olarak yüzde 100’den fazla artış yaşandı. 2005’te hizmetler sektörünün istihdamı 10 milyon 272 bin kişiydi. 2024 II Çeyrek itibariyle 21 milyon 102 bin kişiye çıktı. İnşaat sektöründe de paralel bir gelişme oldu. İstihdam payı yüzde 5,7’den yüzde 6,5’e çıkarken, istihdam sayısı da 1 milyon 96 bin kişiden 2 milyon 980 bin kişiye yükseldi.
2005’ten 2024 II. Çeyreğe istihdam 19 milyon 357 bin kişiden 32 milyon 696 milyon kişiye çıkarken, 13 milyon 339 bin kişilik yeni istihdamın 10 milyon 830 bin kişisi, başka bir ifade ile yüzde 81,2’si hizmetlerden geldi. Bu rakamlara göre yeni istihdamda her 10 kişiden 8’i hizmetler sektöründe, 2’si sanayide iş buldu.
