“Milyarlarca dolarlık atığı israf ediyoruz”

Yeşim ARDIÇ

Ankara Sanayi Odası döküm sanayicileri komitesi üyeleri, Ankara Sohbeti'nde sorunlarını dile getirdiler. 10 milyar euroluk üretim ve 5 milyar euro ihracat hedefinin gerçekleşmesi için yapılması gerekenleri sıralayan temsilciler işsizlik oranı artarken eğitimli işçi ihtiyacının daha da arttığına dikkat çektiler. Atık konusunda da sorunların büyüdüğünü vurgulayan sanayiciler, milyarlarca dolarlık atığı ekonomiye kazandırabilecekken, yanlış uygulamalar nedeniyle, atık konusunun israf büyüten ve sanayicilerin maliyetlerini artıran bir alan haline geldiğini vurguladılar. Günlük hayatta kullanılan tüm ürünlerin parçalarını üreten ve 5 milyar dolarlık ihracata koşan döküm sanayicileri sorun ve çözüm önerilerini anlattı. Milyarlarca dolarlık atığı israf edildiğini kaydeden döküm sanayicileri, gelişmiş ülkelerde bunu değerlendiren modeller varken ülkemizde israfı edildiğini belirtiyorlar. Ayrıca işsizlik oranı artarken, eğitimli işçi ihtiyacının daha fazla oranda arttığına da değinen döküm sanayicileri, eğitimli işçi açığı nedeniyle, üreticinin de varlığının tehdit altında olduğunu görüşünde birleşti. Ankara Temsilcimiz Ferit Parlak’ın sorularını yanıtlayan Ankara Sanayi Odası Döküm Sanayicileri Komitesi üyeleri, 5 milyar euro ihracat hedefinin gerçekleşmesi için yapılması gerekenleri sıraladı.

Akdaş: 6 milyar euroluk ihracata odaklanabiliriz

Sektörümüz imalat sanayilerinin hemen hemen tamamına parça ürettiğine dikkat çeken Ankara Sanayi Odası Döküm Sanayi Komitesi Başkanı Mehmet Niyazi Akdaş şunları söyledi: “2018 yılında toplam 2.2 milyon ton üretim yapıldı. Avrupa’da üçüncü, dünyada ise 11’inci, çelik döküm üretiminde ise Avrupa’da ikinci sıradayız. 2018 yılında üretilen döküm ürünlerinin toplam değeri 5.12 milyar eurodur. Toplam üretimin yüzde 63.1’i ihraç ediliyor (1.423.000 ton). Bu ihracatın parasal değeri 3.77 milyar eurodur ve ihraç edilen araçlardaki döküm parçalar gibi endirekt ihracat bu rakama dâhil değil. Eğitimli işçi ve atık gibi maliyetlerimizi artıran sorunlar çözüldüğü anda toplamda 10 milyar euroluk üretim ve 6 milyar euroluk ihracata odaklanabiliriz. Bine yakın dökümhane, 35 bin kişiye direkt istihdam sağlıyoruz. İstihdama çok daha fazla katkıda bulunabiliriz. Ancak, meslek liselerinde bölümlerin kapatılması nedeniyle, aradığımız elemanları bulamıyoruz. İşçi bulamadığımız için, varlığımız tehdit altında. Yanı sıra, 2005 yılında ülkemizde ark ve endiksiyon ocakları elektrik tarifesi ise AB’ye uyum düzenlemeleri çerçevesinde uygulamadan kaldırılmış, ancak Avrupalı rakiplerimizin sahip olduğu 2003/96 /EC sayılı direktiften doğan haklar uygulamaya konmamıştır. Avrupa ülkelerindeki dökümhanelere yönelik teşvikler Avrupalı rakiplerimizle aramızda haksız rekabet oluşturuyor. Bu teşvik ve muafiyetler bizlere de uygulanmalı.”

Albayrak: Vergi mevzuatı yeniden düzenlenmeli

Döküm sektörü Türkiye’de sanayi zincirlerinin en önemli halkalarından bir tanesi olduğunu söyleyen Aday Döküm Makina Genel Müdürü İlker Albayrak, “Döküm sektörü olmazsa hayat durur diyerek, diğer sorunumuz olan vergi mevzuatı konusunu anlatayım. Kesinlikle yeniden düzenlenmesi gerekli. Biz KDV’yi peşin ödemek zorundayız fakat ihracat yapan firma devletten KDV alacağını peşin alamıyor. Ama biz ödemeyi geciktirdiğimizde bizden zammıyla beraber tahsil ediliyor. İhracat yapan firmada bu zorluktan dolayı tedarikçisinden ihraç kayıtlı fatura kesilmesini istiyor. Kendi uğraşması gereken vergi mahsubunu tedarikçisine yıkıyor. Devlet bunu peşin ödeyemezken bizler nasıl ödeyeceğiz? Eğer böyle kalacaksa da peşin ödemeye indirim gelmeli. Devletin de KDV tahsilatı canlanır diye düşünüyorum” dedi.

