Motosiklet, otoya yetişiyor

Aysel YÜCEL - OTONOMİ

Yüksek enflasyon ve kurdaki yükseliş nedeniyle Türkiye’de otomobile erişim giderek zorlaşırken, daha ulaşılabilir bir mobilite aracı olan motosiklete talep hızlandı. Yakıt fiyatlarındaki artış da otomobil kullanıcılarını alternatif arayışına yöneltince, kurye tarafından gelen taleple büyüyen motosiklet pazarı, tüm zamanların satış rekorunu kırdı. Motosikletteki rekora karşın, otomobil pazarı bu yıl da yerinde sayınca iki bireysel ulaşım aracı arasındaki makas da büyük oranda daraldı. EKONOMİ gazetesine konuşan MOTED Başkanı Başarı Erbaş, “Çok yakın bir zamanda otomobil satışlarını yakalayacağımıza inanıyoruz" dedi.

Motosiklet satışları, 2022’nin ilk 11 ayında 2021’e göre yüzde 50,7 artarak 365 bini aştı. Aynı dönemde otomobil satışları ise yıllık bazda 2,4 oranında azalarak 505 bin 886 adette kaldı. Henüz Aralık 2022 sonuçları açıklanmadı. Ancak, iki sektörün yetkililerinden yaklaşık tahminlerini aldık. Motosiklet satışlarının 2022’de 400 bin adeti aştığı tahmin ediliyor. Bu da motosiklet pazarı için tüm zamanların rekoru anlamına geliyor. Otomobil satışlarının ise geçen yılı yaklaşık 595 bin adet ile kapattığı öngörülüyor. Otomobil markaları 2023 için geçen yıla paralel bir pazar beklerken, motosiklet markaları bu yılsonunda en az 420 bin adetlik satışa ulaşmayı hedefliyor.

Motosiklet Endüstrisi Derneği (MOTED) Başkanı Başarı Erbaş, pandemiyle birlikte bireysel ulaşım araçlarına talebin artığını hatırlatarak, "Ekonomideki olumsuz gelişmelere paralel Türkiye'de alım gücünün zayıfl aması da otomobile göre daha ucuz bir bireysel ulaşım aracı olan motosikleti ön plana çıkarttı. Öte yandan gelişen e-ticaret motosikletli kurye sayısında ciddi artışa sebep oldu” dedi. Aynı zamanda BMW Motorrad Marka Müdürü olan Başarı Erbaş, motosiklet sektörünün önümüzdeki yıllarda büyümeye devam edeceğini ifade ederek, “Çok yakın bir zamanda otomobil satışlarını yakalayacağımıza inanıyoruz" dedi.

Türkiye’de otomobil fiyatları son bir yılda yüzde 70 artarken, motosiklette fiyat artışı geçen yıl yüzde 40’ta kaldı. Türkiye'de en ucuz otomobilin fiyatı 400 bin TL bandına dayanırken, en ucuz motosikletin fiyatı ise 27 bin TL.

Yamaha Motor Türkiye Ülke Başkanı Hakan Kaya da, "Pandemiyle birlikte büyüyen kurye sektörünün etkisinin yanı sıra akaryakıt fiyatlarındaki artışlar, toplu taşımadan kaçınma ve otomotiv sektöründe yaşanan stok sıkıntıları motosiklete olan ilgiyi oldukça artırdı. Her ne kadar yüksek hacimli hobby bike dediğimiz modellerde bir miktar artış gözlemlense de pazarda asıl artış 50 – 250 cc motor hacmine sahip segmentte gerçekleşti” diye konuştu. Üst üste gelen zamlar nedeniyle otomobile erişimin zorlaşmasının da motosiklet satışlarına katkı sağladığını ifade eden Hakan Kaya, “Artan mobilite ihtiyacına paralel olarak insanlar satın alma ve işletme maliyeti göreceli olarak daha uygun olan motosiklet ve scooter modellerine yöneldi. Ayrıca İstanbul gibi trafiğin problem haline geldiği büyük metropollerde, iki tekerin kullanım rahatlığı ve son yıllarda motosiklet kültürünün gelişmesi de tercih edilmesinde etkili oldu” dedi.

