Rezervlerdeki artış sürürken krediler daralmaya devam ediyor

Ali Orhan Yalçınkaya

Döviz Rezervleri

4 Ağustos haftasında 113.8 milyar dolar olan TCMB’nin altın dâhil brüt rezervleri 11 Ağustos itibariyle 728 milyon dolar artarak 116.3 milyar dolara yükseldi. Böylece yılın başından bu yana rezervlerdeki gerileme 12.4 milyar dolara iyileşti.

Söz konusu haftada altın hariç brüt rezervler 873 milyon dolar artarak 75.1 milyar dolara yükselirken, altın rezervleri 145 milyon dolar azalarak 41.2 milyar dolara geriledi.

Stand-by tanımlı bilançoya göre ise TCMB’nin net uluslararası rezervleri (NUR) bir önceki haftaya göre35 milyon dolar artarak 15.8 milyar dolar düzeyine çıktı.  Böylece geçtiğimiz yılın sonundan bu yana azalış 11.8 milyar dolar düzeyine iyileşme göstermiş oldu.

11 Ağustos itibari ile TCMB’nin haftalık açıkladığı Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi (URDL) verisi, bir önceki haftaya göre tüm swap stokunun (Merkez Bankaları ve BIST dahil) 1.6 milyar dolar artarak 66.4 milyar dolara yükseldiğine işaret ediyor. Bu durumda, tüm swaplar hariç net uluslararası rezerv pozisyonu –50.7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1.6 milyar dolar kötüleşme göstermiş oldu.

Döviz Tevdiat Hesapları

Banka ve para istatistiklerine göre 4 Ağustos haftasında 170.4 milyar dolar düzeyinde olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduat hesapları (DTH) 11 Ağustos haftasında 1.8 milyar dolar artarak 172.2 milyar dolara yükseldi. Geçtiğimiz haftaki artış parite ve altının ons fiyatı kaynaklı etkilerinden arındırıldığında ise DTH’ların nette 2.2 milyar dolar arttığını görmekteyiz. Yılın başından itibaren ise azalış 22.9 milyar dolar oldu.

Detaylarda tüzel kişi hesaplar bir önceki haftaya göre 1.8 milyar dolar artarak 70.1 milyar dolara, gerçek kişi hesaplar 56.0 milyon dolar artarak 102.12 milyar dolara yükseldi.  

Yabancı para (YP) mevduat verisi DTH ve kıymetli maden (altın) depo hesaplarından oluşmaktadır. Buna göre ise söz konusu haftada DTH’lar 2.0 milyar dolar artarak 144.3 milyar dolara, altın mevduatı 228.0 milyon dolar azalarak 27.9 milyar dolara geriledi.

Kur Korumalı Mevduat (KKM) ise 11 Ağustos haftasında bir önceki haftaya göre 75.3 milyar TL artarak 3 trilyon 357 milyar TL’ye (124.7 milyar dolar) yükseldi. 

Menkul Kıymet Hareketleri

4 Ağustos haftasında 28.7 milyar dolar olan yabancıların hisse stok miktarı 11 Ağustos ile biten haftada 30.1 milyar dolara, 58.4 milyon dolar olan özel sektör tahvil ve bonoları (ÖST) 59.7 milyon dolara yükselirken, 2.0 milyar dolar olan DİBS stok miktarı ise değişim göstermedi.

Piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında geçen hafta yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 101.0 milyon dolar satış yaparken, DİBS’lerde 8.8 milyon dolar alış gerçekleştirdiler. Böylece menkul kıymetlerden toplamda 90.9 milyon dolarlık çıkış olurken, yılın başından bu yana toplam giriş 820.8 milyon dolara geriledi.

Krediler

TCMB’nin haftalık para ve banka istatistikleri ise bankacılık sektöründe kredilerdeki daralmanın sürdüğüne işaret ediyor.

Kamu ve özel bankalar ile genel olarak sektörün vermiş olduğu kredileri kur etkisinden arındırarak 13 haftalık ortalaması yıllıklandırıldığında, kredilerde bu yılın Nisan ayı sonunda görülen zirvenin ardından daralmanın devam ettiğine işaret ediyor.