Özelleştirmede 2019 gelirleri 609 milyon dolarda kaldı
Portföy boşaldıkça özelleştirme gelirleri de düşüyor. Son 10 yılda ilk kez 1 milyar doların altında kaldı. ÖİB’nin elinde 2 bine yakın gayrimenkul ve otoyollar gibi bazı önemli varlıklar var. Türk Telekom’un kamuya devir tarihi yaklaşırken, bazı belirsizliklerin giderilmesi gerekiyor.
İbrahim EKİNCİ
Son 10 yılda, özelleştirme gelirleri ilk kez 1 milyar doların altına indi. 2019 geliri 609 milyon dolarda kaldı. Bu gerilemeyi etkileyen birden fazla faktör var. Birincisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) portföyünde eskisi kadar çok sayıda varlık bulunmuyor. Satışlar son zamanlarda gayrimenkul ağırlıklı seyrediyor. İkinci faktör olumsuz piyasa koşulları… Bunun da iki yönlü etkisi var. Satış yönünden varlık fiyatları düştüğü için arz talebinde isteksizlik yaratıyor. Ama asıl önemli tarafı talep yönünden. İstekli, talipli yok. Sonuç olarak Hazine’ye özelleştirme kanalından aktarılan gelirler de düşüyor.
Özelleştirme İdaresi’nin gelir verileri, yıl içinde satışlardan sağlanan peşinat ve taksit gelirleri ile önceki yıllardan cari yıla isabet eden taksit gelirlerinden oluşuyor. Bu konuda ayrıntı verilmediği için önceki yıllarda yapılan satışlardan taksit ödemelerinde aksama olup olmadığı görülemiyor. Aşağıdaki tablo, 2019 gelirlerinin en düşük satış gerçekleşen önceki yıllar gelirlerinin yarısına bile ulaşılamadığını gösteriyor. En yüksek satış geliri olan yılın (2013: 6.7 milyar dolar) yüzde 10’una bile ulaşamadığını ortaya koyuyor.
Elinde ne kaldı?
ÖİB’nin portföyü tamamen boşalmış değil. Son olarak satılan en önemli varlık Milli Piyango idi. Kurumun portföy dökümüne göre satışı gündemde olan en önemli varlık otoyol ve köprüler, 4 şeker fabrikası ile Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı.
ÖİB’nin elindeki varlıklar şöyle:
- 1898 gayrimenkul. (Bunların içinde büyükler de bulunuyor)
- 4 şeker fabrikası (Afyon, Alpullu, Bor, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Kırşehir, Muş, Turhal, satış sözleşmeleri imzalanarak alıcılara devredildi)
- SGK’ya ait Taksim Otelcilik A.Ş. (%31,425) ve Emek İnşaat ve İşletme A.Ş. (%49)’deki iştirak hisseleri XToplamı 624 MW güçte 13 HES XAlpu kömür sahası
- Güllük Yat Limanı XFenerbahçe- Kalamış Yat Limanı (İhalesi iptal edildi)
- Tekirdağ, Çanakkale-Gökçeada Kuzu Limanları
- Otoyol ve köprüler
- Türk Telekom
- Bunların dışında çeşitli şirketlerde kalan yüzde 2-3’lük paylar var.
