"Nisan ayında milyarın üzerinde 3 yatırım, teşvik belgesine bağlandı"
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları’nın Kırklareili’ndeki 2 milyar 51 miliyon liralık, Air Anka Hava Yolları AŞ’nin İzmir’deki 1 milyar 201 milyon lira tutarındaki tarifeli havaiyolu taşımacılığı yatırımı ve Vestel’in Manisa’daki 1 milyar 63 milyon liralık yatırımı, kamu kurumları hariç yapılan sıralamada en yüksek yatırım öngören projeler oldu.
Hüseyin GÖKÇE
Nisan ayında, 32,5 milyar lira sabit yatırım öngören 1.144 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendi. Teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 azalırken, toplam sabit yatırım tutarı yüzde 27,5 artış gösterdi. Teşvik belgeli yatırım kapsamında öngörülen istihdam ise 31 bin 176 kişi oldu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin Nisan teşviklerini DÜNYA’ya değerlendirdi:
Nisan ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin 1.100 adedi yerli firmalar, 44 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alındı. Yerli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 31,2 milyar TL olup, toplam içindeki payı %96 olurken, yabancı firmalar için düzenlenen belgelerin sabit yatırım tutarı 1,3 milyar lira oldu.
Yılın ilk 4 ayında öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 115,4 milyar TL olan 3.423 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendi. Düzenlenen bu belgelerde toplam 101.904 kişilik istihdam öngörüldü. Belge sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 gerilerken, sabit yatırım yüzde 28 arttı. Öngörülen istihdamda da yüzde 6 düşüş oldu.
“Bölgesel yatırımın yüzde 23’ü OSB’lere”
Nisan ayında düzenlenen 1.144 adet belgenin, 706 adedi komple yeni yatırım niteliğinde olup, toplam sabit yatırım tutarının %61’ini (20 Milyar TL) oluşturdu. Belgelerin 339 adedi tevsi yatırımı niteliğinde ve toplam sabit yatırım tutarının %31’ini (10 Milyar TL) oluştururken, diğer mahiyetlerdeki yatırımlar için, toplam sabit yatırım tutarının %8’ini (2,6 Milyar TL) oluşturan 99 adet belge düzenlendi.
Bölgesel destek sınıfında yer alan yatırım teşvik belgeleri, toplam belge adedinin %53’ünü, öngörülen toplam sabit yatırım tutarının %37’sini ve toplam istihdamın %39’unu oluşturuyor.
Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında olup Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması planlanan yatırımlara yönelik düzenlenen bölgesel-alt bölge destek sınıfında yer alan yatırım teşvik belgeleri, toplam belge adedinin %17’sini, toplam sabit yatırım tutarının %23’ünü ve öngörülen toplam istihdamın da %32’sini oluşturdu.
Bu dönemde, 3305 sayılı Kararla belirlenmiş olan öncelikli yatırım konularında 5,3 milyar TL tutarında 109 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendi ve bu yatırımların istihdama katkısının 2.970 kişi olması planlandı. Bölgesel, Bölgesel-Alt Bölge ve Bölgesel Öncelikli yatırım olarak desteklenen yatırımlar, Nisan ayında düzenlenen belgelerin belge adedinde %79’unu, sabit yatırım tutarında %77’sini, istihdamda ise %81’ini oluşturdu.
Yatırım teşvik belgelerinin bölgesel dağılımında 1. Bölge belge adedi, sabit yatırım tutarı ve istihdam açısından ilk sırada yer almaktadır.
Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde istihdam artışı sağlamak, teşvik sisteminin önemli hedefl erinden biridir. 6. Bölgenin öngörülen istihdam açısından %25 pay ile 2. sırada yer alması, bu bakımdan önemli bir göstergedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinin yer aldığı 5. Bölge ve 6. Bölgede öngörülen istihdam toplamı 10.935 kişi olup, toplam öngörülen istihdamın %35’ini oluşturmaktadır.
Bölgesel Destek Sınıfı kapsamında 6. Bölgeye sağlanan teşvik unsurları, 6. Bölgede emek yoğun sektörlere yapılan yatırımlarda önemli bir artış sağlıyor. Bu kapsamda 6. Bölge yatırım teşvik belgelerinde öngörülen istihdamın %56’sı giyim eşyası imalatı konusunda düzenlenen belgelerden sağlandı.
“Yatırımın yüzde 61’i imalat sektöründe”
Belge adedi açısından imalat sektörü %61 (698 adet belge) pay ile birinci sırada yer alırken, bunu %22 (252 adet belge) ile enerji, %11 (128 adet belge) ile hizmetler, %3 (35 adet belge) ile tarım ve %3 (31 adet belge) ile madencilik sektörü ve takip etti.
İmalat sektörü öngörülen toplam sabit yatırım tutarı içinde %61 (20 milyar TL) ve öngörülen istihdam içinde de %73,3 (22.852 kişi) pay ile ilk sırada yer aldı.
“İstanbul ilk sırada”
Yatırım teşvik belgelerinin belge adedine göre sıralamasında İstanbul %9 (102 adet belge) pay ile ilk sırada yer almaktadır. İstanbul’u sırasıyla Ankara, Bursa, İzmir ve Konya izlemektedir.
Nisan’da sabit yatırım tutarı 7,2 milyar lira olan ve 17 bin 579 kişilik istihdam sağlanan 288 adet yatırım teşvik belgesinin tamamlama vizesi yapıldı.
Bu dönemde, 45 adet yatırım teşvik belgesi iptal edildi. İptal edilen belgelerin öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 838 milyon TL ve öngörülen istihdamı 3.599 kişi oldu.
