Masada “rakam yok”: Taraflar ve siyasete göre asgari ücret ne kadar olmalı?
2025 asgari ücreti için zam pazarlıkları sürüyor. Komisyonun 3. toplantısında ortaya bir “rakam” çıkmadı. İşçi tarafı asgari ücretin ne kadar olmasını istediğini açıkladı. 2025 yılı asgari ücretinin haftaya belli olması beklenirken, hükümet ve işveren net bir ücret açıklamadı. İş dünyası ve siyaset asgari ücret için ne kadar bir para telaffuz ediyor?
Türkiye’de yaklaşık 7 milyon çalışan asgari ücret alıyor. DİSK’in verilerine göre, özel sektör çalışanlarının yüzde 92’si asgari ücret çevresinde maaş alıyor.
İTO Başkanı Avdagiç, CEO maaşlarının bile asgari ücretten etkilendiğini söylemişti. Maaş zamlarında da baz oran olan asgari ücret artık her çalışan ilgilendiriyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları üç kez yapıldı ancak ortaya net bir zam oranı ya da asgari ücret seviyesi çıkmadı. Masada rakam konuşulmaması tepki çekerken, işçi tarafı sonunda ne istediğini açıkladı.
Çalışanların temsilcileri asgari ücret talebini açıkladı
Komisyonda işçi tarafının temsilcisi olan Türk-İş’in Genel Başkanı Ergün Atalay, 3. toplantının ardından bir basın toplantısıyla asgari ücret taleplerini açıkladı. 2025 yılında 17 bin 2 TL olan asgari ücretin, yüzde 45 enflasyon zammı ve yüzde 20 refah payı artışıyla 29 bin 583 TL olması gerektiğini belirten Türk-İş’in talebine ne karşılık verileceği henüz belli olmadı.
Asgari ücret görüşmelerinde masada yer almayan DİSK yaptığı araştırmada, “Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır” denilerek 66.976 TL olan seviyesinin yarısı 33 bin 488 TL’ye işaret etmişti.
İşveren tarafı sessiz
Komisyon masasında işveren tarafını temsil eden TİSK’in henüz hiçbir açıklaması bulunmuyor.
Hükümetten net bir oran yok
Komisyona başkanlık eden hükümet tarafı henüz bir rakam ve oran telaffuz etmedi.
Asgari ücretin belirlenmesinde “dengenin gözetileceği” mesajları verilirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, asgari ücret toplantıları öncesinde, "Komisyon çalışanlarımızın beklentilerini gözetecek, ülkemiz ekonomisine ağır bir yük getirmeyecek bir anlayışla sürecin yürütüleceğine inanıyorum" demişti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Özellikle küçük işletmelerin, emek yoğun işletmelerin, yine belli yörelerin üretim gücünü koruma bakımından asgari ücretin dengeli bir yapıda gelişmesi önemli" derken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "2025 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirleme sürecinde hem çalışanlarımızın refahını artırarak enflasyona ezdirmeyecek hem de işverenlerimizin rekabet gücünü koruyacağız" değerlendirmesinde bulunmuştu.
Ekonomi yönetimi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, çalışanların ve emeklilerin her zaman yanında olduklarını vurgulayarak, "Çalışanlarımızı, emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Bu programda da hedefimiz bu yönde, değişmedi. Enflasyon şu anda yüzde 47'dir, yıl sonu muhtemelen yüzde 45 olacak. Bu yıl en düşük memur maaş artışı yüzde 78. Enflasyonun 1,7 katı. En düşük emekli aylığı yüzde 68 arttı, enflasyonun 1,5 katı. Asgari ücret de muhtemelen enflasyonun üzerinde seyredecek” demişti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan ve Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, 2024 yılı son enflasyon raporu toplantısında asgari ücretle ilgili dikkat çeken açıklamalar yapmıştı.
İş dünyası ne dedi?
İş dünyasından asgari ücrete yönelik mesajlarda en çok dikkat çeken MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı’nın sözleri olmuştu. Asmalı, katıldığı bir yayında "Bana göre yüzde 25'in üzerinde bir asgari ücret artışı doğru değil" demişti.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, asgari ücret zammına yönelik, "Bizim kanaatimiz, ücretlerde ‘hedeflenen enflasyon’ göz önünde bulundurularak yapılacak artış, fiyatlama davranışlarından, beklenti yönetimine ve talep dengesine kadar olumlu sonuçlar getirir" demişti.
TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, "İşveren ve işçi sendikalarının uyum içinde bu işe karar vereceklerini tahmin ediyorum" demişti.
TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu (YİK) Başkanı Ömer Aras, verimliliği yüksek şirketlerin asgari ücretin üzerinde ücret verebileceğini dile getirmişti.
Siyasi partiler ne diyor?
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “'Asgari ücret talebimiz 30, bunun altında yokuz' diyoruz" dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, asgari ücretin net 28 bin liranın altında olmaması gerektiğini açıkladı.
Dem Parti, asgari ücretin en az 35 bin TL olması gerektiğini ve 3 ayda bir güncellenmesi gerektiğini açıkladı.
BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, "Temmuzda ara zam verilmeyecekse asgari ücret yüzde 60 artırılmalıdır" derken 27 bin 203 TL’ye işaret etti.
Saadet Partisi Grup Başkanvekili İsa Mesih Şahin, “Asgari ücretin 33 bin 337 lira olması gerekiyor" açıklaması yaptı.
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Suat Kılıç, "Teklifimiz 35 bin lirayı vermeyecekleri, veremeyecekleri ortada” demişti.
