Merkez bankaları ikiye ayrıldı: Sabit kalanlar, indirime koşanlar!
Geçen hafta Fed başta olmak üzere birçok önde gelen merkez bankalarının bir kısmı faiz indirimlerini sürdürürken, bir kısım da mevcut seviyeleri koruyarak sabit bırakmayı tercih etti.
2024 yılı sonuna yaklaşırken, yılın son faiz kararları da yakından takip ediliyor.
Dünyanın önde gelen merkez bankaları enflasyonlar birlikte tarihi zirvelerine çıkan faiz oranlarını indirmeye devam ediyor. Aynı zamanda yakından takip edilen verilerle ekonomilerin de yavaşlaması önlenmeye çalışılırken, denge unsuru olarak beklemeye geçen merkez bankaları da bulunuyor.
Yılın son haftalarında faiz kararları piyasalara yön veriyor. TCMB’nin 26 Aralık’ta açıklayacağı 2024 yılı son faiz kararı merakla beklenirken, piyasada “indirim” sesleri daha yüksek çıkıyor.
Geçen hafta Fed’in 25 baz puanlık faiz indirimiyle damga vurduğu haftada, “Merkez Bankaları” başlığı öne çıkarken, bakalım hangi bankalar 2024’e veda ederken faiz kararını nasıl açıkladı?
Sabit kalanlar
Macaristan Merkez Bankası (Nemzeti) yüzde 6,5 olan faiz oranını değiştirmedi. Beklentiler de faizin değişmemesi yönünde olmuştu.
Endonezya Merkez Bankası (BI), rupi ve ekonomiyi desteklemek için faiz oranlarını üst üste üçüncü kez sabit tutmaya devam etti. BI'dan yapılan açıklamaya göre, referans 7 günlük ters repo oranı yüzde 6,00 seviyesinde kaldı. Analistlerin çoğunun görüşü faizin değişmeyeceği yönündeydi, ancak indirim bekleyenler de az değildi.
Gürcistan Merkez Bankası (NBG), üst üste beşinci toplantısında da politika faizini değiştirmeme kararı aldı. NBG'den yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 8,00 olarak bırakıldı. NBG en son mayıs ayında faizi 25 baz puan indirmiş, sonraki toplantılarda beklemeyi tercih etmişti.
Tayland Merkez Bankası (BoT), bir önceki toplantısında piyasaları şaşırtan faiz indiriminin ardından, yılın son toplantısında enflasyonun düşük kalması ve ekonominin henüz toparlanma belirtileri göstermemesi nedeniyle sürpriz yapmadı ve politika faizini yüzde 2,25’te sabit tuttu. Analistlerin beklentisi de faizin değişmeyeceği yönündeydi.
Çekya Merkez Bankası yüzde 4 olan faiz oranını değiştirmedi. Bankanın faiz seviyesi koruması bekleniyordu.
Tayvan Merkez Bankası iskonto faiz oranını yüzde 2,00 olarak korudu.
BOJ, piyasa beklentilerine paralel olarak faizi sabit tuttu
Japonya Merkez Bankası, ekonominin performansının düzensiz kalması ve tüketici enflasyonunun düşme işaretleri göstermesi nedeniyle destekleyici para politikasını sürdürme kararı aldı. İki gün süren toplantının ardından BOJ politika faizini üst üste üçüncü toplantıda da değiştirmeyerek yüzde 0,25'te sabit tuttu. 9 üyeli BOJ politika kurulunda üyelerden sadece 1'i karara muhalefet etti.
BOJ politika kararını duyurduğu açıklamada “Japonya ekonomisi bazı zayıflıklara rağmen ılımlı bir şekilde toparlanıyor. Japonya ekonomisini ve fiyatlarını çevreleyen belirsizlik yüksek seyretmeye devam ediyor” dedi.
BoE PPK faizleri sabit tuttu, üyeler arasında görüş farklılıkları arttı
İngiltere Merkez Bankası (BoE) ana faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 4,75'te tuttu ancak politika yapıcılar yavaşlayan ekonomiyle mücadele etmek için faiz indirimine ihtiyaç olup olmadığı konusunda daha fazla bölündü.
BoE'nin dokuz kişilik Para Politikası Komitesi'nden üçü- Başkan Yardımcısı Dave Ramsden ve dış üyeler Swati Dhingra ve Alan Taylor - faiz oranının çeyrek puanlık bir indirimle yüzde 4,5'e çekilmesi yönünde oy kullandılar.
