Merkez Bankası, reeskont kredisi limitini artırdı: Uzmanlar değerlendirdi

Şenay ZEREN

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerde reeskont kredisi günlük kullandırım limitlerini 1,5 milyar TL’den 3 milyar TL’ye yükselttiğini duyurdu. Aynı zamanda reeskont kredilerinin kullandırılmasında KOBİ payının artırılmasına ve ihracat performansının dikkate alınmasına devam edileceğine de vurgu yaptı. Bu yeni adım olumlu karşılanırken, şirketlerin finansmana erişimine ilişkin yapılan düzenlemelerin ihracata olumlu yansımalarının devam edileceğine vurgu yapıldı.

Reeskont kredisi, ihracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara TCMB kaynağından kullandırılan uygun maliyetli ve ihracat taahhütlü kredi işlemleri olurken; bu kredilerden ihracatçılar, ihracata yönelik mal üreten imalatçı şirketler, yurtdışı müteahhitler, uluslararası fuarcılık yapan şirketler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyet icra eden şirketler faydalanabiliyor.

Merkez Bankası’nın bu son adımını Biz Finansal Danışmanlık Kurucusu Murat Özsoy ve Ekonomist Serdar Pazı ekonomim.com’a değerledirdi.

İhracatçının asıl beklentisi kurların PPK öncesine dönmesi
Murat Özsoy – Biz Finansal Danışmanlık Kurucusu

Ekonomi yönetiminin makro politika setinin odağında, ihracat kaynaklı büyüme var. Bu politikanın hedefe ulaşabilmesi için ihracatçı açısından bakıldığında; hem finansmana erişimin kolaylaşması hem de kurların -özellikle de Euro/dolar paritesinin- yüksek seyretmesi iki tane ana beklenti olarak öne çıkıyor. İhracatçı firmalar finansmana erişim konusunda, iç pazara yönelik faaliyet gösteren kobiler kadar büyük sorunlar yaşamıyor. Yani kredi aktarım mekanizması ihracatçı lehine daha çok çalışıyor.

Şimdi ekonomi yönetimi, yeni uygulamaya aldığı kararla reeskont kredilerinde günlük limitleri 1.5 milyar liradan 3 milyar liraya çıkartarak, ihracatçının finansmana erişimini daha da kolaylaştırmış durumda. Bu olumlu bir adım ancak, ihracatçının bundan daha önemli olan asıl beklentisi döviz kurlarındaki seviyelerin en son 24 Ağustos tarihli TCMB PPK toplantı tarihinden önceki seviyelere gelmesi. Enflasyon ile mücadele kapsamında uygulanmakta olan sıkı para politikası ve TL’yi özendirici politikalar kur seviyelerinde bir baskı unsuru oluşturduğu için de ihracatçının bu ana beklentisi serbest piyasa dinamiklerinde karşılanamıyor. Bu durum karşısında da ihracatçı, dış pazardaki fiyat rekabetini kaybediyor. Ekonomi yönetimi de ihracatçıya karşı sessiz kalmamak için çözümü reeskont kredi limitlerini artırmakta buldu.

Bu limit artışı, asıl olarak ihracatçının daha fazla hammadde alımını finanse edebilmesini sağlar ve ihracatçıya hammadde sağlayan firmaların daha çok işine gelir. Eğer kur üzerindeki baskılar biraz hafifler ve eylül ayında dolar/TL’de 27,50 Euro/TL’de de 29,50TL seviyelerin üzerlerini görürsek bu düzenleme daha hedefe odaklı hale gelmiş bir adım olur.

Bankalar ve denetim kurumlarının koordinasyonu önemli
Serdar Pazı - Ekonomist

Reeskont kredileri son 1.5 ay içinde 10 katına çıkarıldı. Hatırlanacağı üzere 25 Temmuz’da da 300 milyon TL’den 1.5 milyar TL düzeyine çıkarılan tutar, bugün 3 milyar TL olarak güncellendi. İş insanlarından ilk planda gelen açıklamalar, finansman noktasında önemli bir sorunun giderildiği şeklinde. Bu şüphesiz genişlemeci bir adım, ancak genel olarak ekonomi yönetiminin istediği ihracatı her koşulda desteklemek. Bunu da, konut ve otomobil de dahil olmak üzere bireysel kredileri sınırlayarak başarmak. Düşünce olarak ideal ancak, pratikte sağlanan imkanların gerçekten istenen yönde kullanılması gerekiyor. Bu konuda bankalar ve denetim kurumlarının koordinasyonu önemli. Uzun vadeli olarak da bu kredilerin dönüşü rezerv birikimine katkı sağlayacaktır.

 Kim, ne dedi? 

Ticaret Bakanı Ömer Bolat: Kapsayıcı ve sürdürülebilir ihracat artışı için ihracatçımızın yanında olmaya devam ediyoruz.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Kalıcı refah artışı için daha çok ihracat odaklı yatırım yapmamız gerekiyor. Orta vadede fiyat istikrarını sağlayarak şirketlerimizin küresel piyasalarda sermaye benzeri krediye erişimini sağlayacağız.

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan: Dezenflasyona geçiş sürecinde cari dengeye katkı sağlayan ihracatçılarımızın finansmana erişimine öncelik veriyoruz. KOBİ'lerin reeskont kredilerindeki payının artmasını destekleyici uygulamalara devam edeceğiz.

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: 1,5 ay önce 300 milyon lira olan günlük reeskont kredisi limitinde 10 kat artış sağlanmış oldu. Limitlerin artırılmasıyla önemli bir sorunu aşmış oluyoruz.

Reeskont kredisi nedir?

Mal ve döviz kazandırıcı hizmet ihracatında bulunan firmalar için uygun maliyetli finansman sağlanması amacıyla, TCMB ile işbirliği içerisinde, Türk Eximbank'a tanınan limit çerçevesinde kullandırılan TL/Döviz kredisi programıdır.

Faiz tutarı, kullandırım bedelinden iskonto edilir; kalan tutar TL olarak firma hesabına aktarılır. Kredi geri ödemesi; vade gününde, tek seferde, kullandırım para birimi üzerinden yapılır.