OPEC ve IEA’nın talep beklentilerindeki ayrışma 16 yılın en yüksek seviyesinde

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Uluslararası Enerji Ajansı tarafından belirlenen petrol talebine ilişkin beklentilerdeki ayrışma son 16 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Sektör uzmanlarına göre, iki kurum arasındaki belirgin farklılıklar piyasalara ve yatırımcılara sektördeki son durum hakkında karışık sinyaller gönderiyor

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ile Petrol İhrac Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) tarafından belirlenen petrol talebine ilişkin beklentilerdeki ayrışma dikkat çekiyor. OPEC'in 2024 yılı için belirlediği talep artış tahmini, IEA’nın tahminini belirgin şekilde geride bırakırken; OPEC ve IEA’nın talep rakamları arasındaki fark son 16 yılın en yüksek seviyesine çıkmış durumda. Reuters’ta yer alan analizde, söz konusu ayrışmanın analistler ve yatırımcılar arasında kafa karışıklığını artırdığına ve "Hangisi doğru” şeklinde soru işaretlerine neden olduğuna dikkat çekildi. Reuters'in IEA ve OPEC'in 2008'e kadar uzanan aylık raporlarına ilişkin analizine göre, şubat ayı talep büyüme tahminlerindeki günlük 1,03 milyon varillik fark, yılın bu dönemi için varil başına en büyük fark olarak kayıtlara geçti ve bugüne kadarki en belirgin sapmaya işaret etti. IEA’nın şubatta açıkladığı son aylık raporda, küresel petrol talebinin günde 1,22 milyon varil (bpd) artmasının beklediği belirtilmişti. OPEC ise 2,25 milyon bpd'lik bir artış öngörüyor.        

İkisi de tarafsız değil

Enerji sektörün içerisinde her iki otoritenin de tamamen tarafsız olmadığına dair değerlendirmeler de yapılıyor. OPEC'in küresel talebin güçlenmesi yönünde çıkarı olduğu, dolayısıyla tahminlerinde yanlı olabileceği; Francois Villeroy de Galhau Pierre Wunsch Martins Kazaks diğer taraftan IEA’nın da salt bilgi sağlayıcı olmaktan çıkıp enerji geçişinin savunucusu olmaya başladığından beri, petrol talebine ilişkin tahminlerinin bu durumu giderek daha fazla yansıtacak şekilde değiştiği ileri sürülüyor.          

IEA yayınladığı son raporda, küresel petrol talebindeki artışın ekonomik büyümenin yavaşlaması nedeniyle bu yıl ivme kaybedeceğini belirterek, 2023 yılında günde 2,3 milyon varil olan petrol talebi artış tahminini günde 1,2 milyon varilde bırakmıştı. OPEC tarafından dün açıklanan aylık petrol piyasası raporunda ise, bu yıl küresel petrol talebinin geçen yıla göre 2 milyon 250 bin varil artarak 104 milyon 460 bin varile yükselmesinin tahmin edildiği belirtildi. Raporda ayrıca, petrol talebindeki büyümenin özellikle OECD dışı ülkelerde hava yolu ve kara yolu ulaşımı ile sanayi, inşaat ve tarım faaliyetlerindeki artıştan kaynaklanacağı öngörülüyor. Ayrıca Çin ve Ortadoğu başta olmak üzere OECD dışı ülkelerdeki kapasite artışlarının ve petrokimya marjlarının talep artışı üzerinde etkili olması bekleniyor.

Karışık sinyaller

İki kurum arasındaki bu belirgin farklılığın piyasalara ve yatırımcılara sektördeki son durum ve dünyanın daha temiz enerji kaynaklarına geçiş hızı konusunda karışık sinyaller gönderdiği belirtiliyor. IEA Petrol Piyasaları Bölümü'nün eski başkanı Neil Atkinson, IEA'nın daha hızlı bir enerji geçişi beklediğini ve bunun da iki kurum arasındaki talep tahminlerinde önemli bir farka neden olduğunu söyledi. Piyasa analistlerinin 2024 talep artışına ilişkin tahminleri ortalama 1,3 milyon varil ile IEA'nın projeksiyonuna daha yakın. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Salman geçen yıl IEA'yı tarafsız piyasa değerlendirmeleri yapmak yerine siyasi savunuculuk yapmakla suçlamıştı.