'Mısır Çarşısı esnafı baharat değil, arabasını evini satıyor'

Yener KARADENİZ

Tarihi 400 yıla dayanan Mısır Çarşısı’nda faaliyet gösteren 113 esnaf, şu ara yaşam savaşı veriyor. Dış cephesinde Ramazan ayı ile birlikte salgına rağmen büyük bir hareketliliğin yaşandığı çarşının içinde faaliyet gösteren esnaf ise satışların yüzde 80’den fazla düşmesi nedeni ile kiralarını ödeyemez duruma geldi. Yüzde 90’ı borçlu durumda olan, buna karşılık kira konusunda her hangi bir feragat ya da indirim desteği alamayan esnafın kiminin arabasını, kimi de evini satarak salgın sonrasına kadar ayakta kalmaya çalıştığı belirtiliyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan ve en eski çarşılardan biri olan Mısır Çarşısı 2018 tarihinde restore edilmişti. Mısır Çarşısı Derneği Başkanı Hatice İciuyan Bezal, turist ağırlıklı satışların yapıldığı bölgede turist sayısındaki düşüşe paralel olarak satışlarda da dramatik bir gerileme yaşandığını söyledi. Buna rağmen dükkan başına 30 bin TL’yi bulan kiralarda her hangi bir feragat ya da indirim desteği verilmediğini belirten Bezal, çoğu esnafın evini arabasını satarak ayakta kalabildiğini anlattı. Tarihi çarşıda faaliyet gösteren 113 esnaf, geçen yıl 3 ay kapalı kalmıştı.

“Kira indirimi ya da feragat olmadı"

Hatice İciuyan Bezal, dükkanların yüzde 80-85’inin gıda satışı gerçekleştirdiğini anlattı. Normal zamanda yalnızca turizme bağlı çalıştıklarını belirten Bezal, “Turist sayısında düşüş ile aynı oranda satış kaybı yaşadık. Yanı sıra geçen yıl 3 ay kapalı kaldık. Kirada AVM’lerde olduğu gibi herhangi bir indirim ya da feragat gibi bir durum söz konusu olmadı. Sadece mart-temmuz ayı arasında kapalı kaldığımız dönemki kiraları taksitlendirdi. Şu an iş yok. Elemanlarımızı muhafaza etmekte zorlanıyoruz. Dükkan başına ortalama 4 kişi istihdam sağlıyoruz. Her bir çalışan en az 3 kişiye bakıyor. Burası küçük bir fabrika ama şu an umutlu da değiliz. Kira desteklerinden faydalanamadık. 25-30 bin TL’lik kredi desteği verildi ama o da bizim bir kiramız. Bu da esnafı kurtaracak bir şey değil. Bizi kurtaracak şey turizmin hareketlenmesi. Şu an evini arabasını satan var ayakta kalmak için” diye konuştu.

“Yüzde 90’ının kira borcu var”

Derneğin bir önceki dönem başkanlığını yürüten Ömer Başıbüyük, şu an esnafın yüzde 90’ını kira borcu bulunduğu söyledi. Başıbüyük, “Esnaf şu ara ya borç alıyor ya evini ya da arabasını satarak hayatına devam ediyor. Bir umut ilerde işler açılır da kazanmaya başlarım diye bekliyor” diye konuştu. Beklentileri konusunda ise Başıbüyük, “Kapalı dönemde kira alınmasın başka bir şey istemiyoruz. Geçen yıl 3 ay kapalı kaldık. Hafta sonları kapalıyız. Toplasanız 5-6 ay kapalı kaldık ama bunu hiç önemsemediler tam kira aldılar” ifadelerini kullandı.

“Bir umut ramazan sonrasını beliyoruz”

Bölgede faaliyet gösteren bir esnaf, şu an işlerin durgun geçtiğini belirterek, kısmi kapanmalar ile birlikte çarşının çok daha zor duruma düşeceğini dile getirdi. Esnaf, “Bizde 5 kişi çalışıyor. Ücretsiz izin kullandırmak zorunda kaldık. İçeri girdiğimiz çok gün oldu. Şu an sermayeden yiyoruz. Salgının azalmasını bekliyoruz. Bizim müşterimizin yüzde 40-50’si Arap Turistlerden oluyordu. Onlar gelirse toparlanırız diye umut ediyoruz” şeklinde konuştu. İpekyolu Baharat Sorumlusu Abdullah Derin de, çarşıda ramazana rağmen her hangi bir hareketlilik yaşanmadığını söyledi. Pandemi ile birlikte işlerin yüzde 80 düştüğünü anlatan Derin, “Destekler yetersiz. Herkes elinde avucunda ne varsa satarak ayakta kalmaya çalışıyor. Kira konusunda ise bir yardım almadık. Yüzde 13 olan zam vardı onu iptal ettiler. Ayakta kalabilmek için esnaf arabasını evini sattı. Bir umut ramazandan sonra işlerin açılmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.