Son 20 yılda asgari ücretin işverene maliyeti nasıl değişti?
Asgari ücrette son 20 yılda artış ile birlikte vergi dilimleri, primler de artıyor. Net maaş üzerinden bakıldığında ise brüt ücret ile işveren maliyeti 20 yılda gerilemiş görülüyor.
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Son yıllarda enflasyonla birlikte yüksek oranlı zamlar yapılan asgari ücretin 2025 yılı görüşmeleri enflasyon tartışmaları altında başlıyor.
İşverenlerin özellikle döviz kurlarındaki yatay seyir nedeniyle maliyetleri çok yükselttiğini söyledikleri asgari ücretin maliyetinin yıllar içindeki değişimi de görüşmeler başlarken merak konusu oluyor.
Net, brüt maaş ve işverene maliyet hesaplamalarında neler var?
Net ücret, çalışanın eline geçen miktar olurken, brüt maaş ise net maaşa SGK çalışan primi, işsizlik primi, gelir ve damga vergisinin eklenmesiyle bulunuyor.
Brüt maaşa, işveren SGK payının eklenmesiyle de bir çalışanın işverene maliyet ortaya çıkıyor.
Yıllar içinde özellikle asgari ücret görüşmelerinde bu paylarda oranlar değişebiliyorken, hükümet işverene destek de verebiliyor.
Son yıllarda enflasyondaki hızlanmayla yapılan yüksek oranlı maaş zamları ise alım gücünü iyileştirmiyor.
2025 yılı için yapılacak asgari ücret zammı görüşmelerinde takvim belli olurken, işverenler de vergi dilimlerinde değişimi sürekli vurguluyor.
İşveren maliyet 20 yılda nasıl değişti?
20 yılda asgari ücrete 9 yılda tek zam yapılırken, 11 yılda ise yıl ortasında da güncelleme yapıldığı görülüyor.
2004 yılında 303,08 TL (paradan altı sıfır atılmadan önce 303 milyon 75 bin 500 lira) olan asgari ücretin brüt tutarı 423 milyon ya da paradan sıfır atıldıktan sonrası için 403 TL olurken, işverene maliyeti de 560,16 TL oluyordu.
İşveren maliyeti ile net maaş oranı 1,85 oranında görülürken, brüt maaşın net maaşa oranı da 1,40 oluyordu.
2024 yılında asgari ücrete yıl ortasında artış yapılmazken, 17 bin 2,12 TL olan net asgari ücretin brüt hali 20 bin 2,5 TL oluyor. İşveren maliyeti de 23 bin 502,94 TL olarak görülüyor.
İşverenlerin özellikle ihracat tarafında emek yoğun sektörlerin maliyetlerin çok arttığını belirttiği asgari ücrette brüt maaş ile net maaş oranı 1,18’e gerilerken, işveren maliyeti ile net maaş oranı da 1,38’e gerilemiş görünüyor.