Özbudak: Yüzlerce firma üretimi durdurdu

Elektrik konusunun çok önemli olduğunu ve faturayı ödeyemeyince elektriği 3 gün içerisinde kesildiğini bildiren And Döküm Makina Genel Müdürü Zeki Özbudak “Ama fabrikadaki potada metal var ve onu üretip satacak ki borçlarını ödeyebilsin. Yüzlerce firma bu nedenle mağdur oldu, üretimi durdurdu. EPDK ile dağıtım şirketi arasındaki yönetmeliğin düzeltilmesi lazım. Buda Bakanlar Kurulu kararıyla düzeltilmeli” ifadesini kullandı.

Kayaaslan: Dış ticaret açığı veriyoruz

Sektöre destek verilmesi ve teşvik edilmesinin bir zorunluluk olduğunu kaydeden Anadolu Demir AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Kayaaslan, “Çünkü bu alanlarda, dış ticaret açığı veriyoruz. Şimdi yüksek fırın dediğimiz o tesisin özel sektör tarafından yapılmayı gücü yok. Finans olarak gücü yok. Alternatif olarak devlet bu yatırımı yapabilir mi? Uyguladığı liberalleşme politikasından dolayı devlet böyle bir yatırıma girmez. O zaman teşvik edecek, ‘Özel sektör gelin güçlerinizi birleştirin, ben de size destek vereyim, gerekirse koruma duvarlarıyla onlar korunsun ama o yatırım yapılsın’ diyecek” açıklamasında bulundu.

Çetinbinici: İç piyasadaki daralma bizi sıkıntıya sokuyor

En büyük problemlerinin iç piyasanın ciddi anlamda daralması olduğunu kaydeden Beşçelik Metal Genel Müdürü Ayşe Türkseven Çetinbinici, “İç piyasadaki inşaat ve diğer sektör işlerinde düşüş var. Bizim bir işimizde yatırımcı fabrikalarını kaplıyoruz. Ama yatırımcı şu anda bir fabrika yapmıyor, maliyetleri çok yüksek. Öyle olunca iç piyasadaki daralma bizi sıkıntıya sokuyor. Biz 45 kişiden 26 kişiye düştük işçide. Kredi faizleri düştü deniliyor ama daha pek çok banka bunu uygulamaya geçmedi. Kamudan da çok zor alıyoruz. Ülkeye katma değeri artırmak, istihdamı desteklemek istiyoruz ama şu piyasa koşullarında mümkün değil. Hiçbir şekilde önümüzü göremiyoruz” şeklinde konuştu.

Şahin: Çalışan sorununu ücret ile çözebilir

Atık konusunda sadece kendi firmalarının aylık atığı taşıma maliyeti 300-400 bin lira civarında olduğunu bildiren Şahinler Metal AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Osman Şahin, “Milyarlarca dolarlık atığı israf ediyoruz. Artı taşıma maliyetine katlanıyoruz. Gelişmiş ülkelerde bunu değerlendiren modeller varken biz israfı seçiyoruz. Çalışan sorununun çözümü için ücret politikasını sanayici ve devlet bir araya gelip çözmeli. Sanayide, üretimde çalışanların maaşını artırarak, çalışmaya teşvik edebiliriz” diye konuştu.

Gürgen: Hammadde sorununu bir an önce aşmamız gerekiyor

Üretim yapan bir firma olarak karşı karşıya kaldıkları en büyük sorunlardan birisi de hammadde tedariği olduğunu belirten Gürgenler İnşaat AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Fikret Can Gürgen, “Örneğin imalatlarımızın büyük bir kısmında hammadde olarak kullandığımız çelik çekme boru maalesef Türkiye’de üretilmiyor. Bu gibi ürünleri ithal ederken değişen politikalar yüzünden de ciddi zararlara uğrayabiliyoruz. Bu da bizim maalesef dünya ile rekabetimizi güçleştiriyor. Gürgenler olarak bugün dünya devleriyle partner olarak Karadeniz’i boydan boya geçecek olan doğalgaz boru hattının bendlerini üretiyoruz. Proje tamamlandığı zaman içerisinden yaklaşık 477milyar metreküp doğalgaz taşınacak. Bu gibi projeleri ülkemize kazandırabilmek için hammadde sorununu bir an önce aşmamız gerekiyor” dedi.