Noel siparişleri 'resesyon derinleşecek' sinyali verdi

Aysel YÜCEL

İhracat taşımalarında her Noel öncesi görülen yoğun trafik bu yıl gerçekleşmiyor. Lojistikçiler, yük hacimlerinde %50'ye varan daralma yaşandığını belirtirken, düşüşün 2024’ün de zayıf geçeceğine işaret olduğu yorumları yapılıyor.

Ekonomik aktivitenin öncü göstergelerinden sayılan uluslararası yük taşımaları, küresel ekonomideki durgunluğun ve Türkiye’nin ihracatındaki daralmanın derinleşeceğine işaret ediyor. Olağan yıllarda özellikle son çeyrekte yaşanan Noel hareketliliği, bu yıl yerini daralmaya bıraktı. Sektör temsilcileri, hava, kara ve denizyolunda azalan yük hacimlerinin sadece Noel’in değil, 2024’ün de zayıf geçeceğinin sinyallerini verdiğini söylüyor.

Küresel ekonomideki daralma nedeniyle Türkiye’nin ihracatında tekstil başta olmak üzere birçok sektörde düşüş başlamıştı. Bu trend eylül ayında da devam ederken, hem ihracatçının hem de lojistikçinin umudu Noel öncesi yapılacak alışverişteydi. Ancak eylül ayının ardından ekim ayının ilk iki haftasının da sakin geçmesi bu umudun tükenmesine neden oldu.

Navlunda düşüş sürüyor

Ağırlıklı olarak Avrupa’ya uluslararası karayolu taşımacılığı yapan EvoLog Lojistik’in CEO’su Barış Talay, müşterilerinin yük hacimlerinde minimum yüzde 15 daralma olduğunu söyledi. “Resesyon kendini hissettiriyor” diyen Talay, Noel öncesi yaşanan bu daralmanın 2024’te resesyonun derinleşeceğinin sinyallerini verdiğini ifade etti.

İtalya merkezli denizcilik şirketi Rif Line’ın Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem de mal hareketindeki yavaşlamaya dikkat çekerek, “Olağan dönemde Avrupa’ya olan sevkiyatlarda eylül, ekim, kasım ve hatta aralık ayının ortasına kadar biz lojistikçilerin yıl boyunca en yoğun sevkiyat yaptığı dönemdir. Ancak bu yıl tekstil ürünleri başta olmak üzere perakende tarafında ciddi bir daralma yaşıyoruz. Bu sektörlerde geçen yılın aynı sezonuna göre yük hacminin yüzde 50’ye yakın azaldığını söyleyebiliriz” diye konuştu. Erdem, otomotiv sektörüne yönelik sevkiyatlarda ise bu daralmayı yaşamadıklarının da altını çizdi. Pandemi öncesi seviyelere gelen hatta bazı rotalarda 2016 seviyesine gerileyen Drewry Dünya Konteyner Endeksi’nde düşüş 12 Ekim haftasında da sürdü. Endeks geçen hafta yüzde 1,5 düşüşle 1.369,06 dolara geriledi. Böylece endeks geçen yılın aynı haftasına kıyasla yüzde 60,7 geriye geldi.

LİMANLARDAKİ DARALMA HIZLANDI

Denizcilik Genel Müdürlüğü’nün bu hafta açıkladığı eylül ayı liman elleçleme verilerinde de daralmanın derinleştiği görülüyor. Ağustos ayında Türkiye limanlarında elleçlenen toplam yük miktarı yıllık bazda 2,5 gerileyerek yaklaşık 44 milyon ton olarak gerçekleşmişti. Eylül ayında limanların yük trafiği önceki yılın eylül ayına 2,9 azalarak yaklaşık 42,4 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erdemir, geçen ay gazetemize yaptığı açıklamada toplam yükte yılsonunda daralmanın kaçınılmaz olduğunu söylemişti. Eylül ayı verileri 5 yılın ardından toplam yükte ilk kez 2023’ün sonunda daralma yaşanması ihtimalini daha da güçlendirdi. Böylece, Ocak- Eylül 2023 döneminde limanlarda elleçlenen yük miktarı yıllık bazda yüzde 4,18 oranında azalarak 391,8 ton olarak gerçekleşti.

TÜRK İHRACATÇI ÇİFTE KISKAÇ ALTINDA

Lojistik sektörü temsilcileri, küresel ekonomideki daralmanın yanı sıra Türkiye’nin ihracat yükündeki azalmanın önemli bir nedenin de baskılanan kur olduğunu söylüyor. Döviz kurunun enflasyondaki artışa paralel yükselmediğini hatırlatan lojistikçiler, tekstilden gemi inşaya birçok sektörde Türk ihracatçısının küresel rekabet gücünün zayıfladığını, bu durumunda Türkiye’den çıkan mal hareketini yavaşlattığını belirtiyor.