Net rezervler 4 haftada 16.34 milyar dolar arttı
Merkez Bankası net uluslararası rezervlerinde artış sürüyor. Net rezervler 16 Haziran haftasından sonra 4 haftada 16.34 milyar dolar arttı ve 13.2 milyar dolar seviyesine çıktı. Uzmanlar Merkez Bankası’nın döviz gelirlerini kuru tutmak için kullanmadığı gibi piyasadan döviz alımı yaptığını iddia etti.
Şebnem TURHAN
Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde düştüğü negatif seviyeden ve 2 Haziran haftasında gördüğü tarihi en düşük seviyenin ardından 7 Temmuz itibariyle 13 milyar 165,6 milyon dolara yükseldi. Geçen hafta 3 milyar 341 milyon dolar artan net uluslararası rezervlerde son dört haftada yaşanan artış ise 16 milyar 337 milyon dolar oldu.
Merkez Bankası’nın 7 Temmuz haftasında KKM dönüşleri için kamu bankaları üzerinden 1 milyar dolar satış yapmış ayrıca özel bankalara da KKM dönüşleri için ihtiyacı olan dövizi sağlayacağını duyurmuştu. Piyasa uzmanları Merkez Bankası’nın ihracatçı dövizi, reeskont gibi döviz gelirlerini artık dolar/TL kurunun stabilizasyonu için satmadığı gibi son haftalarda rezervleri güçlendirmek için piyasadan 4-5 milyar dolar seviyesinde döviz alımı yaptığını savundu. Merkez Bankası'nın 7 Temmuz itibariyle swap hariç rezervleri de -48.1 milyar dolara geriledi. Bir önceki hafta -50.3 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu.
16 Haziran’a kadar 4 haftada 13.4 milyar dolarlık kayıp
Merkez Bankası net uluslararası rezervleri 14 Mayıs'taki seçim öncesinde döviz kurları için yapılan satışlarla birlikte 2002 yılından bu yana ilk kez eksi seviyeye inmişti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu öncesi ve sonrasında da satışlar devam etmiş, 12 Mayıs ile biten haftayı takip eden 4 haftada net rezevr kaybı 13 milyar 427 milyon doları bulmuştu. Ekonomi yönetiminin değişmesi rasyonel zemine dönüş sinyalleri ve rezervlerin güçlendirileceğine yönelik açıklamaların ardından ise 16 Haziran itibariyle uluslararası net rezervler 473 milyon dolar ile yeniden pozitif bölgeye geçmişti. 23 Haziran haftasında 9.2 milyar dolar, 27 Haziran haftasında 9.8 milyar dolara ulaşan net uluslararası rezervler 7 Temmuz itibariyle 13.2 milyar dolara yükseldi. Uzmanlar ve ekonomi yönetimi rezerv güçlendirme hamlelerinin süreceğine işaret etti.
Toplam rezervler 110.42 milyar dolara yükseldi
Merkez Bankası toplam rezervleri ise 7 Temmuz haftası itibariyle 110 milyar 416 milyon dolara yükseldi. 27 Haziran haftasında toplam rezervler 108.6 milyar dolar seviyesindeydi. Merkez Bankası altın rezervleri 27 Haziran haftasındaki 41.43 milyar dolardan 7 Temmuz itibariyle 40.6 milyar dolara gerilerken, brüt döviz rezervleri ise 59.6 milyar dolardan 62.3 milyar dolara çıktı.
Merkez Bankası haftalık para ve banka verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 7 Temmuz haftasında 453 milyon dolar arttı. Gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 150 milyon dolar, tüzel kişilerin döviz mevduatı da parite etkisinden arındırılmış olarak 303 milyon dolar büyüdü.
KKM yeni zirvesinde, kredi artışı durdu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun haftalık verilerine göre 7 Temmuz haftasında kur korumalı mevduat hesabı büyüklüğü 2 trilyon 846 milyar 675 milyon lira ile rekor tazeledi. Haftalık 107.3 milyar lira artan KKM hesapları yılın en güçlü dördüncü artışına imza attı. KKM haftalık olarak en hızlı 12 Mayıs haftasında 143.6 milyar lira artış göstermişti. 28 Nisan’da 137.8 milyar lira, 14 Nisan’da ise 113.8 milyar liralık artışlar yaşanmıştı.
BDDK verileri kredi artışının neredeyse durduğunu da ortaya koydu. 7 Temmuz itibariyle bankacılık sektöründe toplam krediler 9 trilyon 996.5 milyar liraya geldi. Bir önceki hafta 9 trilyon 986.5 milyar lira seviyesinde bulunuyordu. Haftalık toplam kredi büyümesi sadece 10 milyar lira oldu. Toplam kredi büyümesinde 18 Mayıs haftasındaki 3.8 milyar liralık daralmanın ardından yılın en düşük haftalık artışı yaşandı.
Ticari krediler küçüldü
Sektörde 7 Temmuz itibariyle ticari ve diğer krediler 7 trilyon 816 milyar liraya çıktı. Bir önceki hafta 7 trilyon 817.6 milyar lira seviyesindeydi. Haftalık olarak ticari krediler 1.54 milyar lira azaldı. Sektörün bireysel kredi kartları 785.3 milyar liradan 788.2 milyar liraya yükselirken, tüketici kredileri de 1 trilyon 383,6 milyar liradan 1 trilyon 392,3 milyar liraya sınırlı büyüme yaşadı.
Bankacılık sistemi mevduatları da 11 trilyon 638,3 milyar liradan, 11 trilyon 787,3 milyar liraya yükseldi mevduat artışının büyük kısmı kur korumalı mevduattaki büyümeden kaynaklandı.
Bankaların bilanço içi yabancı para pozisyonu da 27 Haziran haftasındaki -734.92 milyar liradan -776.7 milyar liraya çıktı.
Yabancının 5 haftalık net hisse alımı 1.33 milyar dolar
Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistikleri yabancı yatırımcılarının son 5 haftadır TL hisse senetlerinde net alıcı olduklarını ortaya koydu. 7 Temmuz haftası itibariyle yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde 231.4 milyon dolarlık alım yaptı. Böylece 9 Haziran haftasından bu yana yabancının hisse senetlerindeki net alımı 1 milyar 328 milyon dolara yükseldi. Devlet iç borçlanma senetlerinde de yabancı yatırımcı son üç haftadır net alıcı. Geçen hafta da 57 milyon dolarlık net alım geldi. Ancak DİBS'te yabancının alımı oldukça sınırlı. Üç haftalık net alım sadece 98.3 milyon dolar oldu. 7 Temmuz haftası itibariyle yabancıların hisse senedi sotakları bir önceki haftaki 22 milyar 493,6 milyon dolardan 24 milyar 225,4 milyon dolara, DİBS stoku 882.8 milyon dolardan 948.4 milyon dolara yükseldi.
