Schengen vizesine 10 yılda 511,4 milyon Euro harcadık
Özellikle pandemi sonrası Türk vatandaşları için adeta çileye, iş dünyası açısından da tarife dışı engele dönüşen Schengen vizesindeki ret oranı, geçen yılın tamamında yüzde 21,7’ye dayandı.
Merve YİĞİTCAN - İSTANBUL
Pandemiden sonra Türk vatandaşları için adeta çileye dönüşen, iş dünyası tarafından da tarife dışı engel olarak görülen Schengen vizesinde Türkiye’nin ret oranı yüzde 21,7’ye dayandı. Batı ile kavgalı Ruslardan bile daha yüksek oranda ret yiyen Türklerin geçen yıl vize başvurularına ödediği tutar ise 84 milyonu Euro’yu aştı. Vize başvurularının son 10 yıllık fatura ise en az 511,4 milyon Euro...
Hem vatandaş hem de iş insanları için çileye dönüşen Schengen vizelerinde geçen yıl ret oranı yüzde 21,7 ile zirveye çıktı. Batı yaptırımlarıyla köşeye sıkıştırılan Rusların dahi ret oranı Türkiye’nin 2 puan gerisinde kalırken, en dramatik veri bir yılda Schengen için Türklerin cebinden çıkan 85 milyon Euro oldu. Son 10 yılda ise Türklerin Schengen vizesine harcadığı tutar 551,4 milyon Euro’yu aştı.
Avrupa Komisyonu'nun son açıkladığı verilere göre, 2023'te yapılan vize başvurularının sayısı 2022'ye göre yüzde 37 artışla 10,3 milyonu aşarken; 1 milyon 55 bin 885 başvuru ile Türkiye, Çin’den sonra en çok vize başvurusunda bulunulan ikinci ülke oldu. Türklerin yaptığı vize başvurularının geçen yıl 2022’ye göre yüzde 36,5 arttığı görülürken, Türkiye’den yapılan vize başvuru adedi toplam Schengen vize başvurularının yüzde 11’ine yakınını oluşturdu. Ancak Türklerin vize başvuruları kadar ret oranları da artarak devam ediyor. Buna göre Türkiye’nin Schengen vize başvurularındaki ret oranı 2022 yılında yüzde 15,6 iken bu oran geçen yıl yüzde 21,7’ye çıkmış durumda. Bu da 169 bin 514 başvurunun kabul edilmediği anlamına geliyor. Oysa şu anda Batı’nın sıkı yaptırım politikalarına rağmen Rusların Schengen vizesi başvurularındaki ret oranı yüzde 19,7 ile Türkiye’nin altında kaldı.
Ret oranı 4 katına çıktı
Türkiye’den yapılan Schengen başvurularının son 10 yıllık çıktılarına bakıldığında, 2014 yılında 883 bin 339 başvuruya karşın ret oranının yüzde 4,4 gibi düşük bir oranda kaldığı görülüyor. Bu tarihten itibaren hem başvuru sayısının hem de ret oranının kademeli olarak arttığı görülürken, pandemi yılları olan 2020 ve 2021’de başvuru sayıları 200 binlere inerek sert düşerken, ret oranları yüzde 10’un üzerine çıkmaya başladı. 2020’den 2023 yılına gelinceye kadar Türkiye’nin ret oranları sırasıyla yüzde 12,7; yüzde 16,6; yüzde 15,5 ve yüzde 16,1 olarak hesaplandı. Verilere bakıldığında, 2014-2017 yıllarında Türkiye’nin Schengen vizelerinde ret oranının ortalama yüzde 4,8 olduğu görülürken, son 4 yılda bu oranın 4 katını aşarak yüzde 16,6’ya yükseldiği görülüyor.
Fatura kabarıyor
Peki Türkiye geçen yıl Schengen vize başvuruları için ne kadar bir bedel ödedi? 12 yaş üstü kişiler için Schengen başvuru ücretinin 80 Euro olduğu hesaba katılırsa, geçen yıl sadece başvurular için 84,4 milyon Euro ödendiği görülüyor. Vize başvurusu için gerekli diğer harcamalar da düşünüldüğünde bu tutarın daha da yukarılara çıktığını söylemek mümkün. Türkiye’nin 2014’ten bu yana sadece vize başvurularına ödediği tutarın ise kabaca 511,4 milyon Euro olduğu hesaplanıyor.
Zeytinoğlu: Yıllık maliyet 120-150 milyon Euro arasında
Bu konu iş dünyasının da bir süredir gündeminde. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Schengen vize başvuruları önemli bir sorun olmaya devam ettiğini söyledi. İKV olarak Türkiye-AB ilişkilerinin sancılı bir alanı olan Schengen vize sürecini yakından izlediklerini belirten Zeytinoğlu, “Vatandaşlarımız tarafından yaşanan sıkıntıları AB nezdinde dile getirerek çözüm bulunması için taleplerimizi iletiyoruz. Bunun yanında Türkiye’nin vize serbestliği sürecinde kalan altı kriterin de bir an önce tamamlanması çağrısında bulunuyoruz. Sadece başvuru ücreti olarak verilen 80 Euro’yu dikkate aldığımızda, Türk vatandaşları olarak 2023 yılında Schengen vizesi başvurusu için yaklaşık 85 milyon avro Euro ödedik ki buna vize başvurusu ücreti dışındaki banka, tercüme, noter gibi harcamaları ve hızlandırma için alınan ek ücretleri de eklediğimizde toplam fatura 120 milyon ila 150 milyon Euro arasında değişiyor. Bir aday ülke ve gümrük birliği ortağı olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik bu uygulama, tarife dışı bir engel oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
En fazla ret oranı Estonya’dan geldi
2023 yılına ilişkin Schengen vize istatistiklere bakıldığında, Türkiye’den en fazla vize başvurusu yapılan ülkeler Yunanistan, Almanya, Fransa ve İtalya oldu. Yunanistan’a toplam 254 bin 377 başvuru yapılırken, bu başvurulara en az ret oranı yüzde 2,3 ile Edirne ve yüzde 7,2 ile İzmir’den yapılan başvurularda kaydedildi. Almanya için toplam 253 bin 472 başvuru yapılırken, Ankara’dan yapılan başvurularda ret oranının yüzde 27,1; İstanbul’dan yapılan başvurularda yüzde 21,5 ve İzmir’den yapılan başvurularda yüzde 13,1 olduğu görüldü. Toplamda en fazla ret oranına sahip ülke ise yüzde 42,5 ile Estonya olurken, bu ülkeyi yüzde 39,4 ile Danimarka, yüzde 31,3 ile Finlandiya, yüzde 27,5 ile Belçika, yüzde 22 ile Almanya izledi. Ret oranı en az olan ülkeler ise yüzde 6,6 ile Slovakya, yüzde 8,7 ile İtalya, yüzde 10,92 ile Slovenya, yüzde 11,94 ile Portekiz ve yüzde 14,6 ile Yunanistan ve Fransa oldu.