“Yakıt masrafı da motosiklete yöneltti"

Honda Türkiye Motosikletten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Çetin Kardeş, motosiklete olan ilginin her geçen yıl katlanarak arttığını vurgulayarak, “Burada özellikle şehir hayatında hızlı mobilite ihtiyacı, zamandan tasarruf ve pandemi sebebiyle toplu taşımaya alternatif olarak motosikletin tercih edilmesi dikkat çekiyor. Günümüzde artan mobilite ihtiyacını karşılamak için hem şehiriçi hem şehir dışı seyahatlerde kullanımı artan motosiklet giderek önemli bir ulaşım aracı haline geliyor. Bu konuda başlangıç modeli olarak tercih edilen scooter segmenti yükselişe geçti. Diğer yandan pandemi sürecinde moto kurye sayısındaki artışa bağlı olarak yine bu segmentte yükselen talep var” diye konuştu. Otomobil fiyatlarındaki artışın yanı sıra arz-talep dengesindeki bozulmaların da tüketicileri ulaşım aracı konusunda motosiklet gibi alternatiflere yönelttiğine dikkat çeken Kardeş, motosiklet satışlarını arttıran etkenlerden birinin de yakıt fiyatlarındaki hızlı yükseliş olduğunu söyleyerek, "Son bir yılda akaryakıt fiyatlarında yüzde 70’e varan zam oldu. Motosikletin otomobile göre yakıt tüketimi çok daha az. Öte yandan elektrikli motosikletlerin de görece uygun fiyatlı olması akaryakıt maliyetlerinden kaçan tüketicileri bu pazara yönelten bir diğer etken" dedi. MOTED Genel Koordinatörü Remzi Öztürk, motosiklet satışlarının son haftalarda hızlanmasının bir nedenin de ARTES kayıt sistemine geçilerek, satılan tüm motosikletlerin kayıt altına alınması olduğunu söyledi. Öztürk, “ARTES sistemiyle kayıt dışı ve sahteciliğin önüne geçilmiş oldu. Böylece sektör daha kaliteli ürün satışını müşterisine sunacak” ifadesini kullandı.

Koç’un ardından yabancı yatırımcı da üretim için sırada

Motosiklet pazarındaki pandemiyle birlikte başlayan büyüme trendi, yatırımcıları da bu alana yöneltiyor. Koç Grubu, Ford Otosan mühendislerinin girişimleriyle geçen yıl Rakun markasıyla seri üretime başlayarak motosiklet pazarına giriş yapmıştı. “Daha şimdiden birçok marka Türkiye’ye yatırım kararı aldı. Kymco, Hero ve Piaggio, Türkiye’ye yatırım yapmayı gündeme alan markalar arasında. Öte yandan Koç ve Sabancı gibi büyük yerli Holdinglerin de pazara girmesi önemli” diyen MOTED Başkanı Başarı Erbaş, atılacak bazı önemli adımların Türkiye’nin motosiklet üretim üssü haline gelebilmesine büyük katkı sağlayacağını vurguladı. B sınıfı ehliyetle motosiklet kullanılmaya başlamasının pazara önemli bir ivme kattığını hatırlatan Erbaş, “125 cc motosikletlerin de B sınıfı ehliyetle kullanılabilmesinin 250 cc’ye kadar olan %8’lik ÖTV bareminin 500 cc’ye kadar olan motosikletlere çekilmesi, sektörün çok hızlı büyümesine ve Türkiye’yi motosiklet üretim üssü haline getirmesinde büyük katkı sağlar” dedi. Honda ve Yamaha yetkilileri de sektördeki satış ivmesinin sürmesi halinde yatırımcı sayısının da artacağı görüşünde.