Ekonomistler sadece bir BoE üyesinin faiz indirimi için oy vermesini bekliyorlardı.
Ancak BoE Başkanı Andrew Bailey, merkez bankasının faiz oranlarını düşürme konusundaki mevcut "kademeli yaklaşımına" bağlı kalması gerektiğini söyledi. Bailey, "Ekonomideki belirsizliğin artmasıyla birlikte önümüzdeki yıl faiz oranlarını ne zaman ya da ne kadar düşüreceğimiz konusunda taahhütte bulunamayız" dedi.
Çin MB gösterge kredi faiz oranlarını sabit tuttu
Çin Merkez Bankası (PBOC), ana gösterge kredi oranlarını değiştirmedi. Banka, bir yıllık kredi ana faiz oranını (LPR) yüzde 3,1'de, beş yıllık oranı ise yüzde 3,6'da sabit tuttu. Ekonomistler de Çin MB'nin kredi faizlerini sabit tutmasını bekliyorlardı.
1 yıllık LPR kurumsal ve çoğu hane halkı kredilerini etkilerken, 5 yıllık LPR ipotek oranları için bir referans görevi görüyor.
PBOC, ekim ayında geniş çapta beklenen 25 baz puanlık indirimin ardından kasım ayında da bir yıllık ve beş yıllık LPR'leri değiştirmemişti.
Çinli liderler, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin karşılaştığı artan zorlukları ele almak için mevcut “ihtiyatlı” yaklaşımdan uzaklaşarak önümüzdeki yıl para politikasını “orta derecede gevşek” bir duruşa kaydırma sözü verdi.
Ekonomistler 2025 yılında daha fazla gösterge faiz indirimi olacağını tahmin ediyor.
Başlıca yatırım bankaları ve araştırma şirketleri, Başkan seçilen Donald Trump'ın gümrük vergisi tehditlerini yerine getireceği beklentisiyle Çin yuanının önümüzdeki yıl daha da zayıflayacağını tahmin ediyor.
Rusya Merkez Bankası, sürpriz bir kararla faizi değiştirmedi
Rusya Merkez Bankası (CBR), parasal koşulların öngörülenden daha sıkılaştığını belirterek, sürpriz bir kararla politika faizini değiştirmedi. CBR'den yapılan açıklamada, politika faiz oranının yüzde 21,00 olarak bırakıldığı belirtildi. Piyasa beklentisi faizin 200 baz puan artırılarak yüzde 23,00'e çıkarılacağı yönündeydi.
Banka, önümüzdeki toplantısında, daha fazla kredi ve enflasyon dinamiklerini dikkate alarak gösterge faiz oranı artışına olan ihtiyacı değerlendireceğini belirtti.
Norveç faiz oranını değiştirmedi, indirim sinyali verdi
Norveç Merkez Bankası (Norges), üst üste sekizinci toplantısında da piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranında değişikliğe gitmedi. 2025 yılı mart ayında büyük olasılıkla düşürüleceğini açıkladı.
Norges'ten yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 4,50 seviyesinde kaldı. Analistlerin beklentisi de faiz oranının değişmeyeceği yönündeydi.
Norges Başkanı Ida Wolden Bache, "Komite, enflasyonu hedef civarında istikrara kavuşturmak için sıkılaştırıcı bir para politikasına hâlâ ihtiyaç duyulduğuna, ancak para politikasını gevşetmeye başlama zamanının yakında yaklaştığı sonucuna vardı." dedi.
Paraguay Merkez Bankası, politika faizini değiştirmedi
Paraguay Merkez Bankası (BCP), üst üste 9'uncu toplantısında da faizde değişikliğe gitmedi.
BCP tarafından yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 6,00 olarak kaldı. Piyasalarda da beklenti faizin değişmeyeceği yönündeydi. Faiz değiştirmeme kararı oy birliğiyle alındı.
Kosta Rika Merkez Bankası, faiz oranını değiştirmedi
Kosta Rika Merkez Bankası (BCCR), yılın son toplantısında politika faizinde bir değişikliğe gitmeme kararı aldı.
BCCR'den yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 4,00 olarak sabit bırakıldı. BCCR, geçen yılın mart ayından bu yana faizi 500 baz puan aşağı çekti.
Banka, makroekonomik koşullar ve değerlemenin olumsuz yönde değişmesi durumunda zamanında ve uygun yönde yanıt verileceğine işaret etti. Ülkede enflasyon Kasım ayında yıllık eksi yüzde 0,10 olarak açıklandı.
