Sahte içkide devletin kaybı ne kadar?
Türkiye sahte alkol trajedisi son bulmuyor. Yılbaşından itibaren sahte alkollü içkiden ölenlerin sayısı 109’e ulaşırken, tedavi için hastanelere başvuranların sayısı da 100’ü geçti. Son yıllarda fiyatların ve vergilerin artması nedeniyle Türkiye’de sahte alkollü içki tüketimine yöneliş görülüyor. Peki sahte içkide devletin kaybı ne kadar? Ekonomim.com araştırdı...
Tüketicilerin etil alkol ve özellikle metil alkol gibi insan sağlığına ciddi zararlar verebilecek maddelerin kullanıldığı sahte alkollü içkilere yönelmesi Türkiye’de sahte içki tüketiminden kaynaklanan ölümleri artırdı. Özellikle yılbaşı gibi tüketimin yoğun olduğu dönemlerde yasa dışı şekilde üretilen içkiler piyasaya sürülüyor. Bir kısmı tüketilirken bir kısmı da saatli bomba gibi piyasada kalmaya devam ediyor. Bu ürünler genellikle merdiven altlarında üretiliyorlar ve hiçbir denetimden geçmiyorlar.
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele birimlerinin yayımladığı raporlardaki yakalanma oranlarına bakıldığında, kaçak ve sahte piyasanın en büyük oyuncusunun etil alkol olduğu görülüyor.
Ankara Valisi Vasip Şahin, sahte içki operasyonları sonucu içki yapımında kullanılan 102 ton etil ve metil alkol ele geçirildiğini söyledi. Şahin bunun 62 tonunun Düzce ve Konya'da, yaklaşık 40 tonun ise Ankara içinde ele geçirildiğini belirtti. İstanbul Valisi Davut Gül ise kentte 14 Ocak-6 Şubat tarihleri arasında 86 bin 274 litre sahte ve kaçak alkollü içki ele geçirildiğini açıkladı.
Büyükelçilikler vatandaşlarını uyardı
Sahte alkollü içki kaynaklı ölümlerin artması hem Amerika Birleşik Devletleri’ni hem de Birleşik Krallık’ı harekete geçirdi. Her iki ülkenin Ankara Büyükelçilikleri web sitelerinde yaptıkları duyuruda Türkiye’yi ziyaret eden vatandaşlarını sahte alkollü içkilerin tehlikeleri konusunda uyardılar.
Her iki ülke de Türkiye’yi ziyaret eden vatandaşlarının alkollü içecekleri yalnızca lisanslı içki satış yerlerinden satın almalarını ve yapımı alkollü içeceklerden kaçınmalarını istedi. Uyarıda ayrıca içki şişelerinin bandrollerinin kontrol edilmesi ve şişe üzerindeki etiketlerinin düşük baskı kalitesi veya yanlış yazım açısından kontrol edilmesi gerektiği belirtildi.
Etil alkolün yüzde 90'ı sahte içkide kullanılıyor
Etil alkolün içine yaklaşık yarı fiyatına olduğu için karıştırılan metil alkol toplum sağlığı için ciddi tehdit oluşturuyor. Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın (TADB) verilerine göre 2023 yılında piyasaya arz edilen tarımsal kökenli denatüre edilmemiş ve ambalajlı etil alkol miktarı 9,7 milyon litre oldu. Bu etil alkol türü kaçak ve yüzde 90’ı sahte içki yapımında kullanılıyor.
Sayıştay’ın 2019 tarihli Tarım Orman Bakanlığı raporundaki bilgiler bilgilere göre ise tıbbi olarak ihtiyaç duyulan etil alkol miktarı 1.5 milyon litre civarında bulunuyor. Tıbbi olarak ihtiyaç duyulan alkolün bir miktar arttığı kabul edilse bile veriler piyasaya arz edilen ve büyük bölümü sahte alkollü içki yapımında kullanılan yaklaşık 8 milyon litre etil alkolün akıbetinin tam olarak bilinmediğini gösteriyor.
Devlet de büyük vergi kaybı yaşıyor
Sahte alkollü içkiler tüketenler için ölüm riski taşırken devletin önemli miktarda gelir kaybına neden oluyor. ekonomim.com'un resmi veriler üzerinden yaptığı hesaplamaya göre; 2023 senesinde kayıt dışı ve alkollü içki pazarının büyüklüğünün 8-14 milyon litre arasında olabileceği tahmin ediliyor. Pazar büyüklüğü ortalama 12 milyon litre alınarak yapılan hesaplama sonucu ortaya çıkan tabloda yaklaşık 7,5 milyar TL ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) kaybı olduğu görülüyor. Toplam ÖTV miktarı ürün hacminin yani 12 milyon litrenin, 1,365.72 TL olan maktu ÖTV ve yüzde 45’lik (rakı için) alkol oranıyla çarpılması sonucu bulunuyor. KDV (Katma Değer Vergisi) ile birlikte düşünüldüğü ise toplam vergi kaybı 9 milyar TL’nin üzerine çıkıyor. Bu veriler devletin 2023’teki toplam ÖTV geliri ile toplam vergi gelirinin yüzde 10’u kadar bir miktarın buharlaştığını gösteriyor.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.