SSB İsmail Demir’den F-35’te 'mali haklar için masaya oturma' işareti

ANKARA (DÜNYA) - Savunma Sanayii Başkanı (SSB) İsmail Demir, ABD Savunma Bakanlığının Türkiye’nin F-35 programından çıkarıldığına ilişkin mektubunun Türkiye’nin haklı argümanlarını desteklediğini belirterek, sorun çözümü için çalışma yürütüleceğini açıkladı. Savunma Sanayii Başkanlığı, ABD’de F-35 sorunuyla ilgili bir Hukuk Bürosu ile anlaşmış ve hukuki çalışmalar yanında lobi faaliyetleri de yürütmeye başlamıştı.

Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) Yönetim Kurulu üyeleriyle bir araya gelen İsmail Demir, F-35 programından çıkarılmanın hukuki zemini bulunmadığını vurguladı. İsmail Demir, yeni bir müzakere ortamı doğduğunu belirtti ancak müzakerelere ilişkin çerçevenin program katılımı ve uçak bedeli olarak ödenen tutarlarla sınırlı olabileceğini işaret etti.

Demir şunları kaydetti:

“F-35 programından çıkartılma ve F-35’lerimizin bir kısmının verilmemesi konularının bir hukuki zemini var, mutabakat zaptına dayalı bir ortaklık var. Biz bu imzalanan metin çerçevesinde herhangi bir ortağın ana ülke olsa bile diğer bir ortağı çıkarttım demekle çıkartamayacağını söyledik, çünkü bu metne göre herhangi bir ortağın buradan çıkartılması ancak bütün ortakların oybirliğiyle olur veya kendisi çekilir. Bunun hiçbirisi gerçekleşmediği halde ‘Türkiye’yi çıkarttım’ açıklamalarının bir hukuki zemini yoktur. Geçen ay yazılan bir mektupta da ABD’liler bunu bir nevi itiraf etmiş oldular, çünkü söylediklerine göre bu mutabakat zaptı çerçevesinden kendileri çekildiklerini, ayrı bir mutabakat zaptı ile işe devam edeceklerini bildiriyorlar. Bu ne demek? Biz bu kurduğumuz tablodan birisini çıkartamayacağımızı anladım, onun için biz bu masadan kalkalım, diğer işimize gelenleri de alalım, ama diğer metin askıda kalsın. Yani hukuki olarak hükümsüz olamasa da pratik olarak hükümsüz kalsın anlamında bir adıma gidildi.”

Müzakere olacak

SSB Başkanı İsmail Demir, diğer yandan konuyla ilgili temas ve diyalogun sürdürülmesi iradesi olduğunu da belirterek, “Ama diğer yandan da bu konuyla ilgili temaslarımızı ve diyaloglarımızı sürdürelim iradesi var. Şimdiye kadar konuyla ilgili sadece biz yaptık oldu deyip basına verdikleri demeçlerle bu işi yürütürken, görüşme taleplerimizle ilgili bir suskunluk varken, böylece bir görüşme zinciri açılmış olacak. Neticesinde de bu ortaklık çerçevesinde, uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması, hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da aykırı olmayacak şekilde bir çözüm bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak.” diye konuştu.

“Uyuşmazlıkla ilgili şimdiye kadar bir zemin oluşmamıştı”

İsmail Demir, anlaşmadaki (programa katılan ülkelerin savunma bakanları ya da yetkili idareleri tarafından imzalanan mutabakat zaptı) uyuşmazlıkların öncelikle tarafların kendi aralarında çözülmesine dair hüküm taşıdığını hatırlatarak, tarafların uyuşmazlık konusunda şimdiye kadar kendi aralarında konuşması için bir zemin oluşmadığını belirtti.

Demir, “Şimdi bu zemin en azından açılmış oldu. Umulur ki, yani hakkaniyet ölçülerinde bir taraf belirli bir katkı yapmış, o katkının karşılığında oluşturulması gereken değerler var, bunu oluşturmaya başlamışken bu yarıda kesilmiş. Bunun müzakeresi yapılır, bu değerden ne kadar istifade edildi, çünkü bu miktarın bir kısmı ortak olmak için verilen, bir kısmı uçaklara bedel olarak verilen, bu ikisi kendi içinde ayrı zeminlerde tartışılabilir. Ama sürece başladıktan sonra bunun neticesi görülecek. Beklentimiz o ki, yine işte müttefiklik ruhu, ittifak ruhu içinde birbirleriyle ilişkileri olmuş ve olacak iki müttefikin belirli bir adil ölçüde bu meseleyi çözümlemeleri beklenir. Konuşmazsan hiçbir şeyi çözemezsin, bir yandan konuşmamız başlamış oldu” dedi.

Milli Muharip Uçağa ağırlık verilecek

İsmail Demir, Türkiye’nin bu projeden dışlanmasıyla uçakları elde etme ihtimalinin düşük olabileceğine de işaret edecek şekilde, “Biz Milli Muharip Uçak projemize bütün gücümüzle yükleneceğiz. Bunu enkısa zamanda hayata geçirmek üzere çalışacağız. Ama tabii bu cevabı verdiğimizde de bunu bir hayalperest vizyon olarak kullanmak da istemiyoruz. Meselenin zorluğunu ben her ortamda vurguluyorum. Bunu mazeret üretmek için değil, ne kadar çok çalışmamız, ne kadar bu işi sıkı tutmamız gerektiğini vurgulamak açısından söylüyorum.” dedi.

Yüksek irtifa hava savunma sistemi 2023 sonuna kadar bitecek

İsmail Demir, ABD ile sorunların ana kaynağı olan yüksek irtifa hava savunma sistemi tedarikindeki sıkıntılara yönelik olarak da SİPER adı verilen yerli sistemin 2023 sonuna kadar hazır hale geleceğini açıkladı. Türkiye ABD ve Avrupa’dan yüksek irtifa hava savunma sistemi alamaması nedeniyle Rus yapımı S-400 sistemlerini satın almıştı. Demir, Türkiye’nin dronlara karşı çok alçak hava savunma için Korkut, yine çok alçak irtifa için Sungur, alçak ve orta irtifa için Hisar A+ ve Hisar O+ sistemlerini geliştirmişti.

Elektromanyetik silah ve lazer silahları çalışmaları devam ediyor

Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, elektromanyetik fırlatma teknolojisi ile geliştirilen elektromanyetik top ve lazer silahı konusunda projeler yürütüldüğünü hatırlatarak, bu teknolojilerin belirli bir seviyeye geldiğini, çeşitli safhalarda denenmeye başlanacağını da kaydetti.Kara platformlarında dron saldırılarına karşı lazer ve diğer başka teknolojilerle savunulması gibi kullanım alanları denendiğini belirten Demir, üçlü olarak tasarlanan bu sistemin tamamlanmasının yakın olduğunu kaydetti. Demir, sektörün nitelikli insan kaynağı ihtiyacının da karşılanmasına çalışıldığını vurguladı.