Otomotivci 17 yıl sonra ihracat tahtından oldu

Aysel YÜCEL / OTONOMİ

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, otomotiv endüstrisinin kasım ayı ihracatı yaklaşık yüzde 13,7 artışla 2 milyar 875 milyon dolar oldu. Sektör böylece bu yıl içerisinde en yüksek ihracatı kasım ayında gerçekleştirmiş oldu. Ancak, bu artışa rağmen otomotivciler, yılsonunda 16 yıldır aralıksız sürdürdüğü liderliğe veda etmek zorunda kalacak. Tedarik krizi ve parite kaybının etkisiyle hedefin gerisinde kalan otomotivciler, yılsonunda birincilik koltuğunu ihracatta kimyacılara kaptırıyor.

Rusya-Ukrayna savaşı, otomotivde pandemiyle başlayan tedarik krizini daha da derinleştirirken, kimya sektörü ise özellikle enerji krizinin petrol fiyatlarını yukarı çekmesiyle bu yıl ihracatta yükselişe geçmişti. Bu durum kimyacıları ilk dört ayın sonunda ihracat liderliğine taşırken, otomotivcileri ise ikinci sıraya geriletmişti. Ancak otomotivciler yılsonunda yeniden ihracat lideri olma umudunu koruyordu. O dönemde gazetemize açıklama yapan OİB Başkanı Baran Çelik, “Kimya sektörü özellikle enerji piyasalarındaki kriz ve petrol fiyatlarının hızlı yükselmesinin etkisiyle çok hızlı bir artış gösterdi. Benzer bir durum geçen yılın bir döneminde çelik endüstrisinde olmuştu. Kimyadaki hızlı büyümenin sürdürülebilir olup olmadığını yılsonunda göreceğiz” açıklamasını yapmıştı. Otomotivciler ekim ve kasım aylarında aylık bazda en fazla ihracat yapan sektör olma unvanını yeniden kazansa da yılsonunda hedefine ulaşamayacağı kesinleşti. 11 aylık ihracat performansını EKONOMİ gazetesine değerlendiren- Baran Çelik, “İhracatta kimya sektörü ile aramızdaki farkın bir ayda kapanması mümkün değil. Bir aksilik olamazsa gelecek yıl liderliği geri almayı umut ediyoruz” dedi. Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Albert Saydam da “Maalesef tedarikçiler olarak parite kaybı nedeniyle yıl sonunda 14 milyar dolarlık ihracat hedefini tutturamayacağız” dedi.

Kimya ile makas açıldı

OİB verilerine göre, bu yılın ilk 11 ayında endüstrisi ihracatı yüzde 5,6 artışla 27,8 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde ortalama aylık ihracat ise yaklaşık 2,5 milyar dolar olarak kaydedildi. Aralık ayında otomotivde ihracatında "en iyi senaryoda” kasım ayına paralel 2.8 milyar dolarlık ihracat olacağı öngörülüyor. Bu da yılsonunda toplam otomotiv ihracatının ihracatın 31 milyar doların altında kalacağı anlamına geliyor. OİB Başkanı Çelik, yılsonunda yaklaşık 30.6 milyar dolarlık ihracat öngördüklerini söyledi. Kimyacılar ise yılın ilk 11 ayında ihracatını yüzde 34,2 artarak 30 milyar doların üzerine çıkardı. Kimya sektöründe yılsonunda 33 milyar dolar üzerinde ihracat öngörülüyor. Diğer yandan, otomotivciler, 2023 yılında ihracat liderliğini geri kazanmayı umut etse de en önemli pazar olan Avrupa’da beklenen resesyon, sektörün önündeki en büyük risklerden biri olarak öne çıkıyor. Çünkü geçtiğimiz haftalarda Avrupalı markalar, 2023 ve 2024’te daha önce beyan ettiklerinden daha az araç üretecekleri konusunda Türk tedarikçileri bilgilendirerek, planlamaların buna göre yapılması uyarısında bulunmuştu.

İhracatı yine tedarikçi sırtladı

OİB verilerine göre, Türkiye otomotiv endüstrisinin kasım ayı ihracatı geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 13,7 artış ile 2 milyar 875 milyon dolar oldu. Kasımda en büyük ürün grubunu oluşturan tedarik endüstrisi ihracatı yüzde 12 artarak 1 milyar 154 milyon dolar olarak gerçekleşti. Binek otomobil ihracatı yüzde 2 artarak 847 milyon dolar, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı yüzde 33 artarak 436 milyon dolar oldu. Geçen ay otobüs-minibüs-midibüs ihracatı da yine yüzde 33 artarak 207 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen ay en büyük pazar. Kasımda en büyük pazar olan Almanya’ya yüzde 2 azalışla 387 milyon dolarlık ihracat yapılırken, İtalya ve Rusya pazarına yönelik artış dikkat çekti.