Salgında 20 bin müzisyen ‘ekmeksiz’ kaldı

Selenay YAĞCI

İSTANBUL - Koronadan en çok etkilenen yaklaşık 4 aydır duran müzik sektörü, yılı yaklaşık 700 milyon dolar kayıpla bitirecek. Albümlerin ertelendiği, konserlerin iptal edildiği sektörde, virüs nedeniyle 20 bin müzisyenin ‘ekmeksiz’ kaldığı belirtiliyor. İçişleri Bakanlığı, 17 Mart itibarıyla tiyatro, sinema, konser faaliyetlerini süresiz durdurdu. Bakanlık, sinema ve tiyatro için destek açıklarken, müzikle ilgili konuşmadı. Normalleşme başlarken, konserlerin belirsizliği devam ediyor. Red Bull, Sabancı, Anadolu Efes, Akbank, Garanti, Yapı Kredi gibi şirketler, evden online konserlerle müzisyenlere destek olurken, Spotify ve Bandcamp gibi müzik platformları da dinleyicileri desteğe çağıran kampanyalara imza atıyor. Ama yeterli değil. Genellikle günlük işlerden para kazanan binlerce müzisyen, önünü göremediği için destek bekliyor.

“Bıçak kemiğe dayandı”

Müzik Yorumcuları Meslek Birliği ( MÜYORBİR) Başkanı Burhan Şeşen, meslek birliklerine üye yaklaşık 20 bin müzisyen olduğunu belirterek, müzikle geçinen aileleriyle birlikte en az 300 bin kişi olduğunu söyledi. Bakanlık ve büyükşehir belediyeleri ile toplantılar yaptıklarını ve projeler sunduklarını belirten Şeşen, sürecin müzik sektörü için çok yavaş ilerlediğini kaydederek, “Cumhurbaşkanımız ve Kültür Bakanımız sinema ve tiyatroya destekten söz ederken müziği -müzikal tabirle- es geçti. Gerçekten çok acil olarak destek bekliyoruz, zira bıçak kemiğe dayandı” dedi.

Özel Kopyalama Harcı hak sahiplerine dağıtılmalı

Şeşen, önerilerini şöyle açıkladı: “Bakanlığın hakkımız, sanatçının tazminatı olan topladığı ‘Özel Kopyalama Harcı'nın (vergisi) bir an evvel meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılmasını, belediyelerimizden de -projelerini sunduğumuz- online konserlerin hayata geçmesini bekliyoruz.” Müzisyenlerin çoğunun sahneden günlük kazandıkları paralarla geçindiklerini kaydeden yerli caz sahnesinin başarılı davulcularından Ediz Hafızoğlu, “Kirası, ailesi, kredisi olan bir çok müzisyen de ciddi zorluk çekiyor. Bir konser, orada çalışan rodi, ses teknisyenleri, ışıkçı, prodüksiyon ekibi, menajerler, araç şoförleri, ses sistemini kuran teknik ekip, mekanın personeli demek” dedi. Kimsenin gelecekle ilgili bir plan yapamadığını ifade eden Hafızoğlu, devletten önce müzikseverlerin sevdikleri müzisyenlere sahip çıkmasını istedi.

Etkilenen konser mekanlarından Jolly Joker’in Genel Müdürü Can Aydoğdu, yerli müziğin 100 bin kişiye istihdam sağlayan 1 milyar dolarlık bir sektör olduğunu kaydetti. Aydoğdu, iyimser tahminle son 6 ayda tekrar ayaklanacağı düşünülürse; sektörde 700 milyon dolar kayıp olacağını belirterek, “Vergi indirimi, rüsumun kaldırılması, etkinlik iptal fonu yaratılması ve proje teşvikleri gibi konularda destek bekliyoruz” dedi.

Beklentilerinin temmuz itibarıyla kontrollü olarak etkinliklerin başlaması, eylülde ise yeni normale geçilmesi olduğunu belirten Aydoğdu, “Hem sosyal mesafe hem de bar/ servis açısından teması minimuma indirecek planlamalar yapıyoruz. Sektör olarak tüketici davranışlarına ve yeni düzene göre stratejimizi proaktif bir şekilde yöneteceğiz” diye konuştu.

VERGİ İNDİRİMİ BEKLENİYOR

İKSV’nin ‘Pandemi Sırasında Kültür-Sanatın Birleştirici Gücü ve Alanın İhtiyaçları’ politika metninde ihtiyaç duyulan tedbirlerin bazıları şöyle:
- Kültür kurumlarının zararının tazmin edilmesi için devletin, özel sektörün mevcut fonları ve proje destekleri genel işletme desteğine dönüştürülmeli, ihtiyacı olana faizsiz kredi desteği sunulmalı.
- Kamu ve özel sektör eliyle, bu döneme özel acil durum fonları oluşturulmalı.
- Sponsorluk yasası genişletilip, özel sektörün kurumlara veya sanatçılara sağlanacağı desteklerin doğrudan hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden düşülmeli.
- Türkiye Canlı Müzik ve Eğlence Sektörü Derneği’nin önerileri ise şöyle; etkinlik biletlerinde KDV’nin yüzde 1’e çekilmeli, rüsum vergisinin kaldırılması sağlanmalı. Bu olmuyorsa, vergi gelirlerinin müzik sektörüne destek olarak aktarılmalı…

Sanatçılara destek 
- Konserleri iptal olan rap sanatçısı Da Poet, birkaç müzisyen ile birlikte albümlerinin dijital halini kendi kurduğu Nuhadorecords.com üzerinden satışa açtı. Müzikseverlerin albümlerini satın alarak destek vermesini bekliyor.
- Yerli birçok sanatçının yer aldığı festival ‘Festtogether’ canlı yayını 9 Mayıs'ta Youtube‘da 1.3 milyon kişi  izledi. Festival boyunca atılan SMS ve alınan hatıra biletinin desteğiyle İhtiyaç Haritası’ndaki 343 bin 791 ihtiyaç karşılandı.