Sahte içkide devletin kaybı ne kadar?

Türkiye sahte alkol trajedisi son bulmuyor. Yılbaşından itibaren sahte alkollü içkiden ölenlerin sayısı 109’e ulaşırken, tedavi için hastanelere başvuranların sayısı da 100’ü geçti. Son yıllarda fiyatların ve vergilerin artması nedeniyle Türkiye’de sahte alkollü içki tüketimine yöneliş görülüyor. Peki sahte içkide devletin kaybı ne kadar? Ekonomim.com araştırdı...

YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Sahte içkide devletin kaybı ne kadar?

Tüketicilerin etil alkol ve özellikle metil alkol gibi insan sağlığına ciddi zararlar verebilecek maddelerin kullanıldığı sahte alkollü içkilere yönelmesi Türkiye’de sahte içki tüketiminden kaynaklanan ölümleri artırdı. Özellikle yılbaşı gibi tüketimin yoğun olduğu dönemlerde yasa dışı şekilde üretilen içkiler piyasaya sürülüyor. Bir kısmı tüketilirken bir kısmı da saatli bomba gibi piyasada kalmaya devam ediyor. Bu ürünler genellikle merdiven altlarında üretiliyorlar ve hiçbir denetimden geçmiyorlar.

Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele birimlerinin yayımladığı raporlardaki yakalanma oranlarına bakıldığında, kaçak ve sahte piyasanın en büyük oyuncusunun etil alkol olduğu görülüyor.

Ankara Valisi Vasip Şahin, sahte içki operasyonları sonucu içki yapımında kullanılan 102 ton etil ve metil alkol ele geçirildiğini söyledi. Şahin bunun 62 tonunun Düzce ve Konya'da, yaklaşık 40 tonun ise Ankara içinde ele geçirildiğini belirtti. İstanbul Valisi Davut Gül ise kentte 14 Ocak-6 Şubat tarihleri arasında 86 bin 274 litre sahte ve kaçak alkollü içki ele geçirildiğini açıkladı.

Büyükelçilikler vatandaşlarını uyardı

Sahte alkollü içki kaynaklı ölümlerin artması hem Amerika Birleşik Devletleri’ni hem de Birleşik Krallık’ı harekete geçirdi. Her iki ülkenin Ankara Büyükelçilikleri web sitelerinde yaptıkları duyuruda Türkiye’yi ziyaret eden vatandaşlarını sahte alkollü içkilerin tehlikeleri konusunda uyardılar.

Her iki ülke de Türkiye’yi ziyaret eden vatandaşlarının alkollü içecekleri yalnızca lisanslı içki satış yerlerinden satın almalarını ve yapımı alkollü içeceklerden kaçınmalarını istedi. Uyarıda ayrıca içki şişelerinin bandrollerinin kontrol edilmesi ve şişe üzerindeki etiketlerinin düşük baskı kalitesi veya yanlış yazım açısından kontrol edilmesi gerektiği belirtildi.

Etil alkolün yüzde 90'ı sahte içkide kullanılıyor

Etil alkolün içine yaklaşık yarı fiyatına olduğu için karıştırılan metil alkol toplum sağlığı için ciddi tehdit oluşturuyor. Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın (TADB) verilerine göre 2023 yılında piyasaya arz edilen tarımsal kökenli denatüre edilmemiş ve ambalajlı etil alkol miktarı 9,7 milyon litre oldu. Bu etil alkol türü kaçak ve yüzde 90’ı sahte içki yapımında kullanılıyor.

Sayıştay’ın 2019 tarihli Tarım Orman Bakanlığı raporundaki bilgiler bilgilere göre ise tıbbi olarak ihtiyaç duyulan etil alkol miktarı 1.5 milyon litre civarında bulunuyor. Tıbbi olarak ihtiyaç duyulan alkolün bir miktar arttığı kabul edilse bile veriler piyasaya arz edilen ve büyük bölümü sahte alkollü içki yapımında kullanılan yaklaşık 8 milyon litre etil alkolün akıbetinin tam olarak bilinmediğini gösteriyor.

Devlet de büyük vergi kaybı yaşıyor

Sahte alkollü içkiler tüketenler için ölüm riski taşırken devletin önemli miktarda gelir kaybına neden oluyor. ekonomim.com'un resmi veriler üzerinden yaptığı hesaplamaya göre; 2023 senesinde kayıt dışı ve alkollü içki pazarının büyüklüğünün 8-14 milyon litre arasında olabileceği tahmin ediliyor. Pazar büyüklüğü ortalama 12 milyon litre alınarak yapılan hesaplama sonucu ortaya çıkan tabloda yaklaşık 7,5 milyar TL ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) kaybı olduğu görülüyor. Toplam ÖTV miktarı ürün hacminin yani 12 milyon litrenin, 1,365.72 TL olan maktu ÖTV ve yüzde 45’lik (rakı için) alkol oranıyla çarpılması sonucu bulunuyor. KDV (Katma Değer Vergisi) ile birlikte düşünüldüğü ise toplam vergi kaybı 9 milyar TL’nin üzerine çıkıyor. Bu veriler devletin 2023’teki toplam ÖTV geliri ile toplam vergi gelirinin yüzde 10’u kadar bir miktarın buharlaştığını gösteriyor.

 

Henüz bu içeriğe yorum yapılmamış.
İlk yorum yapan olmak ister misiniz?
Yorum yapmak için tıklayınız
Ekonomi