Faiz indirimine gidenler kimler oldu?
Fed faiz oranlarını bir kez daha düşürdü, ancak sinyaller farklılaştı
ABD Merkez Bankası (Fed) faiz oranlarını bir kez daha düşürdü. Gösterge faizi 250 baz puan düşüren banka, ileriye dönük olarak ne kadar ve ne hızda düşüreceği konusunda şüpheler olduğunu belirtti.
Fed'in 12 üyesinden 11'inin onayladığı son indirim, Fed'in gösterge federal fon oranını son iki yılın en düşük seviyesi olan yüzde 4,25 ile 4,5 aralığına düşürdü. Üyelerden Cleveland Fed Başkanı karara muhalefet etti ve faizin değiştirilmemesi yönünde oy kullandı.
Fed’i takip edenler
Suudi Arabistan Merkez Bankası (SAMA), gösterge repo ve ters repo faiz oranlarında 25 baz puan indirime gitti. SAMA'dan yapılan açıklamaya göre, repo faiz oranı yüzde 5,25’ten yüzde 5,00'e, ters repo faiz oranı yüzde 4,75'ten yüzde 4,50'ye çekildi.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Merkez Bankası (CBUAE), politika faiz oranında 25 baz puan indirime gitti. CBUAE'den yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 4,65’ten yüzde 4,40'a çekildi.
Katar Merkez Bankası (QCB), politika faiz oranında 30 baz puan indirime gitti. QCB'den yapılan açıklamaya göre, gösterge repo faiz oranı yüzde 5,15'ten yüzde 4,85'e çekildi. QCB, borç verme faiz oranını yüzde 5,40'ten yüzde 5,10'a, mevduat faiz oranını yüzde 4,90'dan yüzde 4,60'a indirdi.
Bahreyn Merkez Bankası (CBB), politika faiz oranını 25 baz puan indirdi. CBB'den yapılan açıklamaya göre, gösterge olarak kullanılan gecelik mevduat faiz oranı yüzde 5,25'ten yüzde 5,00'e çekildi.
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz oranını 25 baz puan indirmesinin ardından, Hong Kong Para Otoritesi de (HKMA) aynı yönde karar aldı. Ülkenin merkez bankası olarak kabul edilen HKMA'dan yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 5,00'ten yüzde 4,75'e çekildi.
Macau Para Otoritesi (AMCM), ABD Merkez Bankası (Fed) kararını takip ederek, gösterge faiz oranını aynı seviyede, 25 baz puan indirdi. Macau Para Otoritesi tarafından yapılan açıklamaya göre, iskonto penceresi faiz oranını yüzde 5,00'ten yüzde 4,75'e çekildi.
Macau Pataca'sı Hong Kong doları ile bağlantılı bulunuyor. Hong Kong Doları da, ABD Doları'na endekslenmiş durumda. Bu nedenle Hong Kong Para Otoritesi faiz kararlarında da Fed'i takip ederken, aynı şekilde Macau Para Otoritesi de buna bağlı olarak karar alıyor.
İsveç Merkez Bankası, politika faizini 25 baz puan daha indirdi
İsveç Merkez Bankası (Riksbank), ekonomiye daha fazla destek sağlamak ve enflasyonun hedefte istikrar kazanmasına yardımcı olmak için politika faizinde 25 baz puan daha indirime gitti.
Riksbank'tan yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 2,75'ten yüzde 2,50'ye çekildi. Piyasa beklentisi de faizin 25 baz puan indirileceği yönündeydi.
Bu, politika faizinin mayıs ayından bu yana toplamda 150 baz puan düşürüldüğü anlamına geliyor. Banka, enflasyon ve ekonomik faaliyet görünümü değişmeden kalırsa, politika faizinin 2025'in ilk yarısında bir kez daha düşürülebileceğini açıkladı.
Filipinler Merkez Bankası, faiz oranını beklendiği gibi indirdi
Filipinler Merkez Bankası (BSP), enflasyonun hedefte olması ve ekonomik büyümenin yavaşlaması nedeniyle yaygın olarak beklendiği gibi, bu yıl politika faizini üçüncü kez düşürdü. BSP tarafından yapılan açıklamaya göre, gösterge olarak kullanılan gecelik repo borçlanma faiz oranı yüzde 6,00'dan yüzde 5,75'e çekildi.
