Rezervlerde 6 iş gününde artış 10.5 milyar dolar
Seçimlerin ardından yükseliş yaşanacağı beklentisinin boşa çıkmasıyla kurda oluşan gevşeme ve ihracatçının döviz satması, Merkez Bankası rezervlerinde artışa yol açtı.
Şebnem TURHAN
Seçim sonrası swap hariç net rezervler 6 iş gününde 10,5 milyar dolar arttı. Ekonomistler kurlarda yurtiçi yerleşiklerin beklediği yükselişin yaşanmamasının yanı sıra ihracatçıların TCMB’ye döviz satışını seçim sonrasına ertelemesinin ve yabancı girişinin de artışta etkili olduğunu belirtiyor.
Merkez Bankası yılın ilk çeyreğinde kaybettiği rezervlerini geri toplama çabasını sürdürüyor. QNB Finansbank ekonomistlerinin yaptığı hesaba göre seçim sonrası 9 Nisan’a kadar swap hariç net rezervlerde 1.5 haftada 10.5 milyar dolar artış göstererek -55.1 milyar dolar oldu. Toplam rezervler ise 128 milyar dolara yükseldi. Döviz mevduatı ise parite etkisinden arındırılmış olarak 5.3 milyar dolar geriledi.
QNB Finansbank ekonomistleri yayımladıkları raporda TCMB’nin analitik bilançosuna göre dış varlıkların, mart sonundan 9 Nisan’a kadarki 1.5 haftalık dönemde 4.9 milyar dolar arttığını ve brüt döviz rezervinin de benzer değişimle 128 milyar dolar olduğunu tahmin etti. Bu dönemde bankaların TCMB’de zorunlu karşılık ve teminat depo çerçevesinde tuttukları döviz miktarının değişmediğini kaydeden ekonomistler raporlarında “Bunu hariç tutan net rezervin de benzer şekilde 4.9 milyar dolar artışla 20.3 milyar dolar olduğunu hesaplıyoruz. Swap hariç net rezerv de bu dönemde 10.5 milyar dolar artışla -55.1 milyar dolar olmuştur” diye yazdı.
Net rezerv içinde değerlendirilen yurtiçi bankalarla yapılan swap hacminin mart sonunda 9 Nisan’a kadarki dönemde 5.6 milyar dolar azalmasının net rezervi olumsuz etkilediği belirtilen QNB Finansbank raporunda altın fiyatlarının yükselmesinin de net rezervde 3.3 milyar dolarlık artışa yol açtığı yer aldı. Rapora göre aynı hafta kamunun döviz mevduatı ise incelenen dönemde 0.1 milyar dolar düştü. Sonuç itibariyle, bu sayılan işlemler net rezervin 2.4 milyar dolar gerilemesine yol açtı. Bu da, bunun dışında kalan işlemlerle (ihracat döviz alımları, reeskont kredi ödemeleri, kamu kurumlarına ve piyasaya döviz satışları, yurtdışı bankalarla depo/swap işlemleri vs.) nette 7.3 milyar dolar döviz girişi olduğu anlamına geldi. Merkez Bankası verilerine göre de 5 Nisan itibarıyla net uluslararası rezervler, 29 Mart haftasına göre göre 4 milyar 191 milyon dolar artış ile 19 milyar 646 milyon dolara yükseldi.
Ertelenen döviz satışları etkili oldu
Bir başka banka ekonomisti ise yayımladığı raporda Merkez Bankası’nın geçen ayki 5 puanlık sürpriz faiz artışının, TL’de reel değer kazancını enflasyonla mücadele konusunda önemli bir destek olarak gördüğünü teyit ettiğini kaydetti. Bu nedenle turizm nedeniyle döviz gelirlerinin mevsimsel olarak yükseldiği yaz sonuna kadar 32-45 günlük TL mevduat getirisinin döviz kurunda artışların üzerinde gerçekleşmesinin muhtemel olduğunu vurgulayan ekonomist raporunda “Bununla birlikte, ihracatçıların maliyet artışları ve ithal ürünlerin TL olarak yurtiçinde üretilenlere göre ucuz kalması dış ticaret dengesi açısından risk oluşturuyor. Bu durum kısa vadenin ötesinde (yaz ayları sonrasında) döviz talebinin artabileceğine işaret ediyor. Not olarak, TCMB’nin swaplar ve Hazine işlemleri düşülmüş net rezervlerini yerel seçimlerden sonraki 6 iş gününde toplamda 10 milyar dolar artırarak -64.3 milyar dolara getirdiğini belirtelim” diye yazdı. Ekonomist rezerv hesabında Hazine işlemlerini de hariç tutuyor. Bu artışta ise ekonomiste göre Seçimden sonra TL’de değer kaybı bekleyen ihracatçıların TCMB’ye erteledikleri döviz satışlarını yapmaları, bireyler ve yurtdışı yatırımcıların döviz satışları bu artışta etkili olabileceğini vurguladı.
Döviz mevduatı bayram öncesinde geriledi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) günlük verilerine göre yine QNB Finansbank ekonomistlerinin yaptığı hesaplamaya göre ilgili haftada döviz mevduatı bireylerde 0.5 milyar dolar, şirketlerde 3.0 milyar dolar azaldı. Altın ve paritedeki değişimlerin döviz mevduatın dolar karşılığında 1.9 milyar dolarlık yükselişe neden oldu. Bu durumda, fiyat etkisinden arındırılmış toplam döviz mevduatının 5.3 milyar dolar gerilediğini tahmin eden ekonomistler krediler tarafında TL kredilerin haftalık bazda yüzde 0,2, döviz cinsi kredilerin dolar bazında yüzde 1,3 yükseldiğini belirtti.