Banka, referans borç verme oranını da yüzde 6,50'den yüzde 6,25'e düşürdü. Karar ile BSP ağustos ayında başlattığı gevşeme döngüsünü sürdürmüş oldu.
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) dünkü faiz indiriminin hemen öncesinde Tayland ve Endonezya da dahil olmak üzere Asya'daki diğer bankalar Filipinler'in aksine bu hafta gevşemeye ara vermeyi seçti.
Meksika MB üst üste dördüncü faiz indirimini gerçekleştirdi
Meksika Merkez Bankası (Banxico), düşük ekonomik büyüme ve yavaşlayan enflasyonun etkisiyle üst üste dördüncü kez faiz indirimine gitti.
Banxico'dan yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı 25 baz puan düşürülerek yüzde 10,25'ten yüzde 10,00'a çekildi. Piyasa beklentisi de faizin 25 baz puan indirileceği yönündeydi.
Karar, Para Politikası Kurulu'nun 5 üyesinin oybirliğiyle alındı. Kararla ilgili açıklamada, "Kurul, enflasyonist ortamın daha fazla referans oranı indirimine izin vereceğini bekliyor. Enflasyondaki ilerleme göz önüne alındığında, bazı toplantılarda kısıtlayıcı bir duruş sürdürülmekle birlikte daha büyük aşağı yönlü ayarlamalar düşünülebilir." denildi.
Enflasyon, bir önceki ayda yükseldikten sonra kasım ayında yüzde 4,55'e geriledi. Enerji ve taze gıda fiyatlarını hariç tutan çekirdek enflasyon, 2023'ün başından bu yana istikrarlı bir şekilde düştü ve geçen ay yüzde 3,58 seviyesine geldi.
Banxico, gelecekteki toplantılarda daha büyük faiz indirimleri olasılığını masaya yatırmasına rağmen, 2025'in ikinci yarısı ve 2026'nın ilk yarısı için enflasyon tahminlerini yükseltti. Banka, enflasyonun artık 2025'in dördüncü çeyreği yerine 2026'nın üçüncü çeyreğinde yüzde 3 hedefine ulaşmasını bekliyor.
Banka, ABD'nin Meksika mallarına ithalat tarifeleri uygulama olasılığının tahminlere belirsizlik kattığını belirtti.
Kolombiya Merkez Bankası, faiz indirimiyle piyasaları şaşırttı
Kolombiya Merkez Bankası (Banrep), mali endişelerin ülkenin para birimini zayıflatması ve enflasyon risklerini artırması nedeniyle faiz indirimlerinin ölçüsünü beklenmedik şekilde yavaşlattı.
Banrep'den yapılan açıklamaya göre, politika faiz oranı piyasa beklentisi olan 50 baz puanın altında, 25 baz puan indirilerek yüzde 9,50'ye çekildi.
Para Politikası Kurulu'nun yedi üyesi karar için bölündü; beş üye 25 baz puanlık kesintiyi desteklerken, biri 50 baz puan, diğeri ise 75 baz puanlık kesinti yönünde oy kullandı.
Banka, enflasyonun hedefe yakınsamaya devam edeceğini, ancak "zayıflayan para biriminin baskısı ve bunun iç fiyatlar üzerindeki etkisi nedeniyle Ekim ayında tahmin edilenden daha yavaş bir hızda" gerçekleşeceğini belirtti.
Kolombiya pesosu yılbaşından bu yana dolara karşı yüzde 12 değer kaybetti.
Jamaika Merkez Bankası'ndan, üst üste dördüncü faiz indirimi
Jamaika Merkez Bankası (BoJ), ağustos ayında 5 yılın ardından başladığı faiz indirin sürecini, üst üste dördüncü toplantısında da 25 baz puan ile devam ettirdi. BoJ'dan yapılan açıklamaya göre, gösterge faiz oranı yüzde 6,25'ten yüzde 6,00'ya çekildi.
BoJ Para Politikası Kurulu (PPK), mevcut politika duruşunun uygun olduğuna karar verdi.
Kurul'a göre, daha fazla politika gevşetme kararı, enflasyonun hedef aralığının alt sınırına gidişatına bağlı olacak. Kurul, banka kredilerindeki faiz oranlarının ve diğer kredi koşullarının yüksek ve kısıtlayıcı olmaya devam ettiğini ve bankaların bu oranlarda aşağı yönlü ayarlamalar yapma olanağına sahip olabileceğini belirtti